Jump to content

ఫెయిరీ క్వీన్ (లోకోమోటివ్)

వికీపీడియా నుండి
ఫెయిరీ క్వీన్ (లోకోమోటివ్)
Fairy Queen
2011 సం.లో ది ఫెయిరీ క్వీన్
డ్యూయల్ గేజ్ గమనించండి
Type and origin
Power typeఆవిరి
Builderకిట్సన్, థాంప్సన్, హెవిట్సన్[1]
Serial number481
Build date1855; 170 సంవత్సరాల క్రితం (1855)
Specifications
Configuration2-2-2WT
UIC classification1A1 n2t
Gauge5 ft 6 in (1,676 mm)
Driver diameter72 అం. (1,829 mమీ.)
Locomotive weight26 ట. (26 long tons; 29 short tons)
Tender weight2 ట. (2.0 long tons; 2.2 short tons)
Water capacity3,000 L (660 imp gal; 790 US gal)
Cylinders2
Cylinder size12 అం. × 22 అం. (305 mమీ. × 559 mమీ.)
Performance figures
Maximum speed40 km/h (25 mph)
Power output130 hp (97 kW)
Career
Operator(s)ఈస్ట్ ఇండియన్ రైల్వే కంపెనీ
Number(s)22
Retired1909
Restored18 జూలై 1997
Dispositionన్యూ ఢిల్లీ, ఢిల్లీ నుండి ఆల్వార్, రాజస్థాన్ వరకు పనిచేస్తోంది.

ఈస్ట్ ఇండియన్ రైల్వే నంబర్ 22 అని కూడా పిలువబడే ఫెయిరీ క్వీన్ , 1855లో నిర్మించబడిన ఒక ఆవిరి లోకోమోటివ్. దీనిని 1997 సం.లో చెన్నైలోని లోకో వర్క్స్ పెరంబూరు పునరుద్ధరించింది. దీనిని రేవారీ రైల్వే హెరిటేజ్ మ్యూజియంలో ఉంచారు.

ఈ రైలు అప్పుడప్పుడు న్యూఢిల్లీ మరియు అల్వార్ మధ్య నడుస్తుంది.[2] 1998 సం.లో ఇది ప్రపంచంలోనే అత్యంత పురాతనమైన స్టీమ్ లోకోమోటివ్‌గా గిన్నిస్ బుక్ ఆఫ్ రికార్డ్స్‌లో జాబితా చేయబడింది. ఫెయిరీ క్వీన్ 1982 సం.లో ప్రారంభించబడిన టూరిస్ట్ రైలు ప్యాలెస్ ఆన్ వీల్స్ మార్గంలోనే నడుస్తుంది. 1999సం.లో జాతీయ పర్యాటక అవార్డును అందుకుంది.

ఈ లోకోమోటివ్‌ను ఇంగ్లాండ్‌కు చెందిన కిట్సన్, థాంప్సన్, హెవిట్సన్ నిర్మించారు. 55 సంవత్సరాలకు పైగా ప్రయాణీకుల, సరుకు రవాణా సేవలపై పనిచేసింది.[3]

భారతదేశంలోని ఇతర లగ్జరీ రైళ్ల మాదిరిగా కాకుండా, ఫెయిరీ క్వీన్ మొత్తం రెండు కోచ్‌లు మాత్రమే కలిగి ఉంది మరియు 50 మంది ప్రయాణికులను తీసుకెళ్లగల సామర్థ్యాన్ని కలిగి ఉంది.[4]

చరిత్ర

[మార్చు]
రేవారీ రైల్వే హెరిటేజ్ మ్యూజియం (గతంలో రేవారీ స్టీమ్ లోకోమోటివ్ షెడ్ ) ఫెయిరీ క్వీన్ నివాసం

ఈ లోకోమోటివ్‌ను 1855 సం.లో ఇంగ్లాండ్‌లోని లీడ్స్‌లో కిట్సన్, థాంప్సన్, హెవిట్సన్ నిర్మించారు.[5] అదే సంవత్సరంలో ఇది కోల్‌కతా కు చేరుకుంది. అప్పట్లో కలకత్తా అని పిలువబడేది.[6] ఈ లోకోమోటివ్‌ వచ్చినప్పుడు దాని యజమాని ఈస్ట్ ఇండియన్ రైల్వే కంపెనీ, దీనికి ఫ్లీట్ నంబర్ "22" అని ఇచ్చింది ; దీనికి 1895 ఈపేరు పెట్టారు.[7] ప్రారంభంలో 5 అడుగుల 6 అంగుళాల (1,676 మి.మీ.) గేజ్ లోకోమోటివ్‌ను పశ్చిమ బెంగాల్‌ లో హౌరా మరియు రాణిగంజ్ మధ్య నడిచే లైట్ మెయిల్ రైళ్లను లాగడానికి ఉపయోగించారు. 1857 సం.లో నాటి భారత తిరుగుబాటు సమయంలో ట్రూప్ రైళ్లను లాగారు. తదనంతరం, ఈ రైలు బీహార్ రాష్ట్రంలో రైలు మార్గము నిర్మాణ పని (విధి)కి అప్పగించబడింది. అక్కడ అది 1909 సం. వరకు సేవలందించింది .[8][9]

ఫెయిరీ క్వీన్ తరువాతి 34 సంవత్సరాలు హౌరా స్టేషను వెలుపల ఒక పీఠంపై గడిపింది.[10] 1943 సం.లో, లోకోమోటివ్‌ను ఉత్తరప్రదేశ్‌ లోని చందౌసి లోని రైల్వే జోనల్ శిక్షణా పాఠశాలకు తరలించారు. అక్కడ, అది అక్కడ ఉన్న చాలా మంది విద్యార్థులకు ఒక ఆసక్తికరమైన వస్తువుగా పనిచేసింది.

ఇతర సమకాలీన లోకోమోటివ్‌లు

[మార్చు]

ఫెయిరీ క్వీన్ నిర్మించిన కాలంలోనే ఇలాంటి అనేక లోకోమోటివ్‌లు నిర్మించబడ్డాయి. వీటిని కిట్సన్, థాంప్సన్, హెవిట్సన్, స్టోథెర్ట్, స్లాటర్, బ్రిస్టల్ కంపెనీ కూడా సరఫరా చేశాయి. వీటిలో ఒకటి, స్టోథెర్ట్ నిర్మించిన ఎక్స్‌ప్రెస్. 1901 సం. నుండి బీహార్ లోని జమాల్పూర్ లోకోమోటివ్ వర్క్‌షాప్‌లో భద్రపరచబడింది.[11] ఎక్స్‌ప్రెస్ పీఠంపై ఉన్న శాసనం హౌరా-రాణిగంజ్ మధ్య పనిచేసే మొదటి లోకోమోటివ్ అని పేర్కొన్నందున అలాగే దీనికి ఈస్ట్ ఇండియన్ రైల్వే కంపెనీ "21" నంబర్ ఇచ్చినందున, ఈ లోకోమోటివ్‌ ఎక్స్‌ప్రెస్ రెండింటిలో పాతదని పేర్కొన్నారు. 2011 సం.లో నడపడానికి లోకో వర్క్స్ పెరంబూర్ ద్వారా ఎక్స్‌ప్రెస్ పునరుద్ధరించబడింది. ఇది ప్రపంచంలోనే అత్యంత పురాతనమైన ఆపరేటింగ్ స్టీమ్ లోకోమోటివ్‌గా పోటీదారుగా నిలిచింది.[12][13] ఈ ఎక్స్‌ప్రెస్ ఈఐఆర్ 21 ప్రస్తుతం వారాంతాల్లో దక్షిణ రైల్వే లోని వివిధ విభాగాలలో నడుస్తోంది.[14]

లక్షణాలు

[మార్చు]

ఫెయిరీ క్వీన్‌ను 1855 సం.లో ఇంగ్లాండ్‌ లోని లీడ్స్‌లోని కిట్సన్, థాంప్సన్, హెవిట్సన్ నిర్మించారు.[6] బొగ్గు ఆధారిత ఇంజిన్ 12 x 22 అంగుళాలు (305 మిమీ × 559 మిమీ) కొలిచే రెండు బయటి సిలిండర్‌లతో శక్తినిస్తుంది. 130 హార్స్‌పవర్ (97 కిలోవాట్) విద్యుత్ ఉత్పత్తిని కలిగి ఉంటుంది. ఇది గంటకు 40 కిలోమీటర్లు (25 మైళ్ళు) గరిష్ట వేగాన్ని ఉత్పత్తి చేస్తుంది. ఇది అండర్‌స్లంగ్ వాటర్ ట్యాంక్‌లో 3,000 లీటర్లు (660 ఇంప్ గాల్; 790 US గాల్) నీటిని తీసుకువెళుతుంది. లోకోమోటివ్ బరువు 26 టన్నులు (25.6 పొడవైన టన్నులు; 28.7 షార్ట్ టన్నులు), బొగ్గు టెండర్ 2 టన్నులు (1.97 పొడవైన టన్నులు; 2.20 చిన్న టన్నులు).[15] 5 అడుగుల 6 అంగుళాల ( 1,676 మిమీ ) బ్రాడ్ గేజ్ కోసం నిర్మించబడిన ఇది 2-2-2 చక్రాల అమరికను కలిగి ఉంది. దీనిని 1833 సం.లో రాబర్ట్ స్టీఫెన్సన్, కంపెనీ అభివృద్ధి చేశారు. డ్రైవింగ్ వీల్ వ్యాసం 1,829 మిల్లీమీటర్లు (72.0 అంగుళాలు) కలిగి ఉంటుంది.[15][16]

పునరుద్ధరణ

[మార్చు]

భారత ప్రభుత్వం 1972 సం.లో ఫెయిరీ క్వీన్‌కు వారసత్వ హోదాను ప్రదానం చేసింది. దీనిని జాతీయ సంపదగా మార్చింది. దీనిని పునరుద్ధరించి, న్యూఢిల్లీలోని చాణక్యపురిలో కొత్తగా నిర్మించిన నేషనల్ రైల్ మ్యూజియంలో ప్రత్యేక స్థానాన్ని ఇచ్చారు.[17] ఇది భారత రైల్వే యొక్క పనిచేయని, కార్యాచరణ నమూనాలు, వాటి సిగ్నలింగ్ ఉపకరణాలు, ఉపయోగించిన పురాతన ఫర్నిచర్, చారిత్రాత్మక ఛాయాచిత్రాలు , సంబంధిత సాహిత్యం మొదలైన వాటి యొక్క సమగ్ర చరిత్రను అందిస్తుంది.[18]

ప్యాలెస్ ఆన్ వీల్స్ విజయం సాధించిన తరువాత, 1997 సం.లో 88 సంవత్సరాలలో దాని మొదటి ప్రధాన ప్రయాణానికి అలాగే జూలై 18న వాణిజ్య సేవలకు తిరిగి రావడానికి సన్నాహకంగా లోకోమోటివ్ పూర్తి పని స్థితికి పునరుద్ధరించబడింది.[8] రెండు రోజుల విహారయాత్రలో రైలు న్యూఢిల్లీ నుండి రాజస్థాన్‌ లోని అల్వార్ వరకు 143 కిలోమీటర్లు (89 మైళ్ళు) ప్రయాణించింది. ప్రయాణీకులు సరిస్కా టైగర్ రిజర్వ్‌లో రాత్రిపూట బస చేశారు. ఈ లోకోమోటివ్ గంటకు 40 కిలోమీటర్ల (25 mph) గరిష్ట వేగంతో 60 మంది ప్రయాణికులను తీసుకెళ్లగల క్యారేజీని తీసుకువెళ్లింది. ఒక సర్వీస్ కారు జనరేటర్, కంప్రెసర్‌తో పాటుగా ప్యాంట్రీని కలిగి ఉంది.[15] తరువాతి సంవత్సరాల్లో డిసెంబర్ నెల ఫిబ్రవరి మాసాల మధ్య ఈ ఆపరేషన్ పునరావృతమైంది.[19][20] ఇది 1998 సం.లో సాధారణ ఆపరేషన్‌లో ఉన్న ప్రపంచంలోనే పురాతనమైన ఆవిరి లోకోమోటివ్‌గా గిన్నిస్ బుక్ ఆఫ్ రికార్డ్స్ ద్వారా ధృవీకరించబడింది.[21] మరుసటి సంవత్సరం, ఆ రైలు అప్పటి భారత ప్రధాన మంత్రి అటల్ బిహారీ వాజ్‌పేయి నుండి అత్యంత వినూత్నమైన అలాగే ప్రత్యేకమైన పర్యాటక ప్రాజెక్టుకు జాతీయ పర్యాటక అవార్డును అందుకుంది .[15]

2011 సం.లో, "తిరిగి భర్తీ చేయలేని" అరుదైన లోకోమోటివ్ భాగాలు దొంగిలించబడినట్లు కనుగొనబడింది. లోకోమోటివ్‌ను మరమ్మత్తు కోసం తమిళనాడు లోని చెన్నై లోని పెరంబూర్ లోకో వర్క్‌షాప్‌కు తరలించారు.[22] అక్కడికి చేరుకునేటప్పుడు, "బాయిలర్, కండెన్సర్, లూబ్రికేటర్ అలాగే ఫ్లో ట్యూబ్‌లు"తో సహా 50 నుండి 60 భాగాలు దోచుకున్నట్లు కనుగొనబడింది. వర్క్‌షాప్‌లలోని డిప్యూటీ చీఫ్ మెకానికల్ ఇంజనీర్ "మాకు లభించింది ఒక మృతదేహం, ఒక లోహపు ముక్క , దానిలోని ప్రతి తొలగించగల భాగం తొలగించబడింది, లోహపు షెల్ మాత్రమే మిగిలి ఉంది. సేకరించాల్సిన భాగాల జాబితా చాలా పెద్దది" అని పేర్కొన్నారు. భర్తీ భాగాల సరఫరాదారులను కనుగొనగలిగినప్పటికీ, ఇంజిన్‌ను పునరుద్ధరించడానికి కనీసం ఒక సంవత్సరం పట్టవచ్చని అధికారులు అంచనా వేశారు.[23] గణనీయమైన పునర్నిర్మాణం తర్వాత, వర్క్‌షాప్‌లు తప్పిపోయిన భాగాలను స్వయంగా నిర్మించాల్సి వచ్చింది, లోకోమోటివ్ 22 డిసెంబర్ 2012 సం.న తిరిగి సేవలకు వచ్చింది.[19][24][25]

గుర్తింపు

[మార్చు]

1998 సం.లో, ఈ రైలును గిన్నిస్ బుక్ ఆఫ్ రికార్డ్స్ ప్రపంచంలోని పురాతన ఆవిరి లోకోమోటివ్‌గా ధృవీకరించింది. ఇది ప్రస్తుతం సాధారణ ఆపరేషన్‌లో ఉంది.[1][8]

1999 సం.లో, అప్పటి భారత ప్రధాన మంత్రి అటల్ బిహారీ వాజ్‌పేయి నుండి అత్యంత వినూత్నమైన మరియు ప్రత్యేకమైన పర్యాటక ప్రాజెక్టుకు జాతీయ పర్యాటక అవార్డును అందుకుంది.[1]

ఇవి కూడా చూడండి

[మార్చు]

మూలాలు

[మార్చు]
  1. ↑ 1.0 1.1 1.2 "Goodbye Fairy Queen: All about world's oldest steam locomotive to be replaced by Vande Bharat train at the Rail Bhavan". Times Now (in ఇంగ్లీష్). Retrieved 18 February 2023.
  2. ↑ "'Steam Express' to run between Delhi cantonment-Rewari from tomorrow: All you need to know". The Indian Express. 13 October 2017. Retrieved 22 August 2022.
  3. ↑ "Independence Day 2022: Indian Railways to run world's oldest working steam train EIR-21". Oneindia. 15 August 2022. Retrieved 18 February 2023.
  4. ↑ "Five luxury trains that redefine happy journeys". Deccan Herald (in ఇంగ్లీష్). 17 July 2022. Retrieved 18 February 2023.
  5. ↑ "Luxury on wheels: Royal trains of India". Hindustan Times (in ఇంగ్లీష్). 2 December 2022. Retrieved 18 February 2023.
  6. ↑ 6.0 6.1 Rao, Jammi Srinivasa (2011). History of Rotating Machinery Dynamics. Dordrecht: Springer Science and Business Media. p. 32. ISBN 978-94-007-1164-8. Retrieved 8 January 2013 – via Google Books.
  7. ↑ Sood, Jyotika (10 February 2017). "162-year-old Fairy Queen train to grace railway tracks again". Mint (in ఇంగ్లీష్). Retrieved 18 February 2023.
  8. ↑ 8.0 8.1 8.2 "World's oldest steam engine will ferry people between Delhi and Rewari from February 11 - On track". The Economic Times. Retrieved 18 February 2023.
  9. ↑ "World's Oldest Working Steam Engine 'Fairy Queen' Ready to Haul Heritage Train Once Again". pib.gov.in. Press Information Bureau Government of India Ministry of Railways. Retrieved 18 February 2023.
  10. ↑ Ahrons, British Steam Railway Locomotive, p. 142
  11. ↑ Ahrons, E.L. (1966). The British Steam Railway Locomotive. Vol. I, to 1925. Ian Allan. pp. 141–142.
  12. ↑ Verma, M. Dinesh (16 August 2011). "At the age of 156, she is no mere showpiece". The Hindu. Chennai. Retrieved 22 August 2022.
  13. ↑ "Special run for oldest locomotive". The Times of India. Chennai. 16 August 2011. Archived from the original on 7 July 2012.
  14. ↑ Varma, M. Dinesh (2018-07-25). "Time travel to the steam engine era". The Hindu (in Indian English). ISSN 0971-751X. Retrieved 2021-07-30.
  15. ↑ 15.0 15.1 15.2 15.3 "The Fairy Queen". Indian Railways. Archived from the original on 15 January 2013. Retrieved 8 January 2013.
  16. ↑ "Records of Robert Stephenson and Company, Locomotive Manufacturers, Newcastle upon Tyne" (PDF). National Railway Museum. November 2003. Archived from the original (PDF) on 30 March 2015. Retrieved 23 February 2013.
  17. ↑ "Amid tussle between NRM & IRCTC, railways' souvenir shop at New Delhi station in trouble". The Indian Express (in ఇంగ్లీష్). 11 December 2019. Retrieved 18 February 2023.
  18. ↑ "How well do you know India? This Independence Day weekend, here are 10 museums to test your GK". The Economic Times. 5 August 2022. Retrieved 18 February 2023.
  19. ↑ 19.0 19.1 "Fairy Queen All Set to Embark on Her Maiden Voyage". TravPR. 21 December 2012. Retrieved 8 January 2013.
  20. ↑ de Bruyn, Pippa; Bain, Keith; Allardice, David; Joshi, Shonar (2010). Frommer's India (Fourth ed.). Hoboken: Wiley Publishing. pp. 60. ISBN 978-0-470-55610-8.
  21. ↑ "National Rail Museum". S Shankar. Retrieved 9 January 2013.
  22. ↑ Dastidar, Avishek G (23 December 2011). "Fairy Queen Loot: No FIR, Only a Cover-up Plan". The Indian Express. New Delhi. Retrieved 22 August 2022.
  23. ↑ Dastidar, Avishek G (23 January 2012). "Fairy Queen Is in Need of a Magic Wand". The Indian Express. New Delhi. Retrieved 22 August 2022.
  24. ↑ "Steam Express: Fairy Queen". Indian Luxury Trains. Archived from the original on 1 January 2013. Retrieved 8 January 2013.
  25. ↑ Chandra, Nikhil (21 December 2012). "Indian Luxury Trains Adds 'Fairy Queen' to its Portfolio". Indian Luxury Trains. Archived from the original on 1 January 2013. Retrieved 8 January 2013.[dubious – discuss]

బయటి లింకులు

[మార్చు]
"https://te.wikipedia.org/w/index.php?title=ఫెయిరీ_క్వీన్_(లోకోమోటివ్)&oldid=4436927" నుండి వెలికితీశారు