బ్రూస్ కోడ్
బ్రూస్ కోడ్ అనేది తిరుమల - తిరుపతి దేవాలయాల నిర్వహణ, పరిపాలన కోసం సేవకులతో సహా నియమాల సమితి. దీనిని ఈస్ట్ ఇండియా కంపెనీ 1821 AD లో అమలు చేసింది.
తిరుమల, తిరుపతి దేవాలయాల పరిపాలనను ఆచారాలు, మునుపటి ఉపయోగాల ఆధారంగా రోజువారీ వ్యవహారాల్లో జోక్యం చేసుకోకుండా సులభతరం చేయడానికి 42 నిబంధనలతో కూడిన కోడ్‌గా రూపొందించబడిన బాగా నిర్వచించబడిన నియమాలు ఇవి.[1]
ప్రయోజనం
[మార్చు]తిరుపతి దేవాలయాలను స్వాధీనం చేసుకోవడంలో బ్రిటిష్ వారి లక్ష్యం, ఆలయ ఆదాయాన్ని క్రమబద్ధీకరించడం ద్వారా సర్కార్ (ప్రభుత్వం) కు స్థిర ఆదాయాన్ని సంపాదించడం, క్రమబద్ధమైన పరిపాలన ద్వారా దేవవాలయ నిధుల దుర్వినియోగం, దుర్వినియోగాన్ని నిరోధించడం, వారి ఖర్చుల కోసం బ్రిటిష్ ఖజానాకు నిధుల బదిలీని సమర్థించడం.
చరిత్ర
[మార్చు]18వ శతాబ్దం నాటికి హిందూ సామ్రాజ్యాలు పతనమైన తర్వాత, 18వ శతాబ్దంలో తిరుమల, తిరుపతి దేవాలయాలు ముస్లిం పాలకుల ఆధీనంలోకి వచ్చాయి. బ్రిటిష్ వారి రాకతో, దేవాలయాల నిర్వహణ 1801 AD లో ఆర్కాట్ నవాబుల నుండి ఈస్ట్ ఇండియా కంపెనీకి బదిలీ చేయబడింది.[2]
ఆర్కాట్ నవాబుల పాలనలో, లౌకిక అధికారులు దేవాలయ భూములను హిందూయేతర పాలకుల నుండి లాక్కొని, స్వయం ప్రకంపనల ద్వారా లేదా దేవాలయంలో శాశ్వత సేవను నిర్ధారించడానికి కొంతమంది వంశపారంపర్య సేవకులను దూరం చేయడం ద్వారా వారి స్వంత పనితీరుకు దేవాలయ నికర ఆదాయాన్ని ప్రశంసించారు. అప్పటి ఆర్కాట్ నవాబు చందా సాహిబ్ మరణం తరువాత, బ్రిటిష్ వారు ముహమ్మద్ అలీ ఖాన్ వల్లజాను ఆర్కాట్ నవాబుగా నియమించి, బ్రిటిష్ వారికి సామంతుడిగా పనిచేశారు. పర్యవసానంగా, ముహమ్మద్ అలీ ఖాన్ వల్లాజా, అతని వారసులు బ్రిటిష్ వారికి అపారమైన అప్పులు చేశారు. తిరుపతిలోని పరగణతో పాటు ఆలయం నామమాత్రంగా ఆర్కాట్ నవాబుల ఆస్తిగా ఉన్నప్పటికీ, ఆర్కాట్ నవాబులు దేవాలయాల ఆదాయాన్ని ఈస్ట్ ఇండియా కంపెనీకి అప్పగించారు, దీని వలన వారు ఆర్కాట్ నవాబుకు రుణంగా చేసిన ఖర్చును తిరిగి పొందగలిగారు.
1789లో ఫోర్ట్ సెయింట్ జార్జ్ వద్ద రెవెన్యూ బోర్డు స్థాపించబడిన తర్వాత, దేవాలయ ఆదాయాన్ని క్రమబద్ధీకరించడం ద్వారా సర్కార్‌కు సంవత్సరానికి స్థిర ఆదాయాన్ని సంపాదించడానికి ఈస్ట్ ఇండియా కంపెనీ ఆర్కాట్ నవాబుల నుండి దేవాలయ నిర్వహణను తీసుకుంది. 1801 నాటికి, బ్రిటిష్ ఈస్ట్ ఇండియా కంపెనీ ఆర్కాట్ నవాబులను తమ ఆధీనంలోకి తీసుకుని, ఆర్కాట్‌ను తమ రాజ్యంలో కలుపుకుని, దేవాలయ ఆదాయం కోసం తిరుపతి దేవాలయాల ప్రత్యక్ష నిర్వహణను చేపట్టింది.
1803లో, తిరుపతి జిల్లా ఉన్న చిత్తూరు జిల్లా కలెక్టర్, సంస్థ పూర్తి ఖాతాను, షెడ్యూల్‌లు, పూజలు, ఖర్చులు, భూముల విస్తీర్ణం మొదలైన వాటితో సహా రెవెన్యూ మండలికి ఒక నివేదికను పంపారు, దీనిని తిరుపతి పగోడాపై "స్టాటన్ నివేదిక" అని పిలుస్తారు. ఈ నివేదికలు చిన్నవే అయినప్పటికీ, "గ్రోమ్", "గారెట్" జగన్నాథ ఆలయంపై బ్రిటిష్ ప్రభుత్వానికి సమర్పించిన తొలి నివేదిక మాదిరిగానే ఉన్నాయి. 1821 ADలో "బ్రూస్ కోడ్" అని పిలువబడే దేవాలయ నిర్వహణ, సేవకుల కోసం నియమాల సమితిని రూపొందించే వరకు బ్రిటిష్ పాలకులు సంస్థను నియంత్రించడానికి, నిర్వహించడానికి "స్టాటన్ నివేదిక"ను ఉపయోగించారు.[3]
1805-16 మధ్య, తిరుమల - తిరుపతి దేవాలయ నిధుల దుర్వినియోగం గురించి అనేక సందర్భాలు, ఫిర్యాదులు బోర్డు దృష్టికి తీసుకురాబడినందున, బ్రిటిష్ ఈస్ట్ ఇండియా కంపెనీ దుర్వినియోగాలను అరికట్టడానికి 1817 నాటి నిబంధన VIIని ఆమోదించింది. అందించిన నిబంధన ప్రకారం, బోర్డు విధి "సాధారణ పర్యవేక్షణ" మాత్రమే, వివరణాత్మక నిర్వహణ కాదు. అయితే, తిరుమల - తిరుపతి ఆలయ పరిపాలనలోని దాదాపు అన్ని అంశాలలో బోర్డు జోక్యం చేసుకుంది. తిరుమల తిరుపతి దేవాలయ పరిపాలన మార్గదర్శకత్వం కోసం అప్పటి చిత్తూరు జిల్లా కమిషనర్ బ్రూస్ "బ్రూస్ కోడ్" అని పిలువబడే 42 నిబంధనలతో కూడిన కోడ్‌ను రూపొందించారు.
ఈ జోక్యం ఇంగ్లాండ్‌లోని "కోర్ట్ ఆఫ్ డైరెక్టర్స్", ఈ మతపరమైన సంస్థల నిర్వహణ కారణంగా హిందూ దేవాలయాలలో నిర్వహించబడుతున్న విగ్రహారాధనలో కంపెనీ అధికారులు, పురుషులు పాల్గొనడాన్ని తీవ్రంగా ఆగ్రహించి, మతపరమైన దానాల నిర్వహణను వదిలివేయమని ఆదేశించే వరకు కొనసాగింది. ఇది 1842-43 AD లో, విక్టోరియా రాణి పాలన ప్రారంభ సంవత్సరాల్లో అమల్లోకి వచ్చింది.
మూలాలు
[మార్చు]- ↑ Well-defined rules contained in the Bruce Code drawn up in 1821 on the basis of previous usages and customs and did not interfere in its day-to-day affairs[usurped]
- ↑ "After the fall of the Hindu empires, the Tirumala and Tirupati temples came under the sway of the Nawabs of Arcot, and with the advent of the English, the management passed into the hands of the East India Company in 1801". Archived from the original on 12 July 2011. Retrieved 13 February 2011.
- ↑ - Page 2 - Bruce's Code Archived 21 జూలై 2011 at the Wayback Machine
బాహ్య లింకులు
[మార్చు]- "Benign benefactor". Archived from the original on 2 November 2010.
{{cite web}}: CS1 maint: unfit URL (link) - "Laissez Faire for our Temples". Archived from the original on 21 July 2011.
- A Comparative Study – Lord Jagannath Temple and T.T. Devasthanam
- As to the medieval history of the TTD with the advent of the British, the management of the temple of Lord Venkateswara had passed into the hands of the East India Company in 1801