మూత్ర వ్యవస్థ

వికీపీడియా నుండి
Jump to navigation Jump to search
Urinary system
1. Human urinary system: 2. Kidney, 3. Renal pelvis, 4. Ureter, 5. Urinary bladder, 6. Urethra. (Left side with frontal section)
7. Adrenal gland
Vessels: 8. Renal artery and vein, 9. Inferior vena cava, 10. Abdominal aorta, 11. Common iliac artery and vein
Transparent: 12. Liver, 13. Large intestine, 14. Pelvis
Urinary system in the male. Urine flows from the kidneys via the ureters into the bladder where it is stored. When urinating, urine flows through the urethra (longer in males, shorter in females) to exit the body
వివరములు
లాటిన్Systema urinarium
Identifiers
TAA08.0.00.000
FMA7159
Anatomical terminology

మూత్రపిండ వ్యవస్థ లేదా మూత్ర మార్గము అని కూడా పిలువబడే మూత్ర వ్యవస్థలో మూత్రపిండాలు, మూత్రాశయాలు, ప్రసేకం ఉంటాయి. శరీరం నుండి వ్యర్ధాలను తొలగించడం, రక్త పరిమాణం, రక్తపోటును నియంత్రించడం, విద్యుద్విశ్లేష్యాల జీవక్రియల స్థాయిలను నియంత్రించడం, రక్త పిహెచ్‌ను నియంత్రించడం మూత్ర వ్యవస్థ ఉద్దేశం. మూత్రాన్ని చివరికి తొలగించడానికి శరీరం యొక్క జలనిర్గమన వ్యవస్థ మూత్ర మార్గము[1]. మూత్రపిండాలు మూత్రపిండ ధమనుల ద్వారా విస్తృతమైన రక్త సరఫరాను కలిగి ఉంటాయి, ఇవి మూత్రపిండాలను మూత్రపిండ సిర ద్వారా వదిలివేస్తాయి. ప్రతి మూత్రపిండంలో నెఫ్రాన్స్ అనే ఫంక్షనల్ యూనిట్లు ఉంటాయి. రక్తం వడపోత, తదుపరి ప్రాసెసింగ్ తరువాత, వ్యర్ధాలు (మూత్రం రూపంలో) మూత్రపిండాల ద్వారా మూత్రపిండాల నుండి బయటకు వస్తాయి. మూత్రాశయం వైపు మూత్రాన్ని నడిపించే మృదువైన కండరాల ఫైబర్‌లతో తయారు చేసిన గొట్టాలు. ఇక్కడ నిల్వ చేయబడి మూత్ర విసర్జన ద్వారా శరీరం నుండి బహిష్కరించబడతాయి. ఆడ, మగ మూత్ర వ్యవస్థ చాలా పోలి ఉంటుంది, మూత్రాశయం యొక్క పొడవులో మాత్రమే తేడా ఉంటుంది.[2]

రక్తం వడపోత ద్వారా మూత్రపిండాలలో మూత్రం ఏర్పడుతుంది. అప్పుడు మూత్రం మూత్రాశయం ద్వారా మూత్రాశయానికి వెళుతుంది, అక్కడ అది నిల్వ చేయబడుతుంది. మూత్రవిసర్జన సమయంలో, మూత్రాశయం నుండి ప్రసేకం ద్వారా శరీరం వెలుపల వెళుతుంది.

ఆరోగ్యకరమైన మానవుడిలో ప్రతిరోజూ 800–2,000 మిల్లీలీటర్లు (ఎంఎల్) మూత్రం ఉత్పత్తి అవుతుంది. ద్రవం తీసుకోవడం, మూత్రపిండాల పనితీరు ప్రకారం ఈ మొత్తం మారుతుంది.

నిర్మాణం

[మార్చు]

మూత్ర వ్యవస్థ విసర్జన దశకు మూత్రాన్ని ఉత్పత్తి చేసి రవాణా చేసే నిర్మాణాలను సూచిస్తుంది. మానవ మూత్ర వ్యవస్థలో ఎడమ, కుడి వైపులా డోర్సల్ బాడీ వాల్, ప్యారిటల్ పెరిటోనియం మధ్య రెండు మూత్రపిండాలు ఉన్నాయి.

[మార్చు]

మూత్ర విసర్జన మూత్రపిండాల క్రియాత్మక యూనిట్, నెఫ్రాన్స్ లోపల ప్రారంభమవుతుంది. మూత్రం అప్పుడు నెఫ్రాన్ల ద్వారా, గొట్టాలను సేకరించే వ్యవస్థ ద్వారా నాళాలతో సేకరిస్తుంది. ఈ సేకరించే నాళాలు కలిసి చిన్న కాలిసెస్ ఏర్పడతాయి, తరువాత పెద్ద కాలిసెస్ చివరికి మూత్రపిండ కటిలో కలుస్తాయి. ఇక్కడ నుండి, మూత్రం మూత్రపిండ కటి నుండి మూత్రాశయంలోకి ప్రవహిస్తుంది, మూత్రాన్ని మూత్రాశయంలోకి రవాణా చేస్తుంది. మానవ మూత్ర వ్యవస్థ యొక్క శరీర నిర్మాణ శాస్త్రం మూత్రాశయం స్థాయిలో మగ, ఆడ మధ్య తేడా ఉంటుంది. మగవారిలో, మూత్రాశయం యొక్క త్రిభుజంలోని అంతర్గత మూత్ర విసర్జన వద్ద ప్రారంభమవుతుంది, బాహ్య మూత్ర విసర్జన కక్ష్య ద్వారా కొనసాగుతుంది, తరువాత ప్రోస్టాటిక్, పొర, బల్బార్, పురుషాంగ మూత్రవిసర్జన అవుతుంది. బాహ్య మూత్రాశయ మాంసం ద్వారా మూత్రం బయటకు వస్తుంది. ఆడ మూత్రాశయం చాలా తక్కువగా ఉంటుంది, మూత్రాశయం మెడ నుండి మొదలై యోని వెస్టిబ్యూల్‌లో ముగుస్తుంది.

మూలాలు

[మార్చు]
  1. "The Urinary Tract & How It Works | NIDDK". National Institute of Diabetes and Digestive and Kidney Diseases. Archived from the original on 2020-04-19. Retrieved 2020-04-12.
  2. C. Dugdale, David (16 September 2011). "Female urinary tract". MedLine Plus Medical Encyclopedia.