ఈశాన్య ప్రాంతాల పునర్వ్యవస్థీకరణ చట్టం, 1971

ఈశాన్య ప్రాంతాల పునర్వ్యవస్థీకరణ చట్టం, 1971
మణిపూర్, త్రిపుర రాష్ట్రాల స్థాపనకు, ప్రస్తుత అస్సాం రాష్ట్ర పునర్వ్యవస్థీకరణ ద్వారా మేఘాలయ రాష్ట్రం, మిజోరం, అరుణాచల్ ప్రదేశ్ కేంద్రపాలిత ప్రాంతాల ఏర్పాటుకు, దానితో అనుసంధానించబడిన విషయాల కోసం చేసిన చట్టం.
Citation
Enacted by	Parliament of India
Date enacted	1971 డిసెంబరు 30
స్థితి: అమలైంది

ఈశాన్య ప్రాంతాల పునర్వ్యవస్థీకరణ చట్టం 1971, భారతదేశపు ఈశాన్య ప్రాంతం లోని భూభాగాల సరిహద్దులను రాష్ట్రాలు, కేంద్రపాలిత ప్రాంతాలుగా మార్చడంలో ప్రధానమైన సంస్కరణ. దీనితో కొన్ని కొత్త రాష్ట్రాలు ఏర్పడ్డాయి.

మార్పుల ప్రభావం

చట్టాన్ని ఆమోదించిన తర్వాత, ఈశాన్య భారతదేశం మ్యాప్

మూలం:

• మణిపూర్, త్రిపుర రాష్ట్రాల స్థాపన. అవి అంతకు ముందు కేంద్రపాలిత ప్రాంతాలుగా ఉండేవి.
• మేఘాలయ రాష్ట్ర స్థాపన. ఇది అంతకు ముందు అస్సాంలో స్వయంప్రతిపత్తి కలిగిన భాగంగా ఉండేది.
• మిజోరం, అరుణాచల్ ప్రదేశ్ కేంద్రపాలిత ప్రాంతాల ఏర్పాటు.
• పై మార్పుల కారణంగా అస్సాం రాష్ట్ర విస్తీర్ణం తగ్గింది.
• కొత్తగా ఏర్పడిన భూభాగాలకు లోక్‌సభ, రాజ్యసభ స్థానాల కేటాయింపు.
• కొత్తగా ఏర్పడిన భూభాగాల శాసన సభలకు సీట్ల కేటాయింపు.
• 1971 చట్టం ప్రకారం, అస్సాం, నాగాలాండ్, మేఘాలయ, మణిపూర్, త్రిపురలకు ఉమ్మడిగా హైకోర్టు ఏర్పడగా, 2012 లో చేసిన సవరణ ప్రకారం 2013 మార్చిలో మేఘాలయ, మణిపూర్, త్రిపురలకు వేర్వేరు హైకోర్టులు ఏర్పాటయ్యాయి.
• మిగతా సవరించిన భూభాగాల కోసం కొత్తగా ఉమ్మడి హైకోర్టు ఏర్పాటైంది.

తదనంతర ప్రాదేశిక మార్పులు

• 1986లో మిజోరం శాంతి ఒప్పందాన్ని అనుసరించి, 1987లో మిజోరంకు పూర్తి-రాష్ట్ర హోదా లభించింది.
• అరుణాచల్ ప్రదేశ్ రాష్ట్ర చట్టం, 1986 ద్వారా అరుణాచల్ ప్రదేశ్‌కు పూర్తి రాష్ట్ర హోదా లభించింది.

ఇవి కూడా చూడండి

• ఈశాన్య మండలి
• రాష్ట్రాల పునర్వ్యవస్థీకరణ చట్టం, 1956
• ఆంధ్రప్రదేశ్ పునర్వ్యవస్థీకరణ చట్టం, 2014
• భారతదేశ పరిపాలనా విభాగాలు
• భారతదేశ రాష్ట్రాలు, కేంద్రపాలిత ప్రాంతాలు
• భారత రాజ్యాంగం
• జమ్మూ కాశ్మీర్ పునర్వ్యవస్థీకరణ చట్టం, 2019