లోక్‌సభలో ప్రతిపక్ష నాయకుడు

Leader of the Opposition Lok Sabha Lok Sabhā ke Vipakṣa ke Netā
Incumbent Rahul Gandhi since {{{incumbentsince}}}
విధం	The Honourable
రకం	Leader of the opposition
స్థితి	Head of the opposition party
అధికారిక నివాసం	New Delhi
కాల వ్యవధి	Till qualification exists or till House is dissolved
ప్రారంభ హోల్డర్	Ram Subhag Singh (1969–1970)
నిర్మాణం	1950
జీతం	₹3,30,000 (US$4,100) (excl. allowances) per month

లోక్‌సభలో ప్రతిపక్ష నాయకుడు భారతదేశ పార్లమెంటు దిగువ సభలో ప్రతిపక్షానికి నాయకత్వం వహించే లోక్‌సభకు ఎన్నికైన సభ్యుడు. ప్రతిపక్ష నాయకుడు ప్రభుత్వంలో లేని లోక్‌సభలో అతిపెద్ద రాజకీయ పార్టీకి పార్లమెంటరీ ఛైర్‌పర్సన్ (రాజకీయ పార్టీకి లోక్‌సభలో కనీసం 10% సీట్లు ఉన్నాయని చెప్పినట్లయితే). ఏ ప్రతిపక్ష పార్టీకి 10% సీట్లు లేనందున, 2014 మే 26 నుండి ఈ పదవి ఖాళీగా ఉంది.

లోక్‌సభలో ప్రతిపక్ష నాయకుల జాబితా

నం.	చిత్తరువు	పేరు	నియోజకవర్గం	పదవీకాలం			లోక్ సభ	ప్రధాన మంత్రి	పార్టీ
1		రామ్ సుభాగ్ సింగ్	బక్సర్	1969 డిసెంబరు 17	1970 డిసెంబరు 27	1 సంవత్సరం, 10 రోజులు	4వ	ఇందిరా గాంధీ	భారత జాతీయ కాంగ్రెస్
–	–	ఖాళీగా		1970 డిసెంబరు 27	1977 జూన్ 30		5వ		అధికారిక వ్యతిరేకత లేదు
2		యశ్వంతరావు చవాన్	సతారా	01 జూలై 1977	1978 ఏప్రిల్ 11	284 రోజులు	6వ	మొరార్జీ దేశాయ్	భారత జాతీయ కాంగ్రెస్
3		సీఎం స్టీఫెన్	ఇడుక్కి	1978 ఏప్రిల్ 12	09 జూలై 1979	1 సంవత్సరం, 88 రోజులు
-2		యశ్వంతరావు చవాన్	సతారా	10 జూలై 1979	28 జూలై 1979	18 రోజులు
4		జగ్జీవన్ రామ్	ససారం	29 జూలై 1979	1979 ఆగస్టు 22	24 రోజులు		చరణ్ సింగ్	జనతా పార్టీ
–	–	ఖాళీగా		1979 ఆగస్టు 22	1984 డిసెంబరు 31		7వ	ఇందిరా గాంధీ	అధికారిక వ్యతిరేకత లేదు[1]
	–			1984 డిసెంబరు 31	1989 డిసెంబరు 18		8వ	రాజీవ్ గాంధీ
5		రాజీవ్ గాంధీ	అమేథీ	1989 డిసెంబరు 18	1990 డిసెంబరు 23	1 సంవత్సరం, 5 రోజులు	9వ	వీపీ సింగ్	భారత జాతీయ కాంగ్రెస్
6		ఎల్‌కే అద్వానీ	న్యూఢిల్లీ	1990 డిసెంబరు 24	1991 మార్చి 13	2 సంవత్సరాలు, 214 రోజులు		చంద్ర శేఖర్	బీజేపీ
			గాంధీనగర్	1991 జూన్ 21	26 జూలై 1993		10వ	పివి నరసింహారావు
7		అటల్ బిహారీ వాజ్‌పేయి	లక్నో	21 జూలై 1993	1996 మే 10	సంవత్సరాలు, 289 రోజులు
8		పివి నరసింహారావు	బెర్హంపూర్	1996 మే 16	1996 మే 31	15 రోజులు	11వ	అటల్ బిహారీ వాజ్‌పేయి	భారత జాతీయ కాంగ్రెస్
(7)		అటల్ బిహారీ వాజ్‌పేయి	లక్నో	1996 జూన్ 01	1997 డిసెంబరు 04	1 సంవత్సరం, 186 రోజులు		దేవెగౌడ ఐ.కె.గుజ్రాల్	బీజేపీ
9		శరద్ పవార్	బారామతి	1998 మార్చి 19	1999 ఏప్రిల్ 26	1 సంవత్సరం, 38 రోజులు	12వ	అటల్ బిహారీ వాజ్‌పేయి	భారత జాతీయ కాంగ్రెస్
10		సోనియా గాంధీ	అమేథీ	1999 అక్టోబరు 31	2004 ఫిబ్రవరి 06	4 సంవత్సరాలు, 98 రోజులు	13వ
-6		ఎల్‌కే అద్వానీ	గాంధీనగర్	2004 మే 21	2009 మే 18	4 సంవత్సరాలు, 362 రోజులు	14వ	మన్మోహన్ సింగ్	బీజేపీ
11		సుష్మా స్వరాజ్	విదిశ	2009 డిసెంబరు 21	2014 మే 19	4 సంవత్సరాలు, 149 రోజులు	15వ
–	–	ఖాళీగా		2014 మే 20	2019 మే 29		16వ	నరేంద్ర మోదీ	అధికారిక వ్యతిరేకత లేదు[2]
	–	ఖాళీగా		2019 మే 30	ప్రస్తుతం		17వ