చంపావత్
Champawat
Kali Kumaon | |
|---|---|
Town | |
 Champawat Town | |
  Champawat Location in Uttarakhand, India  Champawat Champawat (India) | |
| Coordinates: 29°20′N 80°06′E / 29.33°N 80.10°E | |
| Country | India |
| State | Uttarakhand |
| Division | Kumaon |
| District | Champawat |
| Government | |
| • Body | Nagar Palika |
| విస్తీర్ణం | |
| • Total | 5 కి.మీ2 (2 చ. మై) |
| Elevation | 1,615 మీ (5,299 అ.) |
| జనాభా (2011) | |
| • Total | 4,801 |
| • జనసాంద్రత | 960/కి.మీ2 (2,500/చ. మై.) |
| Languages | |
| • Official | Hindi, Kumaoni |
| Time zone | UTC+5:30 (IST) |
| 262523 | 262523[1] |
| Vehicle registration | UK-03 |
చంపావత్, భారతదేశం, ఉత్తరాఖండ్ రాష్ట్రం, చంపావత్ జిల్లా లోని పట్టణం.ఇది సముద్ర మట్టానికి 1615 మీటర్ల ఎత్తులో ఉంది. ఒక ప్రసిద్ధ పర్యాటక కేంద్రం. ఇది 29°20′N 80°06′E / 29.33°N 80.10°E భౌగోళికాంశాల వద్ద ఉంది.[2] దీనిని 1997 లో ఒక ప్రత్యేక జిల్లాగా ఏర్పాటు చేసారు. చంపావత్ అనేక ఆలయాలు, సుందరమైన ప్రకృతి దృశ్యాలకు ప్రసిద్ధి చెందింది. 1613 చదరపు కి.మీ. విస్తీర్ణాన్ని ఆక్రమించింది. చంపావత్ కు నేపాల్, ఉధం సింగ్ నగర్ జిల్లా, నైనిటాల్ జిల్లా, అల్మోరాలు సరిహద్దులుగా ఉన్నాయి.కొన్ని ఆధారాల ప్రకారం, ఈ ప్రదేశం చంద్ రాజవంశం రాజధానిగా ఉంది.
పేరువెనుక చరిత్ర
[మార్చు]
ఈ ప్రదేశానికి పేరు రాజు అర్జున్ డియోస్ కుమార్తె అయిన చంపావతి నుండి వచ్చింది. ఒక పురాణం ప్రకారం, విష్ణు 'కూర్మ అవతారం' (అవతారం) ఇక్కడ కనిపించింది. ఈ ప్రదేశం ప్రసిద్ధ ప్రకృతి శాస్త్రవేత్త, బ్రిటిష్ వేటగాడు అయిన జిమ్ కార్బెట్ పులులను చంపటం తర్వాత ప్రాచుర్యం పొందింది. తన పుస్తకం 'కుమవోన్ ఆఫ్ ద ఈటర్స్' లో అతను పులులను చంపటం గురించి ఒక స్పష్టమైన వివరణ ఇచ్చారు.
గణాంకాలు
[మార్చు]చంపావత్ పట్టణంలో 2011 భారత జనాభా లెక్కలు ప్రకారం 4801 మంది జనాభాను కలిగి ఉంది. ఇది 5 చ.కి.మీ (1.9 చ.మైళ్లు) విస్తీర్ణంలో విస్తరించి ఉంది. 2001లో 3958 నుండి 2011 నాటికి 21.3% పెరిగింది.[3] పట్టణ మొత్తం జనాభాలో 2,543 మంది పురుషులు కాగా, 2,258 మంది స్త్రీలు ఉన్నారు.[4]
0–6 సంవత్సరాల వయస్సు లోపు గల పిల్లల జనాభా 554, ఇది చంపావత్ మొత్తం జనాభాలో 11.54% ఉంది. చంపావత్ రాష్ట్ర సగటు 963కి వ్యతిరేకంగా స్త్రీ లింగ నిష్పత్తి 888గా ఉంది. అంతేకాకుండా చంపావత్‌లో పిల్లల లింగ నిష్పత్తి ఉత్తరాఖండ్ రాష్ట్ర సగటు 890తో పోలిస్తే దాదాపు 748గా ఉంది. చంపావత్ నగర అక్షరాస్యత రేటు రాష్ట్ర సగటు 78.82% కంటే 91.69% ఎక్కువ. పురుషుల అక్షరాస్యత దాదాపు 95.91% కాగా స్త్రీల అక్షరాస్యత రేటు 87.04%.[5]
చంపావత్‌లోని మొత్తం జనాభాలో షెడ్యూల్ కులాలు 18.60% కాగా షెడ్యూల్ తెగలు 0.94% శాతం మందిఉన్నారు. మొత్తం జనాభాలో, 1,356 మంది పని లేదా వ్యాపార కార్యకలాపాల్లో నిమగ్నమై ఉన్నారు. వీరిలో 1,103 మంది పురుషులు కాగా 253 మంది స్త్రీలు ఉన్నారు.మొత్తం 1356 మంది శ్రామిక జనాభాలో, 95.28% మంది ప్రధాన పనిలో నిమగ్నమై ఉండగా, మొత్తం కార్మికులలో 4.72% మంది ఉపాంత పనిలో నిమగ్నమై ఉన్నారు.[6]
ట్రెక్కింగ్
[మార్చు]చంపావత్ ట్రెక్కింగ్ చేయటానికి మంచి ఆదర్శవంతమైన ప్రదేశం. పంచేశ్వర్, లోహఘాట్, వనసుర్, తనక్పూర్, వ్యస్తుర, పుర్నగిరి, కంటేశ్వర్ మంచ్ వంటి అనేక ప్రదేశాల నుండి చంపావత్ కు వివిధ ట్రెక్కింగ్ మార్గాలు ఉన్నాయి.
ఆలయాలు
[మార్చు]చంపావత్ లో క్రన్తేశ్వర్ మహాదేవ్ ఆలయం, బలేశ్వర్ ఆలయం, పుర్నగిరి ఆలయం, గ్వాల్ దేవత, ఆదిత్య ఆలయం, చౌము ఆలయం, పటాల్ రుద్రేశ్వర్ మొదలైన ఆలయాలు ఉన్నాయి. నాగంత్ ఆలయం అందంగా ఉండి కుమవోన్ ప్రాంతంలో ఆలయనిర్మాణం ఏ విధంగా చేయాలో పురాతన నిర్మాణం వర్ణిస్తుంది. పర్యాటకులు కూడా కేవలం ఒక రాత్రి లోనే నిర్మించారని భావిస్తున్నారు 'ఏక్ హతియ కా నౌల' ను ఆకర్షణీయమైన రాతి శిల్పాలలో చూడవచ్చు. సముద్ర మట్టానికి 1940 మీటర్ల ఎత్తులో ఉన్న మాయావతి ఆశ్రమం మరో ప్రముఖ ఆకర్షణ.
సమీప ప్రాంతాలు
[మార్చు]బారాహి ఆలయం
[మార్చు]బారాహి ఆలయంలో ప్రధాన దైవం హిందూ మతం దేవత అయిన బారాహి.ఈ ఆలయం చంపావత్ నుండి 58 కిలోమీటర్లు దూరంలో ఉన్న దేవిదురలో ఉంది. పాండవుల ద్వారా బంతుల్ల ఉపయోగించబడింది భావిస్తున్న పెద్ద రాళ్ళు దేవాలయము యొక్క లోపల ఉన్నాయి. బగ్వాల్ ఫెయిర్ అనేది ప్రతి సంవత్సరం రక్షా బంధన్ రోజున జరుగుతుంది. ఈ ఫెయిర్ కొరకు నేపాల్ నుండి అలాగే దేశంలో పలు ప్రాంతాలకు నుండి చాలా మంది పర్యాటకులను ఆకర్షిస్తుంది. ఈ పండుగ సందర్భంగా, రెండు సమూహాలు నృత్యం, గీతాలాపన చేస్తారు. అలాగే రెండు సమూహాలలో ఒక సమూహం రాళ్ళు విసిరితే మరొక సమూహం రక్షణ కోసం ఒక పెద్ద చెక్క కవచం ఏర్పాటు చేసుకుంటుంది. ఈ ఆటలో పాల్గొనేవారు మత భావాలను కారణంగా గాయాలు గురించి పట్టించుకోరు.ఈ వేడుకను అనేక దశాబ్దాలుగా జరుపుకుంటారు, అయితే గాయాలతో లొంగిపోయనట్టు ఎలాంటి రికార్డు లేదు.
లోహ ఘాట్
[మార్చు]చంపావత్ నుండి కేవలం 14 కిమీ దూరంలో ఉన్న చారిత్రక పట్టణం లోహఘాట్ ఉంది. మంత్రముగ్దులను చేసే అందాన్ని చూసిన " పి. బ్యారన్ " కాశ్మీర్ తర్వాత రెండవ స్వర్గం అని అనెను. ఈ పట్టణాన్ని పర్యాటకులు ప్రతి సంవత్సరం ఎక్కువ సంఖ్యలో సందర్శిస్తారు. ఇక్కడ అనేక పురాతనమైన ఆలయాలు ఉన్నాయి. బరహి ఆలయంలో " రక్షా బంధన్ " సందర్భంగా జరిగే బంగావాల్ పండుగ ప్రసిద్ధి చెందింది. ఇక్కడ ప్రసిద్ధి చెందిన అనేక పురాతన దేవాలయాలు ఉన్నాయి. హోలీ, జన్మాష్టమి పండుగలకు దేశవ్యాప్తంగా పెద్ద సంఖ్యలో పర్యాటకులను వస్తారు. పర్యాటకులు ఖాదీ బజార్ పలు విధాలైన వస్త్రాలు లభ్యమౌతుంటాయి. సమీపంలో ఉన్న అందమైన గల్చౌరను సందర్శించండి.
దేవీ దురహ్
[మార్చు]లోహఘాట్ నుండి 45 కిమీ దూరంలో దెవిదురహ్ అనే ఆలయం ఉంది. లోహఘాట్ లో ఖాదీ బజార్ అనే ఒక ప్రముఖ షాపింగ్ ప్రదేశం ఉంది. పర్యాటకులు కూడా ఇక్కడ బనాసుర్ కా కిలా అనే ఒక పురాతన కోట చూడవచ్చు. స్థానిక నమ్మకం ప్రకారం, హిందూ మత దేవుడైన కృష్ణుడు చేతిలో బనాసుర్ అనే రాక్షసుడు ఈ ప్రదేశంలోనే మరణించేను. ఈ కోటను మధ్య యుగంలో నిర్మించబడింది నమ్ముతారు.
మాయావతి ఆశ్రమం
[మార్చు]మాయావతి ఆశ్రమాన్ని అద్వైత ఆశ్రమం అని కూడా పిలుస్తారు.చంపావత్ నుండి 22కిలోమీటర్ల దూరంలో ఉంది. ఇది సముద్ర మట్టానికి 1940 మీటర్ల ఎత్తులో ఉంది. భారతదేశం నుండి, విదేశాల నుండి పెద్ద సంఖ్యలో వచ్చే పర్యాటకులను ఆకర్షిస్తుంది.మద్రాస్ నుండి ప్రచురినచబడుతున్న " ప్రబుద్ధ భారత్'" యొక్క ప్రచురణ కార్యాలయం మాయావతికి 1898లో స్వామి వివేకానంద అల్మోర మూడవ పర్యటన సమయంలో మార్చబడింది. అప్పటి నుండి, ఈ మాస పత్రిక ఇక్కడే ప్రచురించబడుతుంది. ఈ ఆశ్రమంలో ఒక చిన్న మ్యూజియం, గ్రంథాలయం ఉన్నాయి. పర్యాటకులకు ఈ ఆశ్రమంలో వసతి సౌకర్యాలు కూడా ముందుగా చేసుకున్న అభ్యర్థన మేరకు అందిస్తున్నారు.
బలేశ్వర్ ఆలయం
[మార్చు]బలేశ్వర్ ఆలయం చంపావత్ జిల్లాలో ఉన్న ఒక అందమైన దేవాలయం.బలేశ్వర్, రాత్నేశ్వర్, చంపావతి దుర్గా వంటి హిందూ మత దేవతల ఆలయాలు ఉన్నాయి.ఈ దేవాలయాల సమూహమును చంద్ సామ్రాజ్యానికి చెందిన రాజులు నిర్మించారు. మండపం, ఆలయ పైకప్పులు విపులంగా చెక్కడాలతో అలంకరించబడి ఉంటుంది.
ఆదిత్యాలయం
[మార్చు]ఆదిత్య ఆలయం రామక్ శిఖరాలు చుట్టూ ఉన్న ఒక గ్రామంలో ఉంది. ఇది ఫ్లవర్ లోయలు, పచ్చని అడవులలో ఉన్న ఒక పురాతన ఆలయం. భక్తులు పెద్ద సంఖ్యలో హిందూ మతం దేవుడైన సూర్యుని ప్రార్దించటానికి ఈ మందిరాన్ని సందర్శిస్తారు. ఈ ఆలయం చంద్ సామ్రాజ్యానికి చెందిన రాజులు నిర్మించారని విశ్వసిస్తున్నారు. పర్యాటకులు సమీపంలో ఉన్న భుమియా దేవాలయాన్ని కూడా సందర్శించవచ్చు.
ఏక్ హతియ కా నౌల
[మార్చు]చంపావత్ నుండి 5 కిలోమీటర్ల దూరంలో ఏక్ హతియ కా నౌల ఉంది. ఒక ప్రసిద్ధ పర్యాటక ఆకర్షణ.ఇక్కడ చరిత్రతో సంబంధం కలిగి ప్రత్యేకంగా చెక్కిన శిలా నిర్మాణం ఉంది.పురాణం ప్రకారం, మొత్తం నిర్మాణం ఒకే రాత్రి ఒకే శిల్పకారుడుచే చెక్కబడిందని విశ్వసిస్తున్నారు.
చౌము ఆలయం
[మార్చు]చౌము ఆలయంలో ప్రధానదైవం హిందూ దేవుడైన శివుడు. భక్తులు ప్రతి సంవత్సరం పెద్ద సంఖ్యలో సందర్శిస్తారు.ఇది ఒక ప్రముఖ మత ప్రదేశంగా ఉంది.భగవంతుడైన శివుడు పశుపతిగా ఇక్కడ పూజలు అందుకుంటున్నాడు. భక్తులు శివునికి గంటలు, పాలను సమర్పిస్తారు. మకర సంక్రాంతి సందర్భంగా ఇక్కడ వార్షిక ఉత్తరాయణ మేళా జరుపుకుంటారు. పెద్ద సంఖ్యలో పర్యాటకులు చౌము జాట్ యాత్ర భాగంగా సందర్శిస్తారు.
బానసుర్ కా కిలా
[మార్చు]బానసుర్ కా కిలా సముద్ర మట్టానికి 1859 మీటర్ల ఎత్తులో ఉన్న పాత కోట. ఇది లోహఘాట్ నుండి 7కిలోమీటర్ల దూరంలో ఉంది. ఇది మధ్య యుగంలో నిర్మించబడింది అని విశ్వసించబడుతుంది. ఇది పురాణ ప్రాశస్థ్యం కలిగిన ప్రదేశంగా భావించబడుతుంది. ఒక పురాణం ప్రకారం, బాణాసురుడు అనే ఒక రాక్షసుడుని ఈ ప్రదేశంలోనే కృష్ణుడు సంహరించాడని విశ్వసించబడుతుంది.
మీటా రీటా సాహిబ్
[మార్చు]1960 సంవత్సరంలో నిర్మించిన మీటా రీటా సాహిబ్, సిక్కుల యాత్రాస్థలం. స్థల పురాణం ప్రకారం, గోరఖ్ పంతి జోగీలను గురు నానక్ మతపరమైన, ఆధ్యాత్మిక చర్చ కోసం ఈ ప్రదేశంలోనే సందర్శించారు. రతియా నది, లోధియా నది సంగమం వద్ద ఉన్నఈ స్థలం, తియ్యని రీటా అని పిలువబడే సపిందుస్ ఏమర్గినటుస్ చెట్లకు పేరు గాంచింది. దేరనాథ్ ఆలయం కూడా మీటా రీటా సాహిబ్ దగ్గరలోనే ఉంది. బైసాఖీ పూర్ణిమ సందర్భంగా, ఆలయంలో ఒక భారీ ఉత్సవం నిర్వహించబడుతుంది. ఈ ఆలయం లోహఘాట్-దేవిధుర రహదారి మీద ఉన్న ధునాఘాట్ కు అందుబాటులో ఉంది.
క్రన్తేశ్వర్ మహాదేవ్
[మార్చు]క్రన్తేశ్వర్ మహాదేవ్ ఆలయం సముద్ర మట్టానికి 6000 మీటర్ల ఎత్తులో ఉంది. స్థానికుల ప్రకారం ఈ విగ్రహాన్ని కందేవ్, కుర్మపాడ్ ప్రతిష్ఠించారని విశ్వసిస్తున్నారు.హిందూ మత దేవుడైన శివడు ప్రధాన దైవంగా ఉన్నాడు.ఈ ఆలయం చంపావత్ నుండి 6 కిలోమీటర్ల దూరంలో ఉంది.
గొరిల్ ఆలయం
[మార్చు]గ్వాల్ దేవతను గొరిల్, గోల్, న్యాయం దేవుడు అని పిలుస్తారు. ఈ దేవాలయం గ్వరైల్ చూర్ అనే దేవుడుకి అంకితం చేయబడింది.ఒక జానపద ప్రకారం, దేవత నది (తన సవతి తల్లి యొక్క కుట్ర ఫలితంగా) స్థలము లోనికి విసిరి వెసిన కత్యురి రాజవంశం యొక్క రాకుమారుడు.
పూర్ణగిరి ఆలయం
[మార్చు]పూర్ణగిరి ఆలయం సముద్ర మట్టానికి 3000 మీటర్ల ఎత్తులో ఉంది.హిందూ మతం పండుగ చైత్ర నవరాత్రి మార్చి, ఏప్రిల్ లో ఈ ఆలయంలో జరుపుకుంటారు. ఈ పండుగ సందర్భంగా పెద్ద సంఖ్యలో భక్తులు ప్రార్దించుటకు మందిరాన్ని సందర్శిస్తారు.కాళి నది ఈ మందిరం దగ్గరగా ప్రవహిస్తూ మైదానాల్లో శారద నది అని పిలువబడుతుంది.పర్యాటకులు పుర్నగిరి హిల్ అందమైన దృశ్యాలు, కాళి నది, ఆలయం నుండి తనక్పూర్ ను అస్వాదించవచ్చు.
పటాల్ రుద్రేశ్వర్
[మార్చు]పటాల్ రుద్రేశ్వర్1993లో కనుగొనబడిన ఒక గుహ. గుహ యొక్క పొడవు 40 మీటర్లు, దాని వెడల్పు 18 మీటర్లు., శివుడు మోక్షం ఇవ్వడానికి ఇక్కడకు వచ్చాడని విశ్వసిస్తున్నారు. మరొక కథనం ప్రకారం హిందూ మతం దేవత దుర్గా ఒక స్థానికుని కలలో కనిపించి పటాల్ రుద్రేశ్వర్ స్థానాన్ని చెప్పిందని విశ్చసిస్తున్నారు.
ప్రయాణ సౌకర్యాలు
[మార్చు]పర్యాటకులు ఒక టాక్సీ ద్వారా నైని సైని పితోరగర్ విమానాశ్రయం లేదా పంత్నగర్ విమానాశ్రయం నుండి చంపావత్ చేరవచ్చు. సమీపంలోని రైల్వే స్టేషను కత్గోడం రైల్వే స్టేషను. రైల్వే స్టేషను నుండి చంపావత్ కి చేరటానికి అద్దె కార్లు అందుబాటులో ఉంటాయి. బస్సులు కూడా సమీపంలోని నగరాలకు అనుసంధానము ఉంది.వేసవి, శీతాకాలాలు చంపావత్ సందర్శించడం అనువైనవిగా భావిస్తారు
పంచేశ్వర్
[మార్చు]పంచేశ్వర్ కాళి, సరయు నదుల కలయిక వద్ద ఉంది.ఈ రెండు నదుల కలుసుకునే నీటిలో స్నానం చేయుట హిందువులు చాల పవిత్రముగా భావిస్తారు.ఈ ప్రదేశానికి పొరుగు దేశం నేపాల్ సరిహద్దుగా ఉంది. పర్యాటకులు ఇక్కడ 6000-మెగావాట్ల బహుళ ప్రయోజన ఆనకట్టను సందర్శించవచ్చు.
మూలాలు
[మార్చు]- ↑ "Champawat Pin code". pin-code.net. Archived from the original on 27 జూన్ 2021. Retrieved 27 June 2021.
- ↑ Falling Rain Genomics, Inc - Champawat
- ↑ "Census of India 2001: Data from the 2001 Census, including cities, villages and towns (Provisional)". Census Commission of India. Archived from the original on 16 June 2004. Retrieved 2008-11-01.
- ↑ "Champawat City Population Census 2011 – Uttarakhand". www.census2011.co.in. Retrieved 10 May 2017.
- ↑ "Champawat City Population Census 2011 – Uttarakhand". www.census2011.co.in. Retrieved 10 May 2017.
- ↑ "Champawat City Population Census 2011 – Uttarakhand". www.census2011.co.in. Retrieved 10 May 2017.
వెలుపలి లింకులు
[మార్చు]