వికీపీడియా:పైపు లింకు

వికీపీడియా నుండి
Jump to navigation Jump to search

పైపు లింకు అనేది ఒక వికీపీడియా లింకే. అయితే లింకు ఏ పేజీకైతే ఇచ్చామో ఆ పేజీ పేరు, లింకు పేరు వేరు వేరుగా ఉంటాయి. మామూలు లింకులా కాక దీనిలో రెండు పదాలు ఉంటాయి. ఈ రెండు పదాలను పైపు గుర్తుతో వేరు చేసి రాస్తాం - [[హైదరాబాదు|రాజధాని]] - ఇలాగ. అంచేత దీనికి పైపు లింకు అని పేరు వచ్చింది. ఉదాహరణకు, [[హైదరాబాదు|రాజధాని]] అనేది రాజధాని గా కనిపిస్తుంది, కానీ లింకు మాత్రం హైదరాబాదు పేజీకి వెళ్తుంది.

ఉపయోగం

[మార్చు]

వాక్యంలో ఎక్కడైనా ఒక పదానికో పదబంధానికో లింకును ఇచ్చేటపుడు వాక్యంలోని ఆ పదబంధాన్ని మార్చనక్కరలేకుండా లింకును ఇచ్చేందుకు పైపు లింకు వాడతాం. దీని అవసరం కింది సందర్భాలలో వస్తుంది:

  1. లింకు ఇస్తున్న పేజీ పేరు యథాతథంగా వాక్యంలో ఇమడనపుడు,
  2. ఆ పదానికి ఒకటి కంటే ఎక్కువ పేజీలున్నపుడు (అయోమయ నివృత్తి పేజీలోని ఖానాపూర్ ఉదాహరణ చూడండి).

ఎప్పుడు వాడకూడదు

[మార్చు]

అన్నిటి కంటే ముందు, లింకులు వీలైనంత సింపులుగా ఉంచండి:

  • అవసరమైనంత కంటే పొడుగ్గా పెట్టకండి:

☒N [[నరేంద్ర మోదీ|ప్రధాని నరేంద్ర మోదీ]]

checkY ప్రధాని [[నరేంద్ర మోదీ]]

  • దారిమార్పు పేజీకి వెళ్ళకుండా నివారించేందుకు పైపు లింకులు పెట్టడమనేది ఏమంత మంచి పద్ధతి కాదు:

☒N [[చెన్నై|మద్రాసు]]

checkY [[మద్రాసు]]

మద్రాసు అనే దారిమార్పు పేజీకే లింకు ఇవ్వాలి గాని, [[చెన్నై|మద్రాసు]] అనే పైపు లింకు పెట్టకూడదు. అవసరం లేని చోట పైపు లింకును వాడితే వికీటెక్స్టును చదవడం కష్టమౌతుంది. పైగా, దారిమార్పు పేజీకి వెళ్ళే లింకుల సంఖ్యను బట్టి, ఆయా లింకులకు ప్రత్యేకించి పేజీని సృష్టించాలా అనేది తెలుస్తుంది. ఒకవేళ భవిష్యత్తులో ఆ పేజీ సృష్టిస్తే, ఆయా లింకులను సవరించాల్సిన అవసరం ఉండదు. ఉదాహరణకు: [[మద్రాసు]] అనే లింకు ప్రస్తుతం చెన్నైకి దారిమార్పు అవుతోంది. భవిష్యత్తులో పాత పేరు "మద్రాసు"కు ప్రత్యేకంగా పేజీ ఉండాలని నిర్ణయించి దానికోసం ఓ కొత్త పేజీ సృష్టించామను కోండి.. అప్పుడు వివిధ పేజీల్లో [[మద్రాసు]] అనే లింకులన్నీ ఈ కొత్త పేజీకి ఆటోమాటిగ్గా వెళ్ళిపోతాయి. అలాక్కాకుండా [[చెన్నై|మద్రాసు]] అనే లింకు పెడితే, వాటన్నిటినీ మళ్ళీ మార్చుకోవాల్సి ఉంటుంది.
  • పదం చివర ప్రత్యయం చేరితే, ఆ పదం వరకే లింకు ఇవ్వాలి:

☒N [[చెన్నై|చెన్నైలో]]

checkY [[చెన్నై]]లో

అయితే, అన్ని ప్రత్యయాలకూ ఇది కుదరదు. ఉదాహరణకు "అనంతపురం మండలానికి" అనే పదాల్లో "అనంతపురం మండలం" అనే పదాలను విడగొట్టి లింకు ఇవ్వలేం. ఆ సందర్భాల్లో పైపు లింకు ఇవ్వవచ్చు.

పారదర్శకత

[మార్చు]

పైపు లింకులు వీలైనంత పారదర్శకంగా ఉండాలి. లింకును నొక్కి గమ్యం పేజీని తెరిస్తే తప్ప ఆ లింకు గురించి అర్థం కాకపోతే, అది పారదర్శకంగా లేనట్లే. మరో సంగతేంటంటే, వ్యాసాలను ముద్రించుకుని చదిచే వారు ఉండవచ్చు. కింది ఉదాహరణ చూడండి.., అలా రాయకూడదు:

...తెలుగుకవుల్లో జ్ఞానపీఠ పురస్కారం పొందిన వారు పెద్దగా లేరు, ఏవో కొన్ని [[విశ్వనాథ సత్యనారాయణ|మినహాయింపులు]] తప్పించి.

ఆలింకు ఇచ్చినది విశ్వనాథ సత్యనారాయణ పేజీకి అనే సంగతి, ఆ లింకు మీద కర్సరు పెడితే తప్ప పాఠకుడికి తెలియదు, ఊహించలేరు కూడా. ముద్రించి చదువుకునే వారికి అసలా లింకు కనబడే అవకాశమే లేదు.ఆ లింకును ఇలా పెట్టాలి:

...తెలుగుకవుల్లో జ్ఞానపీఠ పురస్కారం పొందిన వారు పెద్దగా లేరు, [[విశ్వనాథ సత్యనారాయణ]] వంటి మినహాయింపులు తప్పించి.

అలాగే:

ఈ చర్యకు అంతకు ముందు జరిగిన ఉగ్రవాద వ్యతిరేక చర్యను ఆదర్శంగా...

బదులు, ఇలా రాయవచ్చు:

ఈ చర్యకు అంతకు ముందు జరిగిన ఉగ్రవాద వ్యతిరేక చర్య, ఆపరేషన్ ఎంటెబీని ఆదర్శంగా...

లేదా ఇలా:

గతంలో జరిగిన ఆపరేషన్ ఎంటెబీని ఈ చర్యకు ఆదర్శంగా ...

కొన్ని సందర్భాల్లో ఒకటి రెండు పదాలకు కాకుండా ఒక పదబంధానికే లింకు ఇవ్వాల్సి రావచ్చు. అలాంటి సందర్భాల్లో పదానికి కాకుండా మొత్తం పదబంధానికే లింకు ఇవ్వాలి.

విజయనగర రాజు, ఆనందరాజు (పూసపాటి ఆనంద గజపతి రాజు)తో ఒప్పందం కుదుర్చుకుని - ఈ వాక్యంలో
విజయనగర రాజు, ఆనందరాజు (పూసపాటి ఆనంద గజపతి రాజు)తో ఒప్పందం కుదుర్చుకుని

అని రాస్తే, ఇక్కడ ఇచ్చిన ఒప్పందం అనే లింకు ఒప్పందం అనే పేజీకి వెళ్తుందేమోనని అనిపిస్తుంది. అలా కాకుండా, కింది విధంగా రాస్తే మరింత వివరంగా ఉంటుంది:

విజయనగర రాజు, ఆనందరాజు (పూసపాటి ఆనంద గజపతి రాజు)తో ఒప్పందం కుదుర్చుకుని

వర్గాల్లో పైపు లింకులు

[మార్చు]

వర్గం లింకుల్లో ఇచ్చే పైపు లింకుకు ఒక ప్రత్యేకత ఉంది. ఈ పేజీ ఆ వర్గంలో ఏ అక్షరం కింద చేరాలి అనేదాన్ని ఈ పైపు లింకులో పైపు తర్వాత రాసే మొదటి అక్షరం నిర్ణయిస్తుంది. ఉదాహరణకు, ఆంధ్రప్రదేశ్ వ్యక్తులు అనే పేజీలో వర్గం:ఆంధ్రప్రదేశ్ అని రాసి వదిలేస్తే, ఈ పేజీ ఆ వర్గంలో "ఆ" అక్షరం కింద ఉన్న జాబితా లోకి చేరుతుంది. ఆంధ్రప్రదేశ్ పట్టణాలు, ఆంధ్రప్రదేశ్ నగరాలు, ఆంధ్రప్రదేశ్ వ్యక్తులు, ఆంధ్రప్రదేశ్ నదులు,... ఇలా "ఆంధ్రప్రదేశ్" తో మొదలయ్యే కొన్ని వందల పేజీలు ఉంటాయి. ఈ పేజీలన్నిటి లోనూ వర్గాన్ని ఇలాగే, వర్గం:ఆంధ్రప్రదేశ్ అనే రాస్తే, ఈ పేజీలన్నీ కూడా ఆ వర్గంలో "ఆ" అక్షరం కిందకే చేరుతాయి. ఇక అక్షరాకు అనుగుణంగా వర్గీకరించి ప్రయోజనం ఉండదు. దీన్ని నివారించడానికి ఆంధ్రప్రదేశ్ వ్యక్తులు అనే పేజీలో వర్గాన్ని వ్యక్తులు అని పైపు లింకు పెట్టి రాస్తే, ఈ పేజీ ఆంధ్రప్రదేశ్ వర్గంలో "వ" అక్షరం కిందికి చేరుతుంది. "సోర్స్ ఎడిటింగు" పద్ధతిలో దిద్దుబాటు చేసేటపుడు ఇలా చెయ్యాలి. నిజానికి వ్యక్తులు అని పూర్తి పదం రాయాల్సిన పని లేదు, "వ్య" అని మొదటి అక్షరం రాస్తే సరిపోతుంది -ఎందుకంటే మొదటి అక్షరం ఏదైతే, వర్గంలో ఆ అక్షరం కిందనే ఈ పేజీ చేరుతుంది కబట్టి.

విజువల్ ఎడిటింగు పద్ధతిలో దిద్దుబాటు చేసేటపుడు, "వర్గాలు" అనే డయలాగ్ పెట్టెలో వర్గం పేరు రాసాక, కింద ఉన్న "ఈ పేజీని క్రమబద్ధీకరించువిధము" అనే టెక్స్టు బాక్సులో "వ్యక్తులు" అని రాయాలి. ఈ పద్ధతిలో కూడా మొదటి అక్షరం రాస్తే సరిపోతుంది.

మూసల్లో

[మార్చు]

మూసల్లో కూడా పైపు వాడతారు కానీ అక్కడ పైపు ఉపయోగం పూర్తిగా వేరు. మూసల్లో పారామీటర్లు ఇచ్చేందుకు పైపును వాడుతారు.

ఇవి కూడా చూడండి

[మార్చు]