మొదటి ప్రోలరాజు

కాకతీయ సామ్రాజ్యం ఆంధ్ర ప్రదేశ్ చరిత్రలో ఒక భాగం

కాకతీయ పాలకులు కాకతి వెన్నయ 750-768 మొదటి గుండయ 769-824 రెండవ గుండయ 825-870 మూడవ గుండయ 870-895 ఎఱ్ఱయ 896-925 మొదటి బేతరాజు 946-955 నాల్గవ గుండయ 956-995 గరుడ బేతరాజు 996-1051 మొదటి ప్రోలరాజు 1052-1076 రెండవ బేతరాజు 1076-1108 దుర్గరాజు 1108-1115 రెండవ ప్రోలరాజు 1116-1157 గణపతి దేవుడు 1199-1262 రుద్రమ దేవి‡ 1262-1289 ప్రతాపరుద్రుడు 1289-1323 ‡ రాణి ఇతరులు మాలిక్ మక్బూల్ నిర్మాణాలు *వరంగల్ ఖిల్లా *వేయి స్తంభాల గుడి *రామప్ప దేవాలయం

మొదటి ప్రోలరాజు (1030 - 1075) మొదటి బేతరాజు కుమారుడు. అతనికి అరికేసరి/అరిగజ కేసరి, కాకతి వల్లబ బిరుదులు ఉన్నాయి. ఖాజీపేట, పిల్లల మర్రి, పాలంపేట శాసనాలు ఇతని ఘనకార్యాలను పేర్కొంటున్నాయి.

ఇతని పాలన కాలం సా.శ. 1053 ప్రాంతంలో వేయించిందే శనిగరం శాసనం.

మొదటి ప్రోలరాజు తన సార్వభౌముడైన కళ్యాణి చాళుక్య రాజు మొదటి సోమేశ్వరుని కొప్పం దండయాత్రలలో సహకరించాడు. సోమేశ్వరుడు ఇతని శౌర్యప్రతాపాలకు మెచ్చి అతనికి హనుమకొండను వంశపారంపర్యపు హక్కులను ఇచ్చి సామంత ప్రభువుగా గుర్తించాడు. పశ్చిమ చాళూక్యుల వరాహ రాజ చిహ్నాన్ని ఉపయోగించుకోవడానికి సోమేశ్వరుడు అతనికి అనుమతినిచ్చాడు.

ఇతడు తన రాజ్యానికి పొరుగున ఉన్న వేములవాడ, కార్పర్తి, గుణసాగరం మొదలైన ప్రాంతాలను జయించాడు. భద్రంగుని సబ్బి మండలాన్ని ఆక్రమించాడు.

మొదటి ప్రోలరాజు ఓరుగల్లు సమీపంలో అరిగజకేసరి పేరుతో పెద్ద చెరువును తవ్వించాడు. ప్రస్తుతం దీనిని కేసరి సముద్రంగా పరిగణిస్తున్నారు.