జాతీయ విద్యా విధానం (NPE)
జాతీయ విద్యా విధానం (నేషనల్ పాలసీ ఆన్ ఎడ్యుకేషన్ (NPE)) అనేది భారతదేశంలో విద్యను ప్రోత్సహించడానికి, నియంత్రించడానికి భారత ప్రభుత్వం రూపొందించిన విధానం. ఈ పాలసీలు భారతదేశంలోని గ్రామీణ, పట్టణ ప్రాంతాలలో ప్రాథమిక విద్య నుండి ఉన్నత విద్య వరకు వర్తిస్తాయి. మొదటి NPEని భారత ప్రభుత్వం 1968లో ప్రధానమంత్రి ఇందిరాగాంధీ, రెండవది 1986లో ప్రధానమంత్రి రాజీవ్ గాంధీ, మూడవది 2020లో ప్రధానమంత్రి నరేంద్రమోదీ ద్వారా ప్రకటించబడ్డాయి.[1]
చరిత్ర
[మార్చు]1947లో దేశానికి స్వాతంత్ర్యం వచ్చినప్పటి నుండి, భారత ప్రభుత్వం గ్రామీణ, పట్టణ భారతదేశంలోని నిరక్షరాస్యత సమస్యలను పరిష్కరించడానికి అనేక రకాల కార్యక్రమాలను ఏర్పాటు చేసింది. భారతదేశం మొదటి విద్యా మంత్రి మౌలానా అబుల్ కలాం ఆజాద్, దేశం అంతటా విద్యపై బలమైన కేంద్ర ప్రభుత్వ నియంత్రణను, ఏకరీతి విద్యా విధానంతో రూపొందించారు. యూనివర్శిటీ ఎడ్యుకేషన్ కమిషన్ (1948-1949), సెకండరీ ఎడ్యుకేషన్ కమిషన్ (1952-1953), యూనివర్శిటీ గ్రాంట్స్ కమిషన్, కొఠారీ కమిషన్ (1964-66) భారతదేశ విద్యా వ్యవస్థను ఆధునీకరించడానికి ప్రతిపాదనలను అభివృద్ధి చేయడానికి కేంద్ర ప్రభుత్వం ఏర్పాటు చేసింది. భారతదేశ మొదటి ప్రధానమంత్రి జవహర్‌లాల్ నెహ్రూ ప్రభుత్వం శాస్త్రీయ విధానంపై తీర్మానాన్ని ఆమోదించింది. నెహ్రూ ప్రభుత్వం ఇండియన్ ఇన్‌స్టిట్యూట్స్ ఆఫ్ టెక్నాలజీ వంటి అధిక-నాణ్యత శాస్త్రీయ విద్యా సంస్థల అభివృద్ధికి స్పాన్సర్ చేసింది. 1961లో, కేంద్ర ప్రభుత్వం నేషనల్ కౌన్సిల్ ఆఫ్ ఎడ్యుకేషనల్ రీసెర్చ్ అండ్ ట్రైనింగ్ (NCERT)ని ఒక స్వయంప్రతిపత్త సంస్థగా ఏర్పాటు చేసింది, ఇది విద్యా విధానాలను రూపొందించడం, అమలు చేయడంపై కేంద్ర, రాష్ట్ర ప్రభుత్వాలకు సలహా ఇస్తుంది.[2]
1968
[మార్చు]కొఠారీ కమిషన్ (1964–1966) సిఫార్సుల ఆధారంగా, ప్రధాన మంత్రి ఇందిరా గాంధీ ప్రభుత్వం 1968లో మొదటి జాతీయ విద్యా విధానాన్ని ప్రకటించింది, ఇది "రాడికల్ పునర్నిర్మాణం" కోసం పిలుపునిచ్చింది. ఇది సమాన విద్యావకాశాలను ప్రతిపాదించింది. 14 సంవత్సరాల వయస్సు వరకు పిల్లలందరికీ నిర్బంధ విద్యను అందించాలని ఈ విధానం పిలుపునిచ్చింది. ఈ విధానం మాధ్యమిక విద్యలో అమలు చేయాల్సిన "త్రిభాషా సూత్రం"ను వివరిస్తూ ప్రాంతీయ భాషల అభ్యాసంపై దృష్టి పెట్టాలని కోరింది - ఆంగ్ల భాష, పాఠశాల ఆధారిత రాష్ట్ర అధికార భాష, హిందీ బోధన. ఈ విధానం ప్రాచీన సంస్కృత భాష బోధనను ప్రోత్సహించింది, ఇది భారతదేశ సంస్కృతి, వారసత్వంలో ముఖ్యమైన భాగంగా పరిగణించబడుతుంది. 1968 నాటి NPE విద్యా వ్యయం జాతీయ ఆదాయంలో ఆరు శాతానికి పెంచాలని పిలుపునిచ్చింది.[3]
1986
[మార్చు]1986లో రాజీవ్ గాంధీ నేతృత్వంలోని ప్రభుత్వం కొత్త జాతీయ విద్యా విధానాన్ని ప్రవేశపెట్టింది. ఈ కొత్త విధానం "అసమానతలను తొలగించడం, విద్యా అవకాశాలను సమానంగా అందించడం"పై ప్రత్యేక దృష్టి పెట్టాలని కోరింది, ముఖ్యంగా భారతీయ మహిళలు, షెడ్యూల్డ్ తెగలు (ST), షెడ్యూల్డ్ కులాలు (SC) వర్గాల విద్యా అభివృద్ధి పై దృష్టి సారించింది. సామాజిక ఏకీకరణను సాధించడానికి, ఈ విధానం స్కాలర్‌షిప్‌లను విస్తరించడం, వయోజన విద్య, SCల నుండి ఎక్కువ ఉపాధ్యాయులను నియమించడం, పేద కుటుంబాలకు వారి పిల్లలను క్రమం తప్పకుండా పాఠశాలకు పంపడానికి ప్రోత్సాహకాలు, కొత్త సంస్థల అభివృద్ధి, గృహాలు, సేవలను అందించడం వంటి వాటికి పిలుపునిచ్చింది. NPE ప్రాథమిక విద్యలో "పిల్లల-కేంద్రీకృత విధానం" కోసం పిలుపునిచ్చింది. దేశవ్యాప్తంగా ప్రాథమిక పాఠశాలలను మెరుగుపరచడానికి "ఆపరేషన్ బ్లాక్‌బోర్డ్"ను ప్రారంభించింది. ఈ విధానం 1985లో స్థాపించబడిన ఇందిరా గాంధీ నేషనల్ ఓపెన్ యూనివర్శిటీతో ఓపెన్ యూనివర్సిటీ వ్యవస్థను విస్తరించింది. గ్రామీణ భారతదేశంలో అట్టడుగు స్థాయిలో ఆర్థిక, సామాజిక అభివృద్ధిని ప్రోత్సహించడానికి మహాత్మా గాంధీ తత్వశాస్త్రం ఆధారంగా "గ్రామీణ విశ్వవిద్యాలయం" నమూనాను రూపొందించాలని కూడా ఈ విధానం పిలుపునిచ్చింది. 1986 విద్యా విధానం GDPలో 6% విద్యపై ఖర్చు చేయాలని పిలుపునిచ్చింది.[4]
1992
[మార్చు]1986 జాతీయ విద్యా విధానం 1992లో P. V. నరసింహారావు ప్రభుత్వంచే సవరించబడింది. 2005లో, మాజీ ప్రధాన మంత్రి మన్మోహన్ సింగ్ తన యునైటెడ్ ప్రోగ్రెసివ్ అలయన్స్ (UPA) ప్రభుత్వం "కామన్ మినిమమ్ ప్రోగ్రామ్" ఆధారంగా ఒక కొత్త విధానాన్ని అనుసరించారు. ప్రోగ్రామ్ ఆఫ్ యాక్షన్ (PoA) 1992, నేషనల్ పాలసీ ఆన్ ఎడ్యుకేషన్ (NPE), 1986 ప్రకారం దేశంలో ప్రొఫెషనల్, టెక్నికల్ ప్రోగ్రామ్‌లలో అడ్మిషన్ కోసం ఆల్ ఇండియా ప్రాతిపదికన ఉమ్మడి ప్రవేశ పరీక్షను నిర్వహించాలని భావించారు. ఇది అనేక ప్రవేశ పరీక్షల కారణంగా విద్యార్థులు, వారి తల్లిదండ్రులపై శారీరక, మానసిక, ఆర్థిక భారాన్ని ఈ సవరణ తగ్గిస్తుందని భావించారు.[5]
2020
[మార్చు]ప్రధాన వ్యాసం: జాతీయ విద్యా విధానం 2020
2019లో నరేంద్ర మోడీ ప్రభుత్వంలోని, మానవ వనరుల అభివృద్ధి మంత్రిత్వ శాఖ ముసాయిదా కొత్త విద్యా విధానం 2019ని విడుదల చేసింది, దాని తర్వాత అనేక ప్రజా సంప్రదింపులు జరిగాయి. అవసరమైన అభ్యాసం, విమర్శనాత్మక ఆలోచన, మరింత సమగ్రమైన అనుభవపూర్వక, చర్చ-ఆధారిత, విశ్లేషణ-ఆధారిత అభ్యాసాన్ని మెరుగుపరచడానికి పాఠ్యాంశాలను తగ్గించడం గురించి ఇది చర్చించింది. పిల్లల అభిజ్ఞా వికాసం ఆధారంగా విద్యార్థుల కోసం అభ్యాసాన్ని ఆప్టిమైజ్ చేసే ప్రయత్నంలో 10+2 సిస్టమ్ నుండి 5+3+3+4 సిస్టమ్ డిజైన్‌కి పాఠ్యాంశాలు, బోధనా నిర్మాణాన్ని సవరించింది. గ్రాడ్యుయేషన్ కోర్సు చివరి సంవత్సరంలో రీసెర్చ్ మెథడాలజీ జోడించబడింది, విద్యార్థి మధ్యలో కోర్సును విడిచిపెట్టినా, దాని ప్రకారం సర్టిఫికేట్/డిగ్రీని స్వీకరించడానికి అవకాశం కల్పించింది.[6]
2020 జూలై 29న, ప్రస్తుత భారతీయ విద్యా వ్యవస్థకు అనేక మార్పులను ప్రవేశపెట్టే లక్ష్యంతో కొత్త జాతీయ విద్యా విధానాన్ని మంత్రివర్గం ఆమోదించింది. ఇది 2026 వరకు భారతదేశంలో ప్రవేశపెట్టబడుతుంది.
మూలాలు
[మార్చు]- ↑ "National Education Policy 2020: All You Need to Know". timesofindia.indiatimes.com. en:The Times of India.
- ↑ "NCERT" (PDF). en:National Council of Educational Research and Training. Retrieved 2009-07-12.
{{cite journal}}: Cite journal requires|journal=(help) - ↑ "National Informatics Centre". PDF. en:National Informatics Centre: 38–45. Archived from the original on 28 November 2020. Retrieved 2009-07-12.
- ↑ Tilak, Jandhyala B. G. (2006). "On Allocating 6 per Cent of GDP to Education". Economic and Political Weekly. 41 (7): 613–618. ISSN 0012-9976. JSTOR 4417837.
- ↑ "AIEEE". HRD Ministry. Archived from the original on 13 July 2012. Retrieved 15 July 2012.
- ↑ "State education boards to be regulated by national body: Draft NEP". The Times of India. Retrieved 2019-11-21.