వెన్ను పాము గాయం
| Spinal cord injury | |
|---|---|
.jpg) | |
| MRI of fractured and dislocated neck vertebra that is compressing the spinal cord | |
| ప్రత్యేకత | Neurosurgery |
| రకాలు | Complete, incomplete[1] |
| రోగనిర్ధారణ పద్ధతి | Based on symptoms, medical imaging[1] |
| చికిత్స | Spinal motion restriction, intravenous fluids, vasopressors[1] |
| తరుచుదనము | c. 12,000 per year (USA)[2] |
వెన్నుపాము గాయం ( SCI ) అనేది వెన్నెముకకు గాయం, దాని పనితీరులో తాత్కాలిక లేదా శాశ్వత మార్పులకు కారణమవుతుంది. గాయాల స్థాయి కంటే వెన్నెముక ద్వారా పనిచేసే శరీర భాగాలలో కండరాల పనితీరు, సంచలనం లేదా స్వయంప్రతిపత్తి పనితీరు కోల్పోవడం లక్షణాలు కలిగి ఉండవచ్చు. గాయం వెన్నుపాము యొక్క ఏ స్థాయిలోనైనా సంభవింవచచు , సంపూర్ణ గాయం కావచ్చు, మొత్తం సంచలనం, కండరాల పనితీరు లేదా అసంపూర్తిగా కూడా ఉంటుంది, అనగా కొన్ని నాడీ సంకేతాలు త్రాడు యొక్క గాయపడిన ప్రాంతాన్ని దాటి ప్రయాణించగలవు. నష్టం యొక్క స్థానం, తీవ్రతను బట్టి, తిమ్మిరి నుండి పక్షవాతం వరకు, ఆపుకొనలేని వరకు లక్షణాలు మారుతూ ఉంటాయి. పూర్తిస్థాయి పునరుద్ధరణ నుండి శాశ్వత టెట్రాప్లెజియా (క్వాడ్రిప్లేజియా అని కూడా పిలుస్తారు) లేదా పారాప్లేజియా వరకు దీర్ఘకాలిక ఫలితాలు విస్తృతంగా ఉంటాయి. సమస్యలలో కండరాల క్షీణత, పీడన పుండ్లు, అంటువ్యాధులు, శ్వాస సమస్యలు ఉంటాయి .
చాలా సందర్భాల్లో, కారు ప్రమాదాలు, తుపాకీ గాయాలు, జలపాతాలు లేదా క్రీడా గాయాలు వంటి శారీరక గాయాల వల్ల నష్టం సంభవిస్తుంది, అయితే ఇది సంక్రమణ, తగినంత రక్త ప్రవాహం, కణితులు వంటి నాన్‌ట్రామాటిక్ కారణాల వల్ల కూడా సంభవించవచ్చు. సగం కంటే ఎక్కువ గాయాలు గర్భాశయ వెన్నెముకను ప్రభావితం చేస్తాయి, అయితే ప్రతి థొరాసిక్ వెన్నెముకలో 15%, థొరాసిక్, కటి వెన్నెముక మధ్య సరిహద్దు, కటి వెన్నెముక మాత్రమే సంభవిస్తాయి. [1] రోగ నిర్ధారణ సాధారణంగా లక్షణాలు, మెడికల్ ఇమేజింగ్ మీద ఆధారపడి ఉంటుంది.
ఎస్సీఐని నివారించే ప్రయత్నాలలో భద్రతా పరికరాలను ఉపయోగించడం, క్రీడలు, ట్రాఫిక్‌లో భద్రతా నిబంధనలు వంటి సామాజిక చర్యలు, పరికరాల మెరుగుదలలు వంటి వ్యక్తిగత చర్యలు ఉన్నాయి. వెన్నెముక్క యొక్క మరింత కదలికను పరిమితం చేయడం, తగినంత రక్తపోటును నిర్వహించడం ద్వారా చికిత్స ప్రారంభమవుతుంది. [1] కార్టికోస్టెరాయిడ్స్ ఉపయోగకరంగా ఉన్నట్లు కనుగొనబడలేదు. మంచం విశ్రాంతి నుండి శస్త్రచికిత్స వరకు గాయం యొక్క స్థానం, పరిధిని బట్టి ఇతర విషయాలు మారుతూ ఉంటాయి. అనేక సందర్భాల్లో, వెన్నుపాము గాయాలకు దీర్ఘకాలిక శారీరక, వృత్తి చికిత్స అవసరం, ప్రత్యేకించి ఇది రోజువారీ జీవన కార్యకలాపాలకు తో ముడిపడివుంటుంది .
యునైటెడ్ స్టేట్స్లో, సంవత్సరానికి సుమారు 12,000 మంది వెన్నెముక గాయంతో భాదపడుతున్నారు. ఇది ఎక్కువగా ప్రభావితం చూపించేది యువ వయోజన మగవారిలో. ఎస్సీఐ 20 వ శతాబ్దం మధ్యకాలం నుండి దాని సంరక్షణలో గొప్ప మెరుగుదలలను చూసింది. సంభావ్య చికిత్సలపై పరిశోధనలో మూల కణం అమరిక, కణజాల మద్దతు కోసం ఇంజనీరింగ్ పదార్థాలు, ఎపిడ్యూరల్ వెన్నెముక ఉద్దీపన, ధరించగలిగే రోబోటిక్ ఎక్సోస్కెలిటన్లు ఉన్నాయి . [3]
వర్గీకరణ
[మార్చు]
|
|
| గాయం యొక్క ప్రభావాలు వెన్నెముక కాలమ్ (ఎడమ) వెంట ఉన్న స్థాయిపై ఆధారపడి ఉంటాయి. డెర్మాటోమ్ అనేది చర్మం యొక్క ఒక ప్రాంతం, ఇది ఒక నిర్దిష్ట వెన్నెముక నరాల (కుడి) కు ఇంద్రియ సందేశాలను పంపుతుంది. | |
| |
| వెన్నుపూస నరాలు ప్రతి జత వెన్నుపూసల మధ్య వెన్నుపాము నుండి నిష్క్రమిస్తాయి. | |
వెన్నుపాము గాయం బాధాకరమైన లేదా బాధాకరంకాకపోవచ్చు , [4], కారణం ఆధారంగా మూడు రకాలుగా వర్గీకరించవచ్చు: యాంత్రిక శక్తులు, విషపూరిత, ఇస్కీమిక్ (రక్త ప్రవాహం లేకపోవడం నుండి). [5] నష్టాన్ని ప్రాధమిక, ద్వితీయ గాయంగా కూడా విభజించవచ్చు: అసలు గాయంలో వెంటనే సంభవించే కణాల మరణం, అసలు అవమానం ద్వారా ప్రారంభించబడిన జీవరసాయన క్యాస్కేడ్లు, కణజాల నష్టానికి కారణమవుతాయి. [6] ఈ ద్వితీయ గాయం మార్గాలలో ఇస్కీమిక్ క్యాస్కేడ్, మంట, వాపు, సెల్ ఆత్మహత్య, న్యూరోట్రాన్స్మిటర్ అసమతుల్యత ఉన్నాయి. [6] గాయాన్ని భట్టి ఇవి నిమిషాలు లేదా వారాలు లో నయమవచ్చు . [7]
మూలాలు
[మార్చు]- ↑ 1.0 1.1 1.2 1.3 1.4 ATLS – Advanced Trauma Life Support – Student Course Manual (10th ed.). American College of Surgeons. 2018. pp. 129–144. ISBN 9780996826235.
- ↑ "Spinal Cord Injury Facts and Figures at a Glance" (PDF). 2012. Archived from the original (PDF) on 28 జూన్ 2018. Retrieved 16 May 2018.
- ↑ Krucoff MO, Miller JP, Saxena T, Bellamkonda R, Rahimpour S, Harward SC, Lad SP, Turner DA (January 2019). "Toward Functional Restoration of the Central Nervous System: A Review of Translational Neuroscience Principles". Neurosurgery. 84 (1): 30–40. doi:10.1093/neuros/nyy128. PMC 6292792. PMID 29800461.
- ↑ Sabapathy V, Tharion G, Kumar S (2015). "Cell Therapy Augments Functional Recovery Subsequent to Spinal Cord Injury under Experimental Conditions". Stem Cells International. 2015: 1–12. doi:10.1155/2015/132172. PMC 4512598. PMID 26240569.
- ↑ Newman, Fleisher & Fink 2008, p. 348.
- ↑ 6.0 6.1 Newman, Fleisher & Fink 2008, p. 335.
- ↑ Yu WY, He DW (September 2015). "Current trends in spinal cord injury repair" (PDF). European Review for Medical and Pharmacological Sciences. 19 (18): 3340–4. PMID 26439026. Archived (PDF) from the original on 2015-12-08.