లోనావాలా
లోనావాలా | |
|---|---|
హిల్ స్టేషన్ | |
 లోనావాలా సమీపంలోని పశ్చిమ కనుమల దృశ్యం | |
  లోనావాలా  లోనావాలా  లోనావాలా | |
| Coordinates: 18°44′53″N 73°24′26″E / 18.74806°N 73.40722°E | |
| దేశం | భారతదేశం India |
| రాష్ట్రం | మహారాష్ట్ర |
| జిల్లా | పూణే |
| విస్తీర్ణం | |
| • Total | 38 కి.మీ2 (15 చ. మై) |
| Elevation | 624 మీ (2,047 అ.) |
| జనాభా (2011) | |
| • Total | 57,698 |
| • జనసాంద్రత | 1,464/కి.మీ2 (3,790/చ. మై.) |
| భాషలు | |
| • అధికారిక భాషలు | మరాఠీ |
| Time zone | UTC+5:30 (IST) |
| PIN | 410401 |
| టెలిఫోన్ కోడ్ | 02114 |
| Vehicle registration | MH-12, MH-14 |
లోనావాలా భారతదేశం, మహారాష్ట్ర, పూణే జిల్లాలోని హిల్ స్టేషన్, పట్టణం, మునిసిపల్ కౌన్సిల్. ఇది పూణేకు పశ్చిమాన 64 కి.మీ (40 మైళ్ళు), ముంబైకి తూర్పున 96 కి.మీ (60 మైళ్ళు) దూరంలో ఉంది. ఇది హార్డ్ క్యాండీ చిక్కీకి ప్రసిద్ధి చెందింది. ఇది ముంబై, పూణేలను కలిపే ప్రధాన రైల్వే స్టేషన్. ముంబై -పూణే ఎక్స్‌ప్రెస్‌వే అలాగే ముంబై-బెంగళూరు హైవే రెండూ లోనావాలా గుండా వెళతాయి. లోనావాలాలో ఐఎన్ఎస్ శివాజీ (గతంలో హెచ్ఎంఐఎస్ శివాజీ ) కూడా ఉంది, ఇది భారత నౌకాదళ అత్యుత్తమ సాంకేతిక శిక్షణా కేంద్రం. ఇది 16 ఫిబ్రవరి 1945లో ప్రారంభించబడింది, అప్పటి నుండి, ఇండియన్ నేవీ ప్రధాన సాంకేతిక శిక్షణా స్థాపన అధికారులకు శిక్షణ ఇస్తుంది.[1] మలయాళంలో మొదటి బిగ్ బాస్ కార్యక్రమాన్నిఈ నగరంలోని ఒక తోటలో చిత్రీకరించారు.
చరిత్ర
[మార్చు]లోనావాలా అనగా రాతితో చెక్కబడిన విశ్రాంతి స్థలం అని అర్థం. ఒకప్పుడు లోనావాలా యాదవ రాజవంశంలో భాగం. తరువాత, మొఘలులు ఈ ప్రాంత వ్యూహాత్మక ప్రాముఖ్యతను గ్రహించి చాలా కాలం పాటు ఈ ప్రాంతాన్ని పాలించారు. ఈ ప్రాంతంలోని కోటలు, "మావాలా" యోధులు మరాఠా సామ్రాజ్య చరిత్రలో, బేషువాల చరిత్రలో ముఖ్యమైన పాత్ర పోషించారు. 1871లో, లోనావాలా, ఖండాలా హిల్ స్టేషన్‌లను అప్పటి బొంబాయి ప్రావిన్స్ గవర్నర్ లార్డ్ ఎల్ఫిన్‌స్టోన్ కనుగొన్నాడు.[2]
జనాభా
[మార్చు]2011 భారత జనాభా లెక్కల ప్రకారం,[3] లోనావాలాలో 57,698 జనాభా ఉన్నారు. జనాభాలో పురుషులు 53.47%, స్త్రీలు 46.53% ఉన్నారు. లోనావాలాలో లింగ నిష్పత్తి 870, రాష్ట్ర సగటు 929 కంటే తక్కువగా ఉంది. లోనావాలా అక్షరాస్యత రేటు 89.33%, ఇది రాష్ట్ర సగటు 82.34% కంటే ఎక్కువ. పురుషుల అక్షరాస్యత రేటు 93.4%, స్త్రీల అక్షరాస్యత రేటు 84.57%.
పర్యాటకం
[మార్చు]లోనావాలా, ప్రక్కనే ఉన్న ఖండాలా సముద్ర మట్టానికి 622 మీటర్లు (2,041 అడుగులు) ఎత్తులో ఉన్న జంట హిల్ స్టేషన్లు, దక్కన్ పీఠభూమి, కొంకణ్ తీరం మధ్య సరిహద్దును వేరుచేసే సహ్యాద్రి పర్వత శ్రేణిలో ఇవి ఉన్నాయి. ఈ పర్వత శ్రేణి సుమారు 38 చదరపు కిలోమీటర్ల (15 చదరపు మైళ్ళు) విస్తీర్ణంలో ఉంది. వర్షాకాలంలో ఇక్కడ పర్యాటకం ఉచ్ఛస్థితిలో ఉంటుంది. లోనావాలా సమీపంలో కర్లా గుహలు, బైసా గుహలు, తుంగి కోట (కర్జాత్ గ్రామం సమీపంలో మాలిక్ అహ్మద్ స్వాధీనం చేసుకున్న కోటలలో ఒకటి),[4] బెడ్సా గుహలు మొదలైనవి ఉన్నాయి.
పర్యాటక ప్రదేశాలు
[మార్చు]- కార్లా గుహలు[5]
- బైసా గుహలు
- రాజ్మాచి కోట
- రైవుడ్ పార్క్, శివాజీ ఉద్యాన్
- వాల్వెన్ డ్యామ్
- లోనావాలా సరస్సు[6]
- డ్యూక్స్ నోస్[7]
- లోహగడ్ కోట
- భూషి ఆనకట్ట[8]
- వాక్స్ మ్యూజియం
- లయన్ పాయింట్
- తుంగర్లి ఆనకట్ట, సరస్సు
రవాణా
[మార్చు]రహదారి ద్వారా
[మార్చు]లోనావాలా, ముంబై-పూణే ఎక్స్‌ప్రెస్‌వే పై ఉంది, ఖోపోలి, కర్జాత్, తలేగావ్ దభాడే మొదలైన అనేక పట్టణాల గుండా ఇక్కడికి చేరుకోవచ్చు.
రైలు ద్వారా
[మార్చు]లోకల్ రైళ్లు ప్రతి రెండు గంటలకు ఒకసారి ముంబై నుండి బయలుదేరి కోబోలినిలో ఆగుతాయి. కోబోలి బస్టాండ్ నుండి లోనావాలా వరకు 15 కి.మీ ఉంటుంది. ఇక్కడికి బస్సు లేదా టాక్సీ ద్వారా చేరుకోవచ్చు, పూణే నుండి లోనావాలా చేరుకోవడానికి 1.5 గంట పడుతుంది. ముంబై, పూణే మధ్య ప్రయాణించే అన్ని రైళ్లు లోనావాలాలో ఆగుతాయి.[9]
విమానం
[మార్చు]లోనావాలాలో విమానాశ్రయం లేదు. పూణే విమానాశ్రయం 64 కి.మీ దూరంలో, ముంబై విమానాశ్రయం 104 కి.మీ దూరంలో ఉన్నాయి.[10]
మూలాలు
[మార్చు]- ↑ "WELCOME TO INDIAN NAVAL SHIP SHIVAJI | insshivaji".
- ↑ "Lonavla, India". Mumbai.org.uk. Retrieved 2010-01-31.
- ↑ Govt. of India. "Lonavala Population Census 2011". Census of India. Census of India. Retrieved 18 February 2017.
- ↑ "Tungi fort". NIC Raigad-Alibaug.
- ↑ "Ekveera Aai Tu Dongaravari Najar Hai Tuji Kolyavari". 21 January 2012.
- ↑ "Google Maps".
- ↑ "Nagphani (Duke's Nose) (Khandala) - 2022 What to Know Before You Go (With Photos)".
- ↑ "Amazing Maharashtra: BHUSHI DAM LONAVALA".
- ↑ Mahale, Ajeet (2019-06-13). "Karjat commuters oppose new technology on Intercity Express". The Hindu. ISSN 0971-751X. Retrieved 2019-10-21.
- ↑ "Lonavla and Khandala". Maharashtra Tourism. Retrieved 2010-01-31.