చంద్రయాన్ 1

వికీపీడియా నుండి
Jump to navigation Jump to search
చంద్రయాన్ 1
సంస్థఇస్రో
మిషన్ రకంOrbiter
దీనికి ఉపగ్రహంచంద్రుడు
లాంచ్ తేదీజూలై 2008
లాంచ్ వాహనంకొన్ని మార్పులు చేయబడిన పోలార్ శాటిలైట్ లాంచ్ వెహికిల్
మిషన్ వ్యవధి2 years
NSSDC IDCHANDRYN1
హోమ్ పేజిచంద్రయాన్-1
ద్రవ్యరాశి523 kg
సామర్థ్యం750 W
కక్ష్య వివరాలు
ఎక్సింట్రిటీదాదాపు వృత్తాకార కక్ష్య
ఎపో యాప్సిస్తొలుత 1000 కి.మీ.

చంద్రయాన్ 1 భారతీయ అంతరిక్ష పరిశోధనా సంస్థ (ఇస్రో) చేపట్టిన మానవ రహిత చంద్రయాన కార్యక్రమము. ఈ మిషన్ లో, లూనార్ ఆర్బిటర్, ఇంపాక్టర్ ఉన్నాయి. పోలార్ శాటిలైట్ లాంచ్ వెహికల్ చే, ఈ నౌక ప్రయోగించబడింది.

రిమోట్ తో నడిచే ఈ ఉపగ్రహం బరువు 1304 కి.గ్రా. (590 కి.గ్రా. ప్రారంభ కక్ష్య బరువు, 504 కి.గ్రా. పొడి బరువు), సమీప పరారుణ (నియర్ ఇన్ఫ్రారెడ్), సాఫ్ట్, హార్డ్ ఎక్స్-కిరణాల పౌనఃపున్యాల వద్ద దృష్టికి గోచరమయ్యే హై రెజల్యూషన్ రిమోట్ సెన్సింగ్ పరికరాలను మోసుకెళ్తుంది.[1]

మైల్‌స్వామి అన్నాదురైను ఈ ప్రాజెక్టు అధినేతగా ఇస్రో నియమించింది. తొలుత ఈ చంద్ర ఉపగ్రహాన్ని 2008 జూలైలో ప్రయోగించాలని నిర్ణయించుకున్నది. కానీ అక్టోబరు 24న ప్రయోగించారు. ఈ కార్యక్రమం కొరకు ఇస్రో 380 కోట్ల రూపాయలు ఖర్చు చేసింది. ఈ కార్యక్రమంలో ఇస్రోకు చెందిన ఐదు పే లోడ్లు, ఇతర దేశాలకు చెందిన ఆరు పేలోడ్లు ఉన్నాయి. ఇతర దేశాల పేలోడ్లు నాసా, ఎసా, బల్గేరియాకు చెందిన ఏజెన్సీలవి.

కార్యక్రమ ముఖ్య ఉద్దేశ్యాలు

[మార్చు]
చంద్రయాన్ 1 సందర్భంగా ఇస్రోను ప్రోత్సహిస్తూ ఒక వికీపీడియన్ సృష్టించిన చిత్రం
  • చంద్రుని ఉపరితలాన్ని, త్రీ.డీ.లలో చిత్రీకరించడం, వివిధ ఖనిజాలు వాటి రసాయనిక స్పీసీస్‌లను, వాటి రేడియో ధార్మికత ను, న్యూక్లియడ్ల పంపకాలను, వాటి ప్రక్రియలను అధ్యయనం చేయడం. దీని కొరకు రిమోట్ సెన్సింగ్ పేలోడ్ల సెట్ లను ఉపయోగించడం. ఈ డేటా, సౌరమండలం రహస్యాలను ఛేదించడానికి ఉపయోగించడం.
  • చంద్రనౌకల ఉపయోగాలను సాధారణీకరణ చేయడం, శాస్త్రప్రయోగాల పేలోడ్లు, గ్రౌండ్ సపోర్ట్ సిస్టమ్, డి.ఎస్.ఎన్. స్టేషన్లను ఏర్పాటు చేయడం వగైరా. లో-కక్ష్యలో పరీక్షలు నిర్వహించడం, కమ్యూనికేషన్లు, డేటా రిసెప్షన్ వగైరా.

పరిశోధనా, అధ్యయనా మైదానాలు

[మార్చు]
  • ఎల్లప్పుడూ భూమినుండి కనిపించకుండా నీడలో ఉండే ఉత్తర దక్షిణ ధ్రువ ప్రాంతాల యొక్క ఖనిజ, రసాయన, హై రెజెల్యూషన్ చిత్రీకరణ.
  • చంద్రుడి ఉపరితలంపై, ఉపరితలం క్రింద, ముఖ్యంగా ధ్రువాలలో ఘనీభవించిన నీటిని, మంచును వెదకడం.
  • చంద్రుడిపై గల ఎత్తైన శిలా ప్రదేశాలలో రసాయనచర్యా అవశేషాలకై వెదకడం.
  • చంద్రుడి క్రస్ట్ లో, క్రేటార్ లలో రసాయన స్ట్రాటిగ్రఫీను పరిశోధించడం.
  • కృత్తిమ ఉపగ్రహ మార్గంలో చంద్రుడి ఉపరితల ఎత్తుపల్లాల విషయాలను మ్యాపింగ్ చేయడం.
  • 10 కె.ఎ.వా (keV) ల కంటే ఎక్కువ గల ఎక్స్-కిరణాల స్పెక్ట్రమ్ను అధ్యయనం చేయడము. దీని వలన చంద్రుడి వయస్సు, ఏర్పడిన కాలముల గూర్చి సరైన సమాచారము దొరికే అవకాశం ఉంది.

ప్రధాన పరికరాలు లేదా పేలోడ్స్

[మార్చు]
చంద్రయాన్ 1

ఈ సైంటిఫిక్ పేలోడ్ లోని మొత్తం బరువు 90 కి.గ్రా., ఇందులో ఆరు భారతీయ పరికరాలు, ఆరు విదేశీ పరికరాలు గలవు.

  • ఉపరితల స్వరూప చిత్రీకరణ కెమెరా The Terrain Mapping Camera (TMC), ఇది 5 మీటర్ల రెజెల్యూషన్‌తో 40 కి.మీ.ల మేరకు గల ప్రాంతాలను పాన్-క్రోమాటిక్ బ్యాండ్ లతో చంద్రుడి హై రెజెల్యూషన్ చిత్రాలను తీస్తుంది.[2]
  • హైపర్ స్పెక్ట్రల్ ఇమేజర్ Hyper Spectral Imager (HySI), ఇది ఖనిజాల అధ్యయనాన్ని దాని మ్యాపింగును చేస్తుంది, ఇది 400-900 ఎన్.ఎమ్. బ్యాండ్ లో 15 ఎన్.ఎమ్. 80 ఎన్.ఎమ్. స్పేషియల్ రెజెల్యూషన్ ను కలిగి ఉంది.
  • చంద్రుడి లేజర్ రేంజింగ్ పరికరం, Lunar Laser Ranging Instrument (LLRI), ఇది చంద్రుడి ఉపరితలాన్ని అధ్యయనం చేస్తుంది.
  • ఎక్స్-కిరణాల ఫ్లోరోసెన్స్ స్పెక్ట్రోమీటర్ An X-ray fluorescence spectrometer C1XS 1- 10 keV వరకు 25 కి.మీ. గ్రౌండ్ రెజెల్యూషన్ తోనూ, ఒక సోలార్ ఎక్-కిరణాల మానిటర్, a Solar X-ray Monitor (XSM) ఇది సోలార్ ఫ్లక్స్ ను డిటెక్ట్ చేయడానికినూ, 1–10 keV రేంజి గలది.
  • ఒక హై ఎనర్జీ ఎక్స్-కిరణ/గామా కిరణాల స్పెక్ట్రోమీటర్, A High Energy X-ray/gamma ray spectrometer (HEX) 30- 200 keV కొలతలకొరకు, 40 కి.మీ.ల గ్రౌండ్ రెజెల్యూషన్ తో, HEX, యురేనియం, థోరియాన్ని 210Pb, 222Rn డీగ్యాసింగ్, ఇతర రేడియోధార్మిక పదార్థాలు.
  • మూన్ ఇంపాక్ట్ ప్రోబ్, Moon Impact probe (MIP), దీనిని ఇస్రో అభివృద్ధి చేసింది.
  • విదేశీ పేలోడ్ లలో, ఈ.ఎస్.ఏ నుండి The Sub-keV Atom Reflecting Analyzer (SARA, [3]
  • జె.పి.ఎల్. నుండి బ్రౌన్ విశ్వవిద్యాలయం నుండి.
  • ఈ.ఎస్.ఏ. నుండి Near infrared spectrometer (SIR-2).[4]
  • జాన్స్ హాప్కిన్స్ విశ్వవిద్యాలయం నుండి ఎస్.బ్యాండ్ miniSAR.[5]
  • బల్గేరియా నుండి రేడియేషన్ డోస్ మానిటర్, Radiation Dose Monitor (RADOM-7).

చరిత్ర

[మార్చు]
2007 నవంబరు 12న, రోస్కోస్మోస్, ISRO ప్రతినిధులు చంద్రయాన్-1 యొక్క తదుపరి ప్రాజెక్ట్ చంద్రయాన్-2లో కలిసి పని చేసేందుకు రెండు ఏజెన్సీల కోసం ఒక ఒప్పందంపై సంతకం చేశారు.[16][17] ఆర్బిటర్, రోవర్ యొక్క ప్రధాన బాధ్యత ఇస్రోకి ఉంటుంది, అయితే రోస్కోస్మోస్ ల్యాండర్‌ను అందించాలి. 2008 సెప్టెంబరు 18న ప్రధాన మంత్రి మన్మోహన్ సింగ్ అధ్యక్షతన జరిగిన కేంద్ర మంత్రివర్గ సమావేశంలో భారత ప్రభుత్వం ఈ మిషన్‌ను ఆమోదించింది.[18] అంతరిక్ష నౌక రూపకల్పన 2009 ఆగస్టులో పూర్తయింది, రెండు దేశాల శాస్త్రవేత్తలు సంయుక్త సమీక్ష నిర్వహించారు.

ఇవీ చూడండి

[మార్చు]

మూలాలు

[మార్చు]

Robot for India's moon mission

  1. Bhandari N. (2005). "Title: Chandrayaan-1: Science goals" (PDF). Journal of Earth System Science. 114: 699.
  2. A. S. Kiran Kumar; A. Roy Chowdhury (2005). "Terrain mapping camera for Chandrayaan-1" (PDF). J. Earth Syst. Sci. 114 (6): 717–720.
  3. Bhardwaj; A., S. Barabash; Y. Futaana; Y. Kazama; K. Asamura; D. McCann; R. Sridharan; M. Holmström; P. Wurz; R. Lundin (2005). "Low energy neutral atom imaging on the Moon with the SARA instrument aboard Chandrayaan-1 Mission" (PDF). J. Earth System Sci. 114 (6): 749–760.
  4. Basilevsky A. T.; Keller H. U.; Nathues A.; Mall J.; Hiesinger H.; Rosiek M. (2004). "Scientific objectives and selection of targets for the SMART-1 Infrared Spectrometer (SIR)". Planetary and Space Science. 52: 1261–1285. doi:10.1016/j.pss.2004.09.002.
  5. P. D. Spudis; B. Bussey; C. Lichtenberg; B. Marinelli; S. Nozette (2005). "mini-SAR: An Imaging Radar for the Chandrayaan 1 Mission to the Moon". Lunar and Planetary Science. 26.

B. H. Foing (2004). "The case for the first Indian robotic mission to the Moon" (PDF). Current Science. 87: 1061–1065.

బయటి లింకులు

[మార్చు]

మూసలు

[మార్చు]

మూస:కక్ష్య ప్రయోగాలు 2008 మూస:Orbital launches in 2008

మూస:Solar System probes