Jump to content

మాతాజీ నిర్మలాదేవి

వికీపీడియా నుండి
మాతాజీ నిర్మలాదేవి
జననం(1923-03-21)1923 మార్చి 21
చింద్వారా, మధ్యప్రదేశ్, భారతదేశం
మరణం2011 ఫిబ్రవరి 23(2011-02-23) (వయసు 87)
జెనోవా, ఇటలీ
సుపరిచితుడు/
సుపరిచితురాలు		సహజ యోగం
జీవిత భాగస్వామి
చంద్రికా ప్రసాద్ శ్రీవాస్తవ
​
​
(m. 1947)​
వెబ్‌సైటుhttp://www.sahajayoga.org/
హిమాచల్ ప్రదేశ్ రాష్ట్రంలోని నడ్డి గ్రామంలోని మాతాజీ నిర్మలా దేవి ఆలయం

మాతాజీ నిర్మలాదేవి (జననం 1923 మార్చి 21 - 2011 ఫిబ్రవరి 23) సహజ యోగ ఉపాసకురాలు. యోగం వ్యాప్తికి విశేషకృషి చేసింది.[1][2][3][4][5]

యోగం అంటే యోగాసనాలు, ప్రాణాయామం మాత్రమే కాదని, యోగం అంటే మనం విశ్వసించే సర్వవ్యాపితుడైన భగవంతునితో అనుసంధానం చేసుకోవడమనే వాదనను సమర్థవంతంగా వినిపించి ఆమె అందరినీ ఒప్పించింది. ఇదే విశ్వ నిర్మల ధర్మం అని ఆమె చాటిచెప్పింది. దీనికి ఉపయుక్తం అయిన సహజయోగ గురించి ప్రజల్లో అవగాహన కలిగించడానికి, భారతదేశంతో పాటు, దాదాపు 120 దేశాల్లో పర్యటించింది.[6]

జీవిత చరిత్ర

[మార్చు]

ఒకప్పుడు మహారాష్ట్రలో ఉన్న చింద్వారాలో, ప్రస్తుతం మధ్య ప్రదేశ్ రాష్ట్రంలో ఉన్నది, ఆమె ఒక క్రైస్తవ కుటుంబంలో జన్మించింది. పగలు, రాత్రి రెండు సమానంగా ఉండే రోజు, అది 1923 మార్చి 21న మధ్యాహ్నం 12గంటలకు ఆమె పుట్టింది. ఆమె ముఖకవళికలను బట్టి మహాత్మాగాంధీ ముద్దుగా 'నేపాలి' అని పిలిచేవాడు.

స్వాతంత్ర్య పోరాట సమయంలో తరచు ఆమె తల్లిదండ్రులను బ్రిటీష్ వారు జైల్లో పెట్టినపుడు కుటుంబ బాధ్యతను తమ కుటుంబంలోని చిన్నదైన నిర్మలకు మాత్రమే అప్పగించేవారు. అందుకు కారణం ఆమె మిగతా కుటుంబ సభ్యుల కంటే ఎక్కువగా భాధ్యతాయుతంగా ఉండడమే.[7][ఆధారం చూపాలి]

మహాత్మాగాంధీ నాయకత్వంలో భారతదేశ స్వాతంత్ర్య పోరాటయోధుడు పి.కె.సాల్వే సంతానం నిర్మల. ఆయనకు 14 భాషలలో ప్రవేశం ఉంది. ఆయన ఖురాన్ ను హిందీలోకి అనువదించిన వ్యక్తి. ఆమె తల్లి గణితశాస్త్రంలో దిట్ట. దేశంలో ఆ రోజులలో గణితశాస్త్రంలో పట్టా పొందిన అతికొద్ది మంది స్త్రీలలో ఆమె ఒకరు. వారి పూర్వికులు శాలివాహన వంశసంబంధీకులు.[8][ఆధారం చూపాలి]

ఆమె తన చిన్నతనం నాగ్‌పూర్‌లో గడిచింది.[9] ఆమె యవ్వనంలో మహాత్మా గాంధీ ఆశ్రమంలో ఉండేది.[10][11] ఆమె తల్లిదండ్రుల మాదిరిగానే, ఆమె భారత స్వాతంత్ర్యం కోసం పోరాటంలో పాలుపంచుకుంది. 1942లో క్విట్ ఇండియా ఉద్యమంలో యువ నాయకురాలిగా పాల్గొన్న ఆమె జైలు పాలైంది.[12] ఈ కాలంలో తన తమ్ముళ్ల బాధ్యతను స్వీకరించి స్పార్టన్ జీవనశైలిని గడుపుతోంది. ఆమె లూథియానాలోని క్రిస్టియన్ మెడికల్ కాలేజీ, లాహోర్‌లోని బలక్రమ్ మెడికల్ కాలేజీలో చదువుకుంది.[13]

1947లో భారతదేశానికి స్వాతంత్ర్యం రావడానికి కొంతకాలం ముందు, ఆమె భారతీయ పౌర సేవకుడు, అంతర్జాతీయ నిర్వాహకుడు, దౌత్యవేత్త చంద్రికా ప్రసాద్ శ్రీవాస్తవను వివాహం చేసుకుంది,[14] వారికి కల్పనా శ్రీవాస్తవ, సాధన వర్మ అనే ఇద్దరు కుమార్తెలు ఉన్నారు.[15][16] ఆ తరువాత, ఆయన ప్రధాన మంత్రి లాల్ బహదూర్ శాస్త్రి జాయింట్ సెక్రటరీగా పనిచేశాడు. 1961లో నిర్మలా శ్రీవాస్తవ యువతలో జాతీయ, సామాజిక, నైతిక విలువలను పెంపొందించేందుకు "యూత్ సొసైటీ ఫర్ ఫిల్మ్స్"ని ప్రారంభించింది. ఆమె సెంట్రల్ బోర్డ్ ఆఫ్ ఫిల్మ్ సర్టిఫికేషన్‌లో కూడా సభ్యురాలు.

సహజ యోగా

[మార్చు]

నిర్మలా శ్రీవాస్తవ 1970లో సహజ యోగాను స్థాపించింది.

అభ్యాసకులు ధ్యానం సమయంలో వారు కుండలిని మేల్కొలుపు ద్వారా ఉత్పత్తి చేయబడిన స్వీయ-సాక్షాత్కార స్థితిని అనుభవిస్తారని, ఇది ఆలోచనారహిత అవగాహన, మానసిక నిశ్శబ్దం అనుభవంతో కూడి ఉంటుందని నమ్ముతారు.[17]

మాతాజీ సహజ యోగాన్ని అన్ని ఇతర మతాలను కలిపే స్వచ్ఛమైన, సార్వత్రిక మతంగా అభివర్ణించింది. ఆమె తాను ఒక దివ్య అవతారమని, మరింత ఖచ్చితంగా పవిత్రాత్మ అవతారమని, హిందూ సంప్రదాయానికి చెందిన ఆది శక్తి, మానవాళిని రక్షించడానికి వచ్చిన గొప్ప మాతృమూర్తి అని పేర్కొంది. ఆమె భక్తులలో చాలామంది ఆమెను ఇలాగే పరిగణిస్తారు. సహజ యోగా కొన్నిసార్లు ఒక ఆరాధనగా వర్గీకరించబడింది.[18]

మరింత కృషి

[మార్చు]

2003లో ఢిల్లీలో నిరుపేద మహిళల పునరావాసం కోసం స్వచ్ఛంద సంస్థ విశ్వ నిర్మల ప్రేమ్ ఆశ్రమం ఏర్పాటు చేయబడింది.[19] ఆమె శాస్త్రీయ సంగీతం, లలిత కళలను ప్రోత్సహించడానికి అదే సంవత్సరంలో నాగ్‌పూర్‌లోని పి.కె. సాల్వే కళా ప్రతిష్ఠాన్ అంతర్జాతీయ సంగీత పాఠశాలగా అబివృద్ధి చేయబడింది.[20][21]

2004 వరకు, ఆమె అనేక బహిరంగ ఉపన్యాసాలు, వార్తాపత్రికలు, టెలివిజన్, రేడియోలకు ఇంటర్వ్యూలు ఇచ్చింది. 2004లో ఆమె అధికారిక వెబ్‌సైట్ ప్రకారం ప్రపంచంలోని దాదాపు ప్రతి దేశంలో సహజ యోగా కేంద్రాలు ఉన్నాయి.[22] మద్యపానం వల్ల కలిగే నష్టాల గురించి బాధితులకు వివరించేక్రమంలో, ఆమె సహజ యోగా ద్వారా చాలా మంది వ్యక్తులు స్వీయ సాక్షాత్కారాన్ని పొందారని అనేక సందర్భాలలో చెప్పింది.[23][24]

గుర్తింపు

[మార్చు]
  • ఇటలీ, 1986. ఇటలీ ప్రభుత్వం "పర్సనాలిటీ ఆఫ్ ది ఇయర్"గా ప్రకటించింది.[25]
  • న్యూయార్క్, 1990–1994. ప్రపంచ శాంతిని సాధించే మార్గాల గురించి మాట్లాడటానికి ఐక్యరాజ్యసమితి వరుసగా నాలుగు సంవత్సరాలు ఆహ్వానించింది.[26]
  • సెయింట్ పీటర్‌బర్గ్, రష్యా, 1993. పెట్రోవ్స్కాయా అకాడమీ ఆఫ్ ఆర్ట్ అండ్ సైన్స్ గౌరవ సభ్యురాలిగా నియమితులయ్యింది.[27]
  • రొమేనియా, 1995. ఎకోలాజికల్ యూనివర్శిటీ బుకారెస్ట్ ద్వారా కాగ్నిటివ్ సైన్స్‌లో గౌరవ డాక్టరేట్‌ను ప్రదానం చేసింది.[28]
  • చైనా, 1995. ఐక్యరాజ్యసమితి అంతర్జాతీయ మహిళా సదస్సులో మాట్లాడేందుకు చైనా ప్రభుత్వం అధికారిక అతిథిగా ఆహ్వానించింది.[29]
  • పూణే, భారతదేశం, 1996. సెయింట్ జ్ఞానేశ్వర 700వ వార్షికోత్సవం సందర్భంగా, మహారాష్ట్ర ఇన్‌స్టిట్యూట్ ఆఫ్ టెక్నాలజీలో జరిగిన "వరల్డ్ ఫిలాసఫర్స్ మీట్ '96 - ఏ పార్లమెంట్ ఆఫ్ సైన్స్, రిలీజియన్ అండ్ ఫిలాసఫీ"లో ఆమె ప్రసంగించింది.[30]
  • లండన్, 1997. యునైటెడ్ ఎర్త్ ఛైర్మన్ ఆల్ఫ్రెడ్ నోబెల్ మనవడు క్లాస్ నోబెల్, రాయల్ ఆల్బర్ట్ హాల్‌లో బహిరంగ ప్రసంగంలో ఆమె జీవితాన్ని, పనిని గౌరవించారు.[31]
  • నవీ ముంబైలోని సహజ యోగా హెల్త్ అండ్ రీసెర్చ్ సెంటర్ సమీపంలో ఉన్న ఒక రహదారికి ఆమె గౌరవార్థం పేరు పెట్టారు.[32]
  • కాబెల్లా లిగురే, ఇటలీ, 2006. ఆమెకు గౌరవ ఇటాలియన్ పౌరసత్వం లభించింది.[33]
  • కాబెల్లా లిగురే, ఇటలీ, 2009. భజన్ సోపోరి, అతని కుమారుడు అభయ్ సోపోరి ఆమె గౌరవార్థం రాగ్ నిర్మల్‌కౌన్స్‌ని కంపోజ్ చేశారు.[34]

మూలాలు

[మార్చు]
  1. ↑ Lewis, James R.; Tollefsen, Inga B. (2016). The Oxford Handbook of New Religious Movements: Volume II. Oxford University Press. p. 293. ISBN 9780190466190. A few female gurus have gained international recognition... Sahaja Yoga's guru, Shri Mataji Nirmala Devi.
  2. ↑ "Advies van het Informatie- en Adviescentrum inzake de Schadelijke Sektarische Organisaties (IACSSO) over Sahaja Yoga" (in డచ్). IACSSO. 7 March 2005.
  3. ↑ Abgrall, Jean-Marie (2000). Soul Snatchers: The Mechanics of Cults. Algora Publishing. pp. 139–144. ISBN 978-1-892941-04-6.
  4. ↑ Wayne Dyer, "The power of intention" "She is the primordial mother", p56-57, Hay House, 2004
  5. ↑ "Sahaja Yoga founder Nirmala Devi is dead". Indian Express. Express News Service. 25 ఫిబ్రవరి 2011. Archived from the original on 27 ఫిబ్రవరి 2011. Retrieved 24 ఫిబ్రవరి 2011.
  6. ↑ "విశ్వ'నిర్మల ధర్మ'రూపమే మాతాజీ నిర్మలాదేవి.. మార్చి 21 నుంచి ఏడాదిపాటు శతజయంత్యుత్సవాలు". web.archive.org. 2024-02-11. Archived from the original on 2024-02-11. Retrieved 2024-02-11.{{cite web}}: CS1 maint: bot: original URL status unknown (link)
  7. ↑ "Origin and meaning of the name Nirmala". Archived from the original on 15 జూలై 2011. Retrieved 1 మార్చి 2011.[మూలాన్ని నిర్థారించాలి]
  8. ↑ "Sahaja Yoga founder Nirmala Devi is dead". Indian Express. Express News Service. 25 ఫిబ్రవరి 2011. Archived from the original on 27 ఫిబ్రవరి 2011. Retrieved 24 ఫిబ్రవరి 2011.
  9. ↑ Biography at shrimataji.net Archived 4 మే 2006 at the Wayback Machine
  10. ↑ H.P. Salve, My memoirs (New Delhi: LET, 2000), chapter 1
  11. ↑ "Shri Mataji Nirmala Devi - Childhood". Archived from the original on 14 జనవరి 2014. Retrieved 4 మార్చి 2013.
  12. ↑ "A message for one and all, The Hindu, 7 April 2003". The Hindu. Archived from the original on 8 నవంబరు 2012. Retrieved 6 ఏప్రిల్ 2014.
  13. ↑ Biography at shrimataji.net Archived 4 మే 2006 at the Wayback Machine
  14. ↑ "Burke's Peerage". Burkespeerage.com. 8 July 1920. Retrieved 26 November 2011.
  15. ↑ "Portraits of former IMO Secretaries-General unveiled". Imo.org. 21 June 2005. Archived from the original on 22 February 2007. Retrieved 26 November 2011.
  16. ↑ Rommel Varma; Sadhana Varma. Ascent to the Divine: Himalaya Kailasa-Manasarovar in Scripture, Art and Thought ISBN 978-2-88169-001-3
  17. ↑ http://www.sahajayoga.org.in/SYIntro.asp Archived 2008-01-08 at the Wayback Machine a unique living process
  18. ↑ Judith Coney, Sahaja Yoga: Socializing Processes in a South Asian New Religious Movement (1999) p55-56
  19. ↑ Arshiya Khanna (16 నవంబరు 2006). "A New Childhood". The Times of India. Archived from the original (Editorial) on 18 అక్టోబరు 2012. Retrieved 4 నవంబరు 2007.
  20. ↑ "Sahaja Yoga founder Nirmala Devi is dead". Indian Express. Express News Service. 25 ఫిబ్రవరి 2011. Archived from the original on 27 ఫిబ్రవరి 2011. Retrieved 24 ఫిబ్రవరి 2011.
  21. ↑ "Shri P.K. Salve Kala Pratishthan". PKS Academy. Archived from the original on 15 జూలై 2011. Retrieved 25 ఫిబ్రవరి 2011.
  22. ↑ "Sunday 23rd March. You have to forgive – Easter puja talk". Shrimataji.org. Archived from the original on 2 అక్టోబరు 2011. Retrieved 26 నవంబరు 2011.
  23. ↑ "Saturday 17th May. Will power and the menace called alcohol". Shrimataji.org. Archived from the original on 2 అక్టోబరు 2011. Retrieved 26 నవంబరు 2011.
  24. ↑ "Stop Drinking with Yoga".
  25. ↑ Rome, Marcus (21 మే 2011). "Yogi shared teachings at no cost". The Sydney Morning Herald. Archived from the original on 2 ఫిబ్రవరి 2017. Retrieved 19 నవంబరు 2019.
  26. ↑ "A Selection of Awards and Recognitions". Archived from the original on 30 మార్చి 2017. Retrieved 2 మార్చి 2017.
  27. ↑ "International Scientific Conference, St. Peterburg". 00:15:46. 14 సెప్టెంబరు 1994. Archived from the original on 7 ఫిబ్రవరి 2017. Retrieved 2 మార్చి 2017.{{cite web}}: CS1 maint: location (link)
  28. ↑ "Medical Conference, Ecological University of Bucharest". 55:17. 2 ఆగస్టు 1995. Archived from the original on 7 ఫిబ్రవరి 2017. Retrieved 2 మార్చి 2017.{{cite web}}: CS1 maint: location (link)
  29. ↑ "Fourth World Conference On Women, Beijing, China". 13 సెప్టెంబరు 1995. Archived from the original on 7 ఫిబ్రవరి 2017. Retrieved 2 మార్చి 2017.
  30. ↑ "Public Program at Maharashtra Institute of Technology". 25 నవంబరు 1996. Archived from the original on 7 ఫిబ్రవరి 2017. Retrieved 2 మార్చి 2017.
  31. ↑ "Tribute To Shri Mataji Nirmala Devi By Claes Nobel". 3 జూలై 1997. Archived from the original on 10 జనవరి 2017. Retrieved 2 మార్చి 2017.
  32. ↑ "Awards and Achievements". Archived from the original on 1 ఫిబ్రవరి 2017. Retrieved 2 మార్చి 2017.
  33. ↑ "Cittadinanza onoraria, Il Secolo XIX" (in ఇటాలియన్). Il Secolo XIX. 25 ఫిబ్రవరి 2011. Archived from the original on 7 ఫిబ్రవరి 2017. Retrieved 2 మార్చి 2017.
  34. ↑ "Nirmalkauns (Pandit Bhajan Abhay Sopori) in honor of Shri Mataji". YouTube. 0:14-3:03. Archived from the original on 8 ఫిబ్రవరి 2017. Retrieved 3 మార్చి 2017.{{cite web}}: CS1 maint: location (link)

బాహ్య లింకులు

[మార్చు]
"https://te.wikipedia.org/w/index.php?title=మాతాజీ_నిర్మలాదేవి&oldid=4154402" నుండి వెలికితీశారు