భారత కమ్యూనికేషన్ శాఖ మంత్రి
కమ్యూనికేషన్ల మంత్రి ( హిందీ : संचार मंत्री ) కమ్యూనికేషన్స్ మంత్రిత్వ శాఖ అధిపతి, భారత ప్రభుత్వ మంత్రుల యూనియన్ కౌన్సిల్‌లో సీనియర్ సభ్యుడు. పోర్ట్‌ఫోలియో సాధారణంగా మంత్రి మండలిలో సీనియర్ సభ్యుడైన క్యాబినెట్ ర్యాంక్ ఉన్న మంత్రిచే నిర్వహించబడుతుంది.
ప్రస్తుత మంత్రి జ్యోతిరాదిత్య సింధియా 10 జూన్ 2024 నుండి కార్యాలయంలో పనిచేస్తున్నారు, కమ్యూనికేషన్స్ శాఖ సహాయ మంత్రిగా పెమ్మసాని చంద్ర శేఖర్ ఉన్నారు.
శంకర్ దయాళ్ శర్మ 1974 నుండి 1977 వరకు కమ్యూనికేషన్స్ కేబినెట్ మంత్రిగా ఉన్నారు. ఇద్దరు ప్రధానులు, లాల్ బహదూర్ శాస్త్రి, ఇందర్ కుమార్ గుజ్రాల్ కూడా మంత్రిత్వ శాఖలో మంత్రులుగా పని చేశారు. లాల్ బహదూర్ శాస్త్రి 1957 నుండి 1958 వరకు రవాణా & కమ్యూనికేషన్ల కేబినెట్ మంత్రిగా, గుజ్రాల్ 1967 నుండి 1971 వరకు కమ్యూనికేషన్స్ శాఖ సహాయ మంత్రిగా ఉన్నారు.
చరిత్ర
[మార్చు]1947 ఆగస్టు 15న ఏర్పడిన మొదటి నెహ్రూ మంత్రివర్గంలో భారతదేశానికి స్వాతంత్ర్యం వచ్చిన వెంటనే కమ్యూనికేషన్ల మంత్రిత్వ శాఖ ఉనికిలోకి వచ్చింది. రఫీ అహ్మద్ కిద్వాయ్ మొదటి కమ్యూనికేషన్స్ మంత్రిగా నియమితుడై 1951 వరకు పని చేశాడు. మంత్రిత్వ శాఖ రవాణా మంత్రిత్వ శాఖలో విలీనం చేయబడింది. మూడవ నెహ్రూ మంత్రివర్గంలో 1957 ఏప్రిల్ 17న "మినిస్ట్రీ ఆఫ్ ట్రాన్స్‌పోర్ట్ అండ్ కమ్యూనికేషన్స్" . కొత్తగా ఏర్పాటైన మంత్రివర్గంలో లాల్ బహదూర్ శాస్త్రి మంత్రిగా నియమితులయ్యాడు. మంత్రిత్వ శాఖ 31 ఆగస్టు 1963న రవాణా మంత్రిత్వ శాఖ, తపాలా & టెలిగ్రాఫ్‌ల శాఖగా విభజించబడింది. " డిపార్ట్మెంట్ ఆఫ్ పోస్ట్స్ అండ్ టెలిగ్రాఫ్స్" 13 మే 1964న కమ్యూనికేషన్స్ మంత్రిత్వ శాఖగా మారింది.
22 డిసెంబర్ 2001న కమ్యూనికేషన్స్ మంత్రిత్వ శాఖ & ఇన్ఫర్మేషన్ టెక్నాలజీ మంత్రిత్వ శాఖను విలీనం చేసి కమ్యూనికేషన్స్ & ఇన్ఫర్మేషన్ టెక్నాలజీ మంత్రిత్వ శాఖను ఏర్పాటు చేశారు. మంత్రిత్వ శాఖ 5 జూలై 2016న కమ్యూనికేషన్స్ మంత్రిత్వ శాఖ, ఎలక్ట్రానిక్స్ & ఇన్ఫర్మేషన్ టెక్నాలజీ మంత్రిత్వ శాఖగా విభజించబడింది. అప్పటి నుంచి రెండు మంత్రిత్వ శాఖలు స్వతంత్రంగా ఉన్నాయి.
కేబినెట్ మంత్రులు
[మార్చు]1894 నుండి భారత కమ్యూనికేషన్ శాఖ మంత్రులుగా పనిచేసిన వ్యక్తులు లేదా రాజకీయనాయకులు వివరాలు [1]
| నం. | ఫోటో | మంత్రి
(జనన-మరణ) నియోజకవర్గం |
పదవీకాలం | రాజకీయ పార్టీ | మంత్రిత్వ శాఖ | ప్రధాన మంత్రి | |||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| నుండి | కు | కాలం | |||||||
| కమ్యూనికేషన్స్ మంత్రి | |||||||||
| 1 | 
|
రఫీ అహ్మద్ కిద్వాయ్
(1894–1954) |
15 ఆగస్టు
1947 |
2 ఆగస్టు
1951 |
3 సంవత్సరాలు, 352 రోజులు | భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ | నెహ్రూ ఐ | జవహర్‌లాల్ నెహ్రూ | |
| 2 | .jpg)
|
అమృత్ కౌర్
(1887–1964) |
2 ఆగస్టు
1951 |
13 మే
1952 |
285 రోజులు | ||||
| 3 | 
|
జగ్జీవన్ రామ్
(1908–1986) షహాబాద్ సౌత్ ఎంపీ |
13 మే
1952 |
7 డిసెంబర్
1956 |
4 సంవత్సరాలు, 208 రోజులు | నెహ్రూ II | |||
| 4 | .jpg)
|
రాజ్ బహదూర్
(1912–1990) జైపూర్-సవాయి మాధోపూర్ (MoS) ఎంపీ |
7 డిసెంబర్
1956 |
17 ఏప్రిల్
1957 |
131 రోజులు | ||||
| ఈ వ్యవధిలో మంత్రిత్వ శాఖ రద్దు చేయబడింది | |||||||||
| తపాలా & టెలిగ్రాఫ్ మంత్రి | |||||||||
| 5 | 
|
అశోక్ కుమార్ సేన్
(1913–1996) కలకత్తా నార్త్ వెస్ట్ ఎంపీ |
1 సెప్టెంబర్
1963 |
13 మే
1964 |
255 రోజులు | భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ | నెహ్రూ IV | జవహర్‌లాల్ నెహ్రూ | |
| కమ్యూనికేషన్స్ మంత్రి | |||||||||
| (5) |
|
అశోక్ కుమార్ సేన్
(1913–1996) కలకత్తా నార్త్ వెస్ట్ ఎంపీ |
13 మే
1964 |
27 మే
1964 |
31 రోజులు | భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ | నెహ్రూ IV | జవహర్‌లాల్ నెహ్రూ | |
| 27 మే
1964 |
9 జూన్
1964 |
నంద ఐ | గుల్జారీలాల్ నందా | ||||||
| 9 జూన్
1964 |
13 జూన్
1964 |
శాస్త్రి | లాల్ బహదూర్ శాస్త్రి | ||||||
| 6 | 
|
సత్య నారాయణ్ సిన్హా
(1900–1983) సమస్తిపూర్ ఎంపీ |
13 జూన్
1964 |
11 జనవరి
1966 |
2 సంవత్సరాలు, 273 రోజులు | ||||
| 11 జనవరి
1966 |
24 జనవరి
1966 |
నంద II | గుల్జారీలాల్ నందా | ||||||
| 24 జనవరి
1966 |
13 మార్చి
1967 |
ఇందిరా ఐ | ఇందిరా గాంధీ | ||||||
| 7 | 
|
రామ్ సుభాగ్ సింగ్
(1917–1980) బక్సర్ ఎంపీ |
13 మార్చి
1967 |
14 ఫిబ్రవరి
1969 |
1 సంవత్సరం, 338 రోజులు | ఇందిరా II | |||
| (6) |
|
సత్య నారాయణ్ సిన్హా
(1900–1983) దర్భంగా ఎంపీ |
14 ఫిబ్రవరి
1969 |
8 మార్చి
1971 |
2 సంవత్సరాలు, 22 రోజులు | భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ (ఆర్) | |||
| – | 
|
ఇందిరా గాంధీ
(1917–1984) రాయ్‌బరేలి ఎంపీ (ప్రధాని) |
8 మార్చి
1971 |
18 మార్చి
1971 |
10 రోజులు | ||||
| 8 | 
|
షేర్ సింగ్ కద్యన్
(1917–2009) రోహ్‌తక్ ఎంపీ (MoS) |
18 మార్చి
1971 |
2 మే
1971 |
45 రోజులు | ఇందిర III | |||
| 9 | .jpg)
|
హేమవతి నందన్ బహుగుణ
(1919–1989) అలహాబాద్ ఎంపీ (MoS) |
2 మే
1971 |
8 నవంబర్
1973 |
2 సంవత్సరాలు, 190 రోజులు | ||||
| (4) |
|
రాజ్ బహదూర్
(1912–1990) భరత్‌పూర్ ఎంపీ |
8 నవంబర్
1973 |
11 జనవరి
1974 |
64 రోజులు | ||||
| 10 | 
|
కాసు బ్రహ్మానంద రెడ్డి
(1909–1994) ఆంధ్ర ప్రదేశ్ రాజ్యసభ ఎంపీ |
11 జనవరి
1974 |
10 అక్టోబర్
1974 |
272 రోజులు | ||||
| 11 | 
|
శంకర్ దయాళ్ శర్మ
(1918–1999) భోపాల్ ఎంపీ |
10 అక్టోబర్
1974 |
24 మార్చి
1977 |
2 సంవత్సరాలు, 165 రోజులు | ||||
| – | .jpg)
|
మొరార్జీ దేశాయ్
(1896–1995) సూరత్ ఎంపీ (ప్రధాని) |
24 మార్చి
1977 |
26 మార్చి
1977 |
2 రోజులు | జనతా పార్టీ | దేశాయ్ | మొరార్జీ దేశాయ్ | |
| 12 | 
|
ప్రకాష్ సింగ్ బాదల్
(1927–2023) ఫరీద్‌కోట్ ఎంపీ |
26 మార్చి
1977 |
27 మార్చి
1977 |
1 రోజు | శిరోమణి అకాలీదళ్ | |||
| 13 | .jpg)
|
జార్జ్ ఫెర్నాండెజ్
(1930–2019) ముజఫర్‌పూర్ ఎంపీ |
27 మార్చి
1977 |
6 జూలై
1977 |
101 రోజులు | జనతా పార్టీ | |||
| 14 | బ్రిజ్ లాల్ వర్మ
(1916–1987) మహాసముంద్ ఎంపీ |
6 జూలై
1977 |
28 జూలై
1979 |
2 సంవత్సరాలు, 22 రోజులు | |||||
| – | .jpg)
|
చరణ్ సింగ్
(1902–1987) బాగ్‌పత్ ఎంపీ (ప్రధాని) |
28 జూలై
1979 |
30 జూలై
1979 |
2 రోజులు | జనతా పార్టీ (సెక్యులర్) | చరణ్ | చరణ్ సింగ్ | |
| 15 | సుల్తాన్‌పూర్
ఎంపీ జుల్ఫిఖరుల్లా (MoS) |
30 జూలై
1979 |
27 నవంబర్
1979 |
120 రోజులు | |||||
| – |
|
చరణ్ సింగ్
(1902–1987) బాగ్‌పత్ ఎంపీ (ప్రధాని) |
27 నవంబర్
1979 |
7 డిసెంబర్
1979 |
10 రోజులు | ||||
| 16 | 
|
శ్యామ్ నందన్ ప్రసాద్ మిశ్రా
(1920–2004) బెగుసరాయ్ ఎంపీ |
7 డిసెంబర్
1979 |
14 జనవరి
1980 |
38 రోజులు | ||||
| – |
|
ఇందిరా గాంధీ
(1917–1984) మెదక్ ఎంపీ (ప్రధాని) |
14 జనవరి
1980 |
16 జనవరి
1980 |
2 రోజులు | భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ (I) | ఇందిర IV | ఇందిరా గాంధీ | |
| 17 | 
|
భీష్మ నారాయణ్ సింగ్
(1933–2018) బీహార్ రాజ్యసభ ఎంపీ |
16 జనవరి
1980 |
3 మార్చి
1980 |
47 రోజులు | ||||
| 18 | 
|
సీఎం స్టీఫెన్
(1918–1984) గుల్బర్గా ఎంపీ |
3 మార్చి
1980 |
2 సెప్టెంబర్
1982 |
2 సంవత్సరాలు, 183 రోజులు | ||||
| 19 | 
|
అనంత్ శర్మ
(1919–1988) బీహార్ రాజ్యసభ ఎంపీ |
2 సెప్టెంబర్
1982 |
14 ఫిబ్రవరి
1983 |
165 రోజులు | ||||
| – |
|
ఇందిరా గాంధీ
(1917–1984) మెదక్ ఎంపీ (ప్రధాని) |
14 ఫిబ్రవరి
1983 |
31 అక్టోబర్
1984 (పదవిలో మరణించారు) |
1 సంవత్సరం, 260 రోజులు | ||||
| – | 
|
రాజీవ్ గాంధీ
(1944–1991) అమేథీ ఎంపీ (ప్రధాని) |
31 అక్టోబర్
1984 |
4 నవంబర్
1984 |
4 రోజులు | రాజీవ్ ఐ | రాజీవ్ గాంధీ | ||
| 20 | .jpg)
|
రామ్ నివాస్ మిర్ధా
(1924–2010) బార్మర్ ఎంపీ |
31 డిసెంబర్
1984 |
22 అక్టోబర్
1986 |
1 సంవత్సరం, 295 రోజులు | రాజీవ్ II | |||
| 21 | .jpg)
|
అర్జున్ సింగ్
(1930–2011) దక్షిణ ఢిల్లీ ఎంపీ |
22 అక్టోబర్
1986 |
14 ఫిబ్రవరి
1988 |
1 సంవత్సరం, 115 రోజులు | ||||
| 22 | .jpg)
|
వసంత్ సాఠే
(1925–2011) వార్ధా ఎంపీ |
14 ఫిబ్రవరి
1988 |
25 జూన్
1988 |
132 రోజులు | ||||
| 23 | బీర్ బహదూర్ సింగ్
(1935–1989) ఉత్తరప్రదేశ్‌కు రాజ్యసభ ఎంపీ |
25 జూన్
1988 |
30 మే
1989 (పదవిలో మరణించారు) |
339 రోజులు | |||||
| – |
|
రాజీవ్ గాంధీ
(1944–1991) అమేథీ ఎంపీ (ప్రధాని) |
31 మే
1989 |
4 జూలై
1989 |
34 రోజులు | ||||
| 24 | 
|
గిరిధర్ గమాంగ్
(జననం 1943) కోరాపుట్ ఎంపీ (MoS, I/C) |
4 జూలై
1989 |
2 డిసెంబర్
1989 |
151 రోజులు | ||||
| – | .jpg)
|
విశ్వనాథ్ ప్రతాప్ సింగ్
(1931–2008) ఫతేపూర్ ఎంపీ (ప్రధాని) |
2 డిసెంబర్
1989 |
6 డిసెంబర్
1989 |
4 రోజులు | జనతాదళ్ | విశ్వనాథ్ | విశ్వనాథ్ ప్రతాప్ సింగ్ | |
| 25 | KP ఉన్నికృష్ణన్
(జననం 1936) వటకర ఎంపీ |
6 డిసెంబర్
1989 |
23 ఏప్రిల్
1990 |
138 రోజులు | |||||
| 26 | జనేశ్వర్ మిశ్రా
(1933–2010) అలహాబాద్ ఎంపీ (MoS, I/C) |
23 ఏప్రిల్
1990 |
5 నవంబర్
1990 |
196 రోజులు | |||||
| – |
|
విశ్వనాథ్ ప్రతాప్ సింగ్
(1931–2008) ఫతేపూర్ ఎంపీ (ప్రధాని) |
6 నవంబర్
1990 |
10 నవంబర్
1990 |
4 రోజులు | ||||
| – | 
|
చంద్ర శేఖర్
(1927–2007) బల్లియా ఎంపీ (ప్రధాన మంత్రి) |
10 నవంబర్
1990 |
21 నవంబర్
1990 |
11 రోజులు | సమాజ్‌వాదీ జనతా పార్టీ (రాష్ట్రీయ) | చంద్ర శేఖర్ | చంద్ర శేఖర్ | |
| 27 | .jpg)
|
సంజయ సిన్హ్
(జననం 1951) ఉత్తరప్రదేశ్‌కు రాజ్యసభ ఎంపీ (MoS, I/C) |
21 నవంబర్
1990 |
21 జూన్
1991 |
212 రోజులు | ||||
| 28 | 
|
రాజేష్ పైలట్
(1945–2000) దౌసా ఎంపీ (MoS, I/C) |
21 జూన్
1991 |
18 జనవరి
1993 |
1 సంవత్సరం, 211 రోజులు | భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ (I) | రావు | పివి నరసింహారావు | |
| 29 | సుఖ్ రామ్
(1927–2022) మండి ఎంపీ (MoS, I/C) |
18 జనవరి
1993 |
16 మే
1996 |
3 సంవత్సరాలు, 119 రోజులు | |||||
| – | .jpg)
|
అటల్ బిహారీ వాజ్‌పేయి
(1924–2018) లక్నో ఎంపీ (ప్రధాని) |
16 మే
1996 |
1 జూన్
1996 |
16 రోజులు | భారతీయ జనతా పార్టీ | వాజ్‌పేయి ఐ | అటల్ బిహారీ వాజ్‌పేయి | |
| – | 
|
హెచ్‌డి దేవెగౌడ
(జననం 1933) ఎన్నిక కాలేదు (ప్రధాని) |
1 జూన్
1996 |
29 జూన్
1996 |
28 రోజులు | జనతాదళ్ | దేవెగౌడ | హెచ్‌డి దేవెగౌడ | |
| 30 | .jpg)
|
బేణి ప్రసాద్ వర్మ
(1941–2020) కైసర్‌గంజ్ ఎంపీ (MoS, I/C 10 జూలై 1996 వరకు) |
29 జూన్
1996 |
21 ఏప్రిల్
1997 |
1 సంవత్సరం, 263 రోజులు | సమాజ్ వాదీ పార్టీ | |||
| 21 ఏప్రిల్
1997 |
19 మార్చి
1998 |
గుజ్రాల్ | ఇందర్ కుమార్ గుజ్రాల్ | ||||||
| 31 | _(cropped).jpg)
|
బూటా సింగ్
(1934–2021) జలోర్ ఎంపీ |
19 మార్చి
1998 |
20 ఏప్రిల్
1998 |
32 రోజులు | స్వతంత్రుడు | వాజ్‌పేయి II | అటల్ బిహారీ వాజ్‌పేయి | |
| 32 | 
|
సుష్మా స్వరాజ్
(1952–2019) దక్షిణ ఢిల్లీ ఎంపీ |
20 ఏప్రిల్
1998 |
11 అక్టోబర్
1998 |
174 రోజులు | భారతీయ జనతా పార్టీ | |||
| – |
|
అటల్ బిహారీ వాజ్‌పేయి
(1924–2018) లక్నో ఎంపీ (ప్రధాని) |
11 అక్టోబర్
1998 |
5 డిసెంబర్
1998 |
55 రోజులు | ||||
| 33 | 
|
జగ్మోహన్
(1927–2021) న్యూఢిల్లీ ఎంపీ |
5 డిసెంబర్
1998 |
8 జూన్
1999 |
185 రోజులు | ||||
| – |
|
అటల్ బిహారీ వాజ్‌పేయి
(1924–2018) లక్నో ఎంపీ (ప్రధాని) |
8 జూన్
1999 |
13 అక్టోబర్
1999 |
127 రోజులు | ||||
| 34 | .jpg)
|
రామ్ విలాస్ పాశ్వాన్
(1946–2020) హాజీపూర్ ఎంపీ |
13 అక్టోబర్
1999 |
1 సెప్టెంబర్
2001 |
1 సంవత్సరం, 323 రోజులు | జనతాదళ్ (యునైటెడ్) | వాజ్‌పేయి III | ||
| లోక్ జనశక్తి పార్టీ | |||||||||
| 35 | 
|
ప్రమోద్ మహాజన్
(1949–2006) మహారాష్ట్రకు రాజ్యసభ ఎంపీ |
1 సెప్టెంబర్
2001 |
22 డిసెంబర్
2001 |
112 రోజులు | భారతీయ జనతా పార్టీ | |||
| కమ్యూనికేషన్స్ & ఇన్ఫర్మేషన్ టెక్నాలజీ మంత్రి | |||||||||
| (35) |
|
ప్రమోద్ మహాజన్
(1949–2006) మహారాష్ట్రకు రాజ్యసభ ఎంపీ |
22 డిసెంబర్
2001 |
29 జనవరి
2003 |
1 సంవత్సరం, 38 రోజులు | భారతీయ జనతా పార్టీ | వాజ్‌పేయి III | అటల్ బిహారీ వాజ్‌పేయి | |
| 36 | 
|
అరుణ్ శౌరీ
(జననం 1941) ఉత్తరప్రదేశ్‌కు రాజ్యసభ ఎంపీ |
29 జనవరి
2003 |
22 మే
2004 |
1 సంవత్సరం, 114 రోజులు | ||||
| 37 | 
|
దయానిధి మారన్
(జననం 1966) చెన్నై సెంట్రల్ ఎంపీ |
23 మే
2004 |
15 మే
2007 |
2 సంవత్సరాలు, 357 రోజులు | ద్రవిడ మున్నేట్ర కజగం | మన్మోహన్ ఐ | మన్మోహన్ సింగ్ | |
| 38 | 
|
ఎ. రాజా
(జననం 1963) పెరంబలూరు ఎంపీ |
15 మే
2007 |
22 మే
2009 |
2 సంవత్సరాలు, 7 రోజులు | ||||
| – | 
|
మన్మోహన్ సింగ్
(జననం 1932) అస్సాంకు రాజ్యసభ ఎంపీ (ప్రధాని) |
22 మే
2009 |
28 మే
2009 |
6 రోజులు | భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ | మన్మోహన్ II | ||
| (38) |
|
ఎ. రాజా
(జననం 1963) నీలగిరి ఎంపీ |
28 మే
2009 |
15 నవంబర్
2010 |
1 సంవత్సరం, 171 రోజులు | ద్రవిడ మున్నేట్ర కజగం | |||
| 39 | 
|
కపిల్ సిబల్
(జననం 1948) చాందినీ చౌక్ ఎంపీ |
15 నవంబర్
2010 |
26 మే
2014 |
3 సంవత్సరాలు, 192 రోజులు | భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ | |||
| 40 | 
|
రవిశంకర్ ప్రసాద్
(జననం 1954) బీహార్ రాజ్యసభ ఎంపీ |
27 మే
2014 |
5 జూలై
2016 |
2 సంవత్సరాలు, 39 రోజులు | భారతీయ జనతా పార్టీ | మోదీ ఐ | నరేంద్ర మోదీ | |
| కమ్యూనికేషన్స్ మంత్రి | |||||||||
| 41 | 
|
మనోజ్ సిన్హా
(జననం 1959) ఘాజీపూర్ ఎంపీ |
5 జూలై
2016 |
30 మే
2019 |
2 సంవత్సరాలు, 329 రోజులు | భారతీయ జనతా పార్టీ | మోదీ ఐ | నరేంద్ర మోదీ | |
| (40) |
|
రవిశంకర్ ప్రసాద్
(జననం 1954) పాట్నా సాహిబ్ ఎంపీ |
31 మే
2019 |
7 జూలై
2021 |
2 సంవత్సరాలు, 37 రోజులు | మోడీ II | |||
| 42 | 
|
అశ్విని వైష్ణవ్
(జననం 1970) ఒడిశా రాజ్యసభ ఎంపీ |
7 జూలై
2021 |
9 జూన్
2024 |
2 సంవత్సరాలు, 338 రోజులు | ||||
| 43 | .jpg)
|
జ్యోతిరాదిత్య సింధియా
(జననం 1971) గుణ ఎంపీ |
12 జూన్
2024 |
అధికారంలో ఉంది | 68 రోజులు | మోడీ III | |||
- ↑ మంత్రిత్వ శాఖ యొక్క సామర్థ్యాలు రవాణా & కమ్యూనికేషన్ల మంత్రిత్వ శాఖకు బదిలీ చేయబడ్డాయి .
సహాయ మంత్రులు
[మార్చు]| నం. | ఫోటో | మంత్రి
(జనన-మరణ) నియోజకవర్గం |
పదవీకాలం | రాజకీయ పార్టీ | మంత్రిత్వ శాఖ | ప్రధాన మంత్రి | |||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| నుండి | కు | కాలం | |||||||
| కమ్యూనికేషన్స్ రాష్ట్ర మంత్రి | |||||||||
| 1 |
|
రాజ్ బహదూర్
(1912–1990) జైపూర్-సవాయి మాధోపూర్ ఎంపీ |
14 ఫిబ్రవరి
1956 |
7 డిసెంబర్
1956 |
297 రోజులు | భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ | నెహ్రూ II | జవహర్‌లాల్ నెహ్రూ | |
| ఈ విరామ సమయంలో మంత్రిత్వ శాఖ రద్దు చేయబడింది | |||||||||
| కమ్యూనికేషన్స్ రాష్ట్ర మంత్రి | |||||||||
| 2 | 
|
జగన్నాథరావు
(1909–?) చత్రపూర్ ఎంపీ |
14 ఫిబ్రవరి
1966 |
13 మార్చి
1967 |
1 సంవత్సరం, 27 రోజులు | భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ | ఇందిరా ఐ | ఇందిరా గాంధీ | |
| 5 | 
|
ఇందర్ కుమార్ గుజ్రాల్
(1919–2012) పంజాబ్ రాజ్యసభ ఎంపీ |
18 మార్చి
1967 |
18 మార్చి
1971 |
4 సంవత్సరాలు, 0 రోజులు | ఇందిరా II | |||
| భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ (ఆర్) | |||||||||
| 6 |
|
షేర్ సింగ్ కద్యన్
(1917–2009) రోహ్‌తక్ ఎంపీ |
14 ఫిబ్రవరి
1969 |
18 మార్చి
1971 |
2 సంవత్సరాలు, 32 రోజులు | ||||
| (6) |
|
షేర్ సింగ్ కద్యన్
(1917–2009) రోహ్‌తక్ ఎంపీ |
12 జనవరి
1974 |
10 అక్టోబర్
1974 |
271 రోజులు | భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ (ఆర్) | ఇందిర III | ||
| 7 | నరహరి ప్రసాద్ సాయి
(1929–1999) రాయ్‌గఢ్ ఎంపీ |
14 ఆగస్టు
1977 |
28 జూలై
1979 |
1 సంవత్సరం, 348 రోజులు | జనతా పార్టీ | దేశాయ్ | మొరార్జీ దేశాయ్ | ||
| 8 | చందౌలీకి నర్సింహ యాదవ్
ఎంపీ |
30 జూలై
1979 |
14 జనవరి
1980 |
168 రోజులు | జనతా పార్టీ (సెక్యులర్) | చరణ్ | చరణ్ సింగ్ | ||
| 9 | 
|
తుకారాం శృంగారే
(1937–2011) ఉస్మానాబాద్ ఎంపీ |
31 జూలై
1979 |
14 జనవరి
1980 |
167 రోజులు | ||||
| 10 | .jpg)
|
కార్తిక్ ఓరాన్
(1924–1981) లోహర్దగా ఎంపీ |
8 జూన్
1980 |
8 డిసెంబర్
1981 (పదవిలో మరణించారు) |
1 సంవత్సరం, 183 రోజులు | భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ (I) | ఇందిర IV | ఇందిరా గాంధీ | |
| 11 | యోగేంద్ర మక్వానా
(జననం 1933) గుజరాత్‌కు రాజ్యసభ ఎంపీ |
15 జనవరి
1982 |
29 జనవరి
1983 |
1 సంవత్సరం, 14 రోజులు | |||||
| 12 | విఠల్‌రావు గాడ్గిల్
(1928–2001) పూణే ఎంపీ |
29 జనవరి
1983 |
31 అక్టోబర్
1984 |
1 సంవత్సరం, 332 రోజులు | |||||
| 4 నవంబర్
1984 |
31 డిసెంబర్
1984 |
రాజీవ్ ఐ | రాజీవ్ గాంధీ | ||||||
| 13 |
|
గిరిధర్ గమాంగ్
(జననం 1943) కోరాపుట్ ఎంపీ |
25 జూన్
1988 |
4 జూలై
1989 |
1 సంవత్సరం, 9 రోజులు | భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ (I) | రాజీవ్ II | ||
| 14 |
|
బేణి ప్రసాద్ వర్మ
(1941–2020) కైసర్‌గంజ్ ఎంపీ |
1 జూన్
1996 |
29 జూన్
1996 |
28 రోజులు | సమాజ్ వాదీ పార్టీ | దేవెగౌడ | హెచ్‌డి దేవెగౌడ | |
| 15 | కబీంద్ర పుర్కాయస్థ
(జననం 1931) సిల్చార్ ఎంపీ |
20 మార్చి
1998 |
13 అక్టోబర్
1999 |
1 సంవత్సరం, 207 రోజులు | భారతీయ జనతా పార్టీ | వాజ్‌పేయి II | అటల్ బిహారీ వాజ్‌పేయి | ||
| 16 | .jpg)
|
తపన్ సిక్దర్
(1944–2014) దమ్ డమ్ ఎంపీ |
13 అక్టోబర్
1999 |
22 డిసెంబర్
2001 |
2 సంవత్సరాలు, 70 రోజులు | వాజ్‌పేయి III | |||
| కమ్యూనికేషన్స్ & ఇన్ఫర్మేషన్ టెక్నాలజీ రాష్ట్ర మంత్రి | |||||||||
| (16) |
|
తపన్ సిక్దర్
(1944–2014) దమ్ డమ్ ఎంపీ |
22 డిసెంబర్
2001 |
1 జూలై
2002 |
191 రోజులు | భారతీయ జనతా పార్టీ | వాజ్‌పేయి III | అటల్ బిహారీ వాజ్‌పేయి | |
| 17 | 
|
సుమిత్రా మహాజన్
(జననం 1943) ఇండోర్ ఎంపీ |
1 జూలై
2002 |
24 మే
2003 |
327 రోజులు | ||||
| 18 | సంజయ్ పాశ్వాన్
(జననం 1962) నవాడ ఎంపీ |
1 జూలై
2002 |
29 జనవరి
2003 |
212 రోజులు | |||||
| 18 | సు. తిరునావుక్కరసర్
(జననం 1949) పుదుక్కోట్టై ఎంపీ |
29 జనవరి
2003 |
22 మే
2004 |
1 సంవత్సరం, 114 రోజులు | |||||
| 19 | అశోక్ కుమార్ ప్రధాన్
(జననం 1953) ఖుర్జా ఎంపీ |
24 మే
2003 |
22 మే
2004 |
364 రోజులు | |||||
| 20 | .jpg)
|
షకీల్ అహ్మద్
(జననం 1956) మధుబని ఎంపీ |
23 మే
2004 |
6 ఏప్రిల్
2008 |
3 సంవత్సరాలు, 319 రోజులు | భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ | మన్మోహన్ ఐ | మన్మోహన్ సింగ్ | |
| 21 |
|
జ్యోతిరాదిత్య సింధియా
(జననం 1971) గుణ ఎంపీ |
6 ఏప్రిల్
2008 |
22 మే
2009 |
1 సంవత్సరం, 46 రోజులు | ||||
| 22 | 
|
గురుదాస్ కామత్
(1954–2018) ముంబై నార్త్ వెస్ట్ ఎంపీ |
28 మే
2009 |
19 జనవరి
2011 |
1 సంవత్సరం, 236 రోజులు | మన్మోహన్ II | |||
| 23 | 
|
సచిన్ పైలట్
(జననం 1977) దౌసా ఎంపీ |
28 మే
2009 |
28 అక్టోబర్
2012 |
3 సంవత్సరాలు, 153 రోజులు | ||||
| (22) |
|
గురుదాస్ కామత్
(1954–2018) ముంబై నార్త్ వెస్ట్ ఎంపీ |
21 జనవరి
2011 |
12 జూలై
2011 |
172 రోజులు | ||||
| 24 | 
|
మిలింద్ దేవరా
(జననం 1976) ముంబై సౌత్ ఎంపీ |
12 జూలై
2011 |
26 మే
2014 |
2 సంవత్సరాలు, 318 రోజులు | ||||
| 25 | .jpg)
|
కిల్లి కృపా రాణి
(జననం 1965) శ్రీకాకుళం ఎంపీ |
28 అక్టోబర్
2012 |
26 మే
2014 |
1 సంవత్సరం, 210 రోజులు | ||||
| కమ్యూనికేషన్స్ రాష్ట్ర మంత్రి | |||||||||
| 26 | 
|
సంజయ్ శ్యాంరావ్ ధోత్రే
(జననం 1959) అకోలా ఎంపీ |
31 మే
2019 |
7 జూలై
2021 |
2 సంవత్సరాలు, 37 రోజులు | భారతీయ జనతా పార్టీ | మోడీ II | నరేంద్ర మోదీ | |
| 27 | .jpg)
|
దేవ్‌సిన్హ్ చౌహాన్
(జననం 1964) ఖేడా ఎంపీ |
7 జూలై
2021 |
9 జూన్
2024 |
2 సంవత్సరాలు, 338 రోజులు | ||||
| 28 | 
|
పెమ్మసాని చంద్రశేఖర్
(జననం 1976) గుంటూరు ఎంపీ |
10 జూన్
2024 |
తెలుగుదేశం పార్టీ | మోడీ III | ||||
ఉప మంత్రులు
[మార్చు]| నం. | ఫోటో | మంత్రి
(జనన-మరణ) నియోజకవర్గం |
పదవీకాలం | రాజకీయ పార్టీ | మంత్రిత్వ శాఖ | ప్రధాన మంత్రి | |||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| నుండి | కు | కాలం | |||||||
| కమ్యూనికేషన్స్ డిప్యూటీ మంత్రి | |||||||||
| 1 | ఖుర్షెద్ లాల్
(1903–1951) యునైటెడ్ ప్రావిన్సెస్ కొరకు MCA |
1 అక్టోబర్
1948 |
29 జనవరి
1951 |
2 సంవత్సరాలు, 120 రోజులు | భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ | నెహ్రూ ఐ | జవహర్‌లాల్ నెహ్రూ | ||
| 2 |
|
రాజ్ బహదూర్
(1912–1990) జైపూర్-సవాయి మాధోపూర్‌కు రాజ్‌పుతానా MP కోసం MCA |
29 జనవరి
1951 |
13 మే
1952 |
1 సంవత్సరం, 105 రోజులు | ||||
| (2) |
|
రాజ్ బహదూర్
(1912–1990) జైపూర్-సవాయి మాధోపూర్‌కు రాజ్‌పుతానా MP కోసం MCA |
4 జూన్
1952 |
14 ఫిబ్రవరి
1956 |
3 సంవత్సరాలు, 255 రోజులు | భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ | నెహ్రూ II | ||
| పోస్ట్‌లు & టెలిగ్రాఫ్‌ల డిప్యూటీ మంత్రి | |||||||||
| 3 | 
|
బిజోయ్ చంద్ర భగవతి
(1905–1997) తేజ్‌పూర్ ఎంపీ |
1 సెప్టెంబర్
1963 |
13 మే
1964 |
255 రోజులు | భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ | నెహ్రూ IV | జవహర్‌లాల్ నెహ్రూ | |
| కమ్యూనికేషన్స్ డిప్యూటీ మంత్రి | |||||||||
| (3) |
|
బిజోయ్ చంద్ర భగవతి
(1905–1997) తేజ్‌పూర్ ఎంపీ |
13 మే
1964 |
27 మే
1964 |
1 సంవత్సరం, 250 రోజులు | భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ | నెహ్రూ IV | జవహర్‌లాల్ నెహ్రూ | |
| 27 మే
1964 |
9 జూన్
1964 |
నంద ఐ | గుల్జారీలాల్ నందా | ||||||
| 15 జూన్
1964 |
11 జనవరి
1966 |
శాస్త్రి | లాల్ బహదూర్ శాస్త్రి | ||||||
| 11 జనవరి
1966 |
24 జనవరి
1966 |
నంద II | గుల్జారీలాల్ నందా | ||||||
| 4 | .jpg)
|
విద్యా చరణ్ శుక్లా
(1929–2013) మహాసముంద్ ఎంపీ |
24 జనవరి
1966 |
14 ఫిబ్రవరి
1966 |
21 రోజులు | ఇందిరా ఐ | ఇందిరా గాంధీ | ||
| 5 | 
|
జగన్నాథ్ పహాడియా
(1932–1991) బయానా ఎంపీ |
22 జూలై
1972 |
23 డిసెంబర్
1976 |
4 సంవత్సరాలు, 154 రోజులు | భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ (ఆర్) | ఇందిర III | ||
| 6 | బాల్గోవింద్ వర్మ
(1923–1980) ఖేరీ ఎంపీ |
23 డిసెంబర్
1976 |
24 మార్చి
1977 |
91 రోజులు | |||||
| 7 | విజయ్‌కుమార్ నావల్ పాటిల్
(జననం 1942) ధూలే ఎంపీ |
19 అక్టోబర్
1980 |
31 అక్టోబర్
1984 |
4 సంవత్సరాలు, 68 రోజులు | భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ (I) | ఇందిర IV | ఇందిరా గాంధీ | ||
| 4 నవంబర్
1984 |
31 డిసెంబర్
1984 |
రాజీవ్ ఐ | రాజీవ్ గాంధీ | ||||||
| 8 | జై ప్రకాష్
(జననం 1954) హిసార్ ఎంపీ |
7 డిసెంబర్
1990 |
21 జూన్
1991 |
196 రోజులు | సమాజ్‌వాదీ జనతా పార్టీ (రాష్ట్రీయ) | చంద్ర శేఖర్ | చంద్ర శేఖర్ | ||
| 9 | .jpg)
|
పీవీ రంగయ్య నాయుడు
(జననం 1933) ఖమ్మం ఎంపీ |
21 జూన్
1991 |
18 జనవరి
1993 |
1 సంవత్సరం, 211 రోజులు | భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ (I) | రావు | పివి నరసింహారావు | |
మూలాలు
[మార్చు]- ↑ "List of Ministers of Communications". Department of Telecommunications,Communication and Information Technology. Ministry of Communication and Information Technology/National Informatics Centre. Archived from the original on 2 October 2013. Retrieved 19 May 2016.