భుజ్

Bhuj
City
The Prag Mahal
Bhuj Bhuj
Coordinates: 23.25°N 69.67°E / 23.25; 69.67
Country	India
రాష్ట్రం	గుజరాత్
జిల్లా	Kutch
Municipality	Bhuj Municipality
Founded by	Rao Hamirji
Government
• Type	Elected
• Body	Municipality
విస్తీర్ణం
• Total	56 కి.మీ2 (22 చ. మై)
Elevation	110 మీ (360 అ.)
జనాభా  (2011)
• Total	2,13,514
• జనసాంద్రత	3,800/కి.మీ2 (9,900/చ. మై.)
Languages
• Official	Kutchi, Gujarati
Time zone	UTC+5:30 (భా.ప్రా.కా)
పిన్ కోడ్	370001
Telephone code	2832
Vehicle registration	GJ-12
Sex ratio	0.97 ♀/♂
Website	http://www.bhujnagarpalika.org
source:Census of India

భుజ్, భారతదేశం,గుజరాత్ రాష్ట్రం,కచ్ జిల్లా పట్టణం.ఇదిపురపాలకసంఘం హోదా కలిగిన పట్టణం.కచ్ జిల్లాప్రధానకార్యాలయం. పురాణాల ప్రకారం, కచ్‌ని గతంలో నాగ ముఖ్యులు పాలించారు.శేషపట్టణ రాణి సగాయ్ రాజు భేరియా కుమార్‌నువివాహం చేసుకున్నసగాయ్ శేషపట్టణ రాణి, నాగ చివరి అధిపతి భుజంగకువ్యతిరేకంగా పోరాడాడు.యుద్ధంలో,భేరియా ఓడిపోయాడు.రాణి సగై సతీసహగమనం చేసింది.వారునివసించిన కొండను,భుజియా కొండ అని,కొండ దిగువన ఉన్న పట్టణం భుజ్ అని పిలుస్తారు.భుజంగ్ తరువాత భుజంగాను దేవుడుగా, భుజ్ ప్రజలచే పూజింపబడుతుంది.అతనినిగౌరవించటానికి ఒక ఆలయం నిర్మించబడింది.

చరిత్ర

దేశాల్జీ II హయాంలో కచ్చి వేషధారణలో జడేజా చీఫ్: 1838లో గీసిన చిత్రం

భుజ్‌ను 1510లో రావు హమీర్ స్థాపించాడు. రావ్ ఖెంగర్జీ I కచ్ (కచ్) రాజధానిగా చేశాడు.రాష్ట్ర రాజధానిగా దీని పునాదిరాయి అధికారికంగా సా.శ. 1604 మాఘ మాసం 5న (సుమారుగా1548 జనవరి 25) విక్రమ్ సంవత్ వేసాడు.సా.శ. 1590 నుండి, రావ్ మొఘల్ ఆధిపత్యాన్ని అంగీకరించవలసివచ్చినప్పుడు,భుజ్ ముస్లింలలోసులేమాన్ నగర్ అనిపిలువబడింది.

భుజ్‌పై ఆరుసార్లు దాడిజరిగింది.రెండు సందర్భాల్లో,రక్షణదళం విజయవంతమైంది మరో నాలుగు సందర్భాల్లో రక్షణదళంవిఫలమైంది.సా.శ.1728లో గుజరాత్ మొఘల్ వైస్రాయ్ సర్బులాండ్ ఖాన్ చేసినదాడిని రావు దేశాల్జీ I తిప్పికొట్టాడు.సా.శ.1765లో మియాన్ గులాం షా కల్హోరో కోటలబలాన్నిసకాలంలో ప్రదర్శించడంద్వారా ఉపసంహరించుకునేలా ప్రేరేపించబడ్డాడు.సా.శ.1786లో మేఘ్‌జీ సేథ్,1801లో హన్స్‌రాజ్, సా.శ. 1808లో ఫతేహ్ ముహమ్మద్ చేత భుజ్ మూడుసార్లు రావ్ రాయధాన్ III పాలనలోపౌరసమస్యల సమయంలోస్వాధీనం చేసుకున్నాడు.సా.శ. 1819 మార్చి 26న భుజియా కొండకోటను సర్ విలియం కీర్ ఆధ్వర్యంలోని బ్రిటిష్ డిటాచ్‌మెంట్ స్వాధీనంచేసుకుంది.

సా.శ.1818లోభుజ్‌లో 20,000 మంది జనాభా ఉన్నారు.1819 జూన్ 16న సంభవించిన భూకంపందాదాపు 7000 గృహాలనుధ్వంసంచేసి 1140 మంది ప్రాణాలుకోల్పోయినట్లు అంచనావేసారు.శిథిలావస్థ నుండితప్పించుకున్నభవనాలలోమూడింట ఒక వంతు భారీగా దెబ్బతిన్నాయి.పట్టణగోడఉత్తరముఖం నలతోసమం చేయబడింది.సా.శ.1837లో భుజ్‌ పట్టణంలో 6,000 మంది ముస్లింలతో సహా 30,000 మంది జనాభాఉన్నట్లుచెబుతారు. 1947లో భారతదేశానికి స్వాతంత్ర్యం వచ్చిన తరువాత, కచ్ రాష్ట్రం భారతదేశం ఆధిపత్యంలోకి ప్రవేశించింది.స్వతంత్ర కమీషనర్ పాలనలో కచ్ రాష్ట్రంగా ఏర్పాటు చేయబడింది. సా.శ.1956లో,కచ్ రాష్ట్రంబొంబాయి రాష్ట్రంలో విలీనంచేసారు.ఇది 1960లో గుజరాత్,మహారాష్ట్ర కొత్త భాషాప్రయుక్త రాష్ట్రాలుగా విభజించిన సమయంలో కచ్ గుజరాత్ రాష్ట్రంలో కచ్ జిల్లాగా మారింది.భుజ్ భారతదేశంలోని అతిపెద్ద జిల్లా కచ్ జిల్లా ప్రధాన కార్యాలయం.

1956 జులై 21 అలాగే 2001 జనవరి 26 న, భూకంపాల కారణంగా నగరం చాలా ప్రాణ, ఆస్తి నష్టాన్ని చవిచూసింది.భారీ నష్టం కారణంగాభుజ్‌లోని చాలా భాగాలు ధ్వంసమయ్యాయి.మరికొన్నిమరమ్మతులకు గురయ్యాయి.భుజ్ 1822లో నిర్మించిన మొదటి స్వామినారాయణ సంప్రదాయ దేవాలయాలలో ఒకటి. స్వామినారాయణ స్వామి భూలోక సన్నిధి సమయంలో నిర్మించిన ఆరు అసలు ఆలయాలలో భుజ్ ఆలయం ఒకటి.గంగారామ్ ముల్,సుందర్‌జీ సుతార్, హిర్జీ సుతార్‌లతో సహా భుజ్‌లోనివసించేభక్తులు భుజ్‌లో ఆలయాన్నినిర్మించమని భగవంతుడిని అభ్యర్థించారు.వైష్ణవానంద స్వామిని ఆలయాన్నినిర్మించమని భగవానుడు ఆదేశించాడు.భుజ్‌లో నారాయణ్ దేవ్ మూర్తిని ప్రభువు స్వయంగా విఎస్ 1879 వైశాఖ మాసంలోని ప్రకాశవంతమైన అర్ధభాగంలోని 5వ రోజున (సా.శ. 1823 మే 15న) ప్రతిష్టించాడు.

భౌగోళిక శాస్త్రం

భుజ్ సముద్ర మట్టానికి 110 మీటర్లు (360 అడుగులు) సగటు ఎత్తులో ఉఁది.నగరం తూర్పు వైపున భుజియా కొండ అని పిలువబడే కొండఉంది.దానిపై భుజ్ నగరం, మాదాపర్ పట్టణాన్ని (ఆసియాలోని అత్యంత ధనిక గ్రామాలలోఒకటిగా పరిగణిస్తారు) వేరు చేసే భుజియా కోట ఉంది.ఇదిహమీర్‌సర్,దేశద్‌సర్ అనేరెండు సరస్సులను కలిగి ఉంది.

Skyline of Bhuj from Bhujia Fort atop Bhujia Hill

ఆసక్తికర ప్రదేశాలు

హమీర్సర్ సరస్సు

• కోట: పాత నగరం చుట్టూ ఐదు ప్రధాన ద్వారాలు (మహాదేవ్, పట్వాడి, సర్పత్, భిద్, వానియావాడ్),ఛతీ బారి (ఆరవ కిటికీ) అని పిలువబడే ఒక చిన్న ద్వారంతో కోటగోడచుట్టూఉంది.కోటగోడ 35 అడుగులఎత్తు,నాలుగుఅడుగుల మందంతో ఉంటుంది.దానిఉపయోగంలోయాభై ఒక్క తుపాకుల ఆయుధాలు ఉన్నాయి. 2001 భూకంపంలోసంభవించిననష్టంకారణంగా కోట గోడ చాలా వరకు పడిపోయింది.
• హమీర్సర్ సరస్సు
• కచ్ సంగ్రహశాల
• ప్రాగ్ మహల్
• ఐనా రాజమహల్
• శరద్‌బాగ్ రాజమహల్
• ఛతర్ది
• రాంకుండ్
• మహ్మద్ పన్నా మసీదు
• భారతీయ సంస్కృతి దర్శన్ సంగ్రహశాల
• స్వామినారాయణ దేవాలయం
• భుజియా కొండపై భుజియా కోట, స్మృతివనం
• ప్రాంతీయ విజ్ఞాన కేంద్రం
• హిల్ వనం
• త్రిమందిరం
• తాపకేశ్వరి ఆలయం
• భుజ్ సమీపంలోని భుజోడి గ్రామంలో వందేమాతరం స్మారక చిహ్నం

జనాభా శాస్త్రం

మతాల ప్రకారం భుజ్ నగర జనాభా (2011)
హిందూ			68.62%
ఇస్లాం			25.64%
జైనులు			4.02%
సిక్కులు			0.59%
క్రైస్తవులు			0.45%
ఇతరులు మతం పాటించినవారు			0.68%

సంస్కృతి

ఒక జత బూట్లు

భుజ్ భారతదేశంలోని కచ్ ప్రాంతం చారిత్రాత్మక హస్తకళకు ప్రసిద్ధి చెందిన ప్రదేశం, ఇందులో బంధ్నీ(టై-డై),అల్లిక పనులు,తోలు వస్తువులు తయారీ ఉన్నాయి. సమీపంలోని గ్రామాల కళాకారులు జూబ్లీ ప్రదేశ సమీపంలో ఉన్న 'భుజ్ హాత్'లో తమ కళాకృతులను విక్రయానికి తీసుకువస్తారు.సహజ పరిసరాలలో విశ్రాంతి కోసం స్థానికులు తరచుగా హమీర్సర్ సరస్సును సందర్శిస్తారు.

భుజ్ దాని ప్రాంతీయ వంటకాలకు,ప్రత్యేకించి పక్వాన్‌లు, చిక్కూలు, కుచ్చి దబేలి, (మెత్తని బంగాళాదుంపతో చేసిన శాఖాహార బర్గర్, మసాలా కూర, చట్నీలతో వండుతారు) ప్రాంతీయ గుజరాతీ తీపి వంటకాలకు ప్రసిద్ధి చెందింది.

చదువు

కచ్ విశ్వవిద్యాలయం యొక్క ప్రధాన ద్వారం

GEC-భుజ్

గుజరాత్ అదానీ ఇన్స్టిట్యూట్ ఆఫ్ మెడికల్ సైన్సెస్

ఆల్ఫ్రెడ్ ఉన్నత పాఠశాల,కచ్ మొదటి ఉన్నత పాఠశాల,ఇది 1870లో స్థాపించబడింది. ఇది పట్టణ నిర్మాణ వారసత్వంభవనంగా గుర్తింపు ఉంది..

క్రాంతిగురు శ్యామ్‌జీ కృష్ణ వర్మ కచ్ఛ్ విశ్వవిద్యాలయం భుజ్‌లో ఉంది.విశ్వవిద్యాలయ అనుబంధంగా 41 కళాశాలలను ఉన్నాయి. వీటిలో పంతొమ్మిది భుజ్‌ నగరంలోనే ఉన్నాయి.ఈ విశ్వ విద్యాలయం నుండి ఆర్ట్స్, సైన్స్, కామర్స్, లా ఎడ్యుకేషన్, మేనేజ్‌మెంట్, ఫార్మసీ, సోషల్ వెల్ఫేర్, మెడిసిన్, ఇంజినీరింగ్‌లలో డిగ్రీలను మంజూరుచేస్తుంది.

లిటిల్ స్టెప్స్ మాంటిస్సోరి పాఠశాల అనేది కచ్‌లోని మొదటి మాంటిస్సోరి పాఠశాల.ఇది తేరా-కచ్ రాజ కుటుంబంచే 2000 సంవత్సరంలో స్థాపించబడింది.

ప్రాథమిక, ద్వితీయ

మాతృచ్ఛయ కన్యా విద్యాలే లిటిల్ స్టెప్స్ మాంటిస్సోరి పాఠశాల భుజ్ పట్టణంలో ఉంది

• సెయింట్ జేవియర్స్ ఉన్నత పాఠసాల, భుజ్
• ఆల్ఫ్రెడ్ ఉన్నత పాఠశాల
• ఆర్మీ పబ్లిక్ పాఠశాల
• షెత్ విడి ఉన్నత పాఠశాల
• ఇందిరా బాయి బాలికల ఉన్నత పాఠశాల
• ఆశపురా నగర్ సమీపంలోని హోప్ ఫౌండేషన్ పాఠశాల
• శ్రీ స్వామినారాయణ విద్యాలయ
• శిషుకుంజ్ ఇంటర్నేషనల్ స్కూల్
• వైట్ హౌస్ పబ్లిక్ పాఠశాల
• మాతృశ్రీ ఆర్.డి వర్షని ఉన్నత పాఠశాల
• కేంద్రీయ విద్యాలయ నం.1, విమానాశ్రయ కేంద్రం, భుజ్
• కేంద్రీయ విద్యాలయ నం.2, సైనిక కాంట్. భుజ్
• భుజ్ ఇంగ్లీష్ పాఠశాల
• కిడ్డీస్ క్యాంపస్ నర్సరీ, ఆట గృహం.
• శ్రీ కుచ్చి లేవా పటేల్ కన్యా విద్యామందిర్.
• చాణక్య అకాడమీ

ఉన్నత విద్య

• గుజరాత్ అదానీ ఇన్స్టిట్యూట్ ఆఫ్ మెడికల్ సైన్స్ Archived 2023-03-31 at the Wayback Machine

ప్రభుత్వ ఇంజనీరింగ్ కళాశాల, భుజ్

• ప్రభుత్వ పాలిటెక్నిక్ Archived 2023-06-27 at the Wayback Machine
• శ్రీ ఆర్.ఆర్ లాలన్ కళాశాల
• షెత్ డి.ఎల్.లా కళాశాల
• ఇండస్ట్రియల్ ట్రైనింగ్ ఇన్స్టిట్యూట్
• జె.బి థాకర్ కామర్స్ కళాశాల
• ఎం.ఇ.డబ్ల్యు.ఎస్, కాలేజ్ ఆఫ్ మేనేజ్‌మెంట్ & ఐటి
• సంస్కార్ ఇన్‌స్టిట్యూట్ ఆఫ్ మేనేజ్‌మెంట్ & ఐటీ

రవాణా

 భుజ్ నగరానికి, అహ్మదాబాద్, వడోదర, సూరత్ ముంబై, ఢిల్లీ, కోల్‌కతా, పూణే, గాజియాబాద్, జైపూర్, అజ్మీర్, హాపూర్, మొరాదాబాద్, బరేలీ, ఖరగ్‌పూర్ , ఉజ్జయిని, ఇంకా ఇతర నగరాలకు రైల్వే ద్వారా అనుసంధానం ఉంది. నగరంలో దేశీయ విమానాశ్రయం ఉంది.దీని నుండి రోజువారీ విమానాలు ఎయిర్ ఇండియా ద్వారా నిర్వహించబడే విమానాలతో ముంబైకి సేవలు ఉన్నాయి.పట్టణం మధ్యలో ఉన్న ఎస్.టి నిలయం నుండి గుజరాత్‌లోని వివిధ ప్రాంతాలకు రాష్ట్ర రవాణాబస్సులు అందుబాటులో ఉన్నాయి.అదనంగా,చాలామంది వ్యక్తులకు చెందిన సంస్థ ఆపరేటర్లు గుజరాత్ రాష్ట్రం లోపల,వెలుపల ఉన్న ప్రధాన నగరాలకు తరచుగా బస్సులను నడుపుచుంటారు. కాండ్లా విమానాశ్రయం భుజ్ నుండి 53 కి.మీ.దూరంలో ఉంది. సిటీ బస్సులు, ఆటో రిక్షాలు నగరంలో ప్రయాణికులకు సేవలు అందిస్తుంటాయి.