మఠంగూడెం
మఠంగూడెం | |
|---|---|
.jpg) మఠంగూడెంలో మఠం తాలూకు రాతి ఆర్చ్ నిర్మాణం | |
 | |
.svg)  మఠంగూడెం | |
| అక్షాంశ రేఖాంశాలు: 16°55′17.724″N 81°0′18.108″E / 16.92159000°N 81.00503000°E | |
| దేశం | భారతదేశం |
| రాష్ట్రం | ఆంధ్రప్రదేశ్ |
| జిల్లా | ఏలూరు |
| మండలం | లింగపాలెం |
| విస్తీర్ణం | 4.69 కి.మీ2 (1.81 చ. మై) |
| జనాభా (2011)[1] | 2,611 |
| • జనసాంద్రత | 560/కి.మీ2 (1,400/చ. మై.) |
| అదనపు జనాభాగణాంకాలు | |
| • పురుషులు | 1,337 |
| • స్త్రీలు | 1,274 |
| • లింగ నిష్పత్తి | 953 |
| • నివాసాలు | 690 |
| ప్రాంతపు కోడ్ | +91 ( ) |
| పిన్‌కోడ్ | 534462 |
| 2011 జనగణన కోడ్ | 587974 |
మత్తంగూడెం ఏలూరు జిల్లా, లింగపాలెం మండలం లోని గ్రామం. ఇది మండల కేంద్రమైన లింగపాలెం నుండి 6 కి. మీ. దూరం లోను, సమీప పట్టణమైన ఏలూరు నుండి 35 కి. మీ. దూరంలోనూ ఉంది. 2011 భారత జనగణన గణాంకాల ప్రకారం ఈ గ్రామం 690 ఇళ్లతో, 2611 జనాభాతో 469 హెక్టార్లలో విస్తరించి ఉంది. గ్రామంలో మగవారి సంఖ్య 1337, ఆడవారి సంఖ్య 1274. షెడ్యూల్డ్ కులాల సంఖ్య 1090 కాగా షెడ్యూల్డ్ తెగల సంఖ్య 4. గ్రామ జనగణన లొకేషన్ కోడ్ 587974.[2]
గ్రామ చరిత్ర
[మార్చు].jpg)
పూర్వ కాలంలో ఊరూరా సత్రాలుండేవట, పనిపై వచ్చిన బాటసారులు సత్రాలలో పెట్టే బోజనం తిని, రాత్రికి ఏదైనా మఠంలో నిద్రించి తెల్లారే తమ పనులను పూర్తిచేసుకుని వారివారి చోట్లకు చేరుకునే వారు. కాకపోతే కొందరు మాత్రం ఏపనీ పాట లేక వీటిపై ఆధరపడేవారు అని చెప్పడానికి ఈ సామెతను వాడారు. అలాగే శ్రీశైలం కనిపించే వివిధ మఠాలు రామకృష్ణ మఠం వంటివి సంఘారామం (monastery) అనే అర్ధాన్ని సూచిస్తున్నాయి. క్రైస్తవ సన్యాసినుల మఠంని cloister అంటారు కదా. మహమ్మదీయ సాధువులు ఉండే మఠాన్ని ఖాన్‌కాహ అంటారు. ఇలా ఏదైనా సాధన కోసం, సమష్టి అవసరం కోసం ఏర్పరచుకున్న ప్రదేశాలకు కూడా మఠం అనే పేరు. జైనుల కాలంలో ఇలా వసతిని పొందే చోట్లు ‘బసది’ జైనబసది అంటారు. బౌద్దంలోనూ ఇలాంట్లి బసదుల ప్రస్తావన కనిపిస్తుంది. శైవ, వైష్టవాలలోనూ, తాంత్రిక సాధనలలోనూ మఠాలు పేరు వాటి పాత్ర కనిపిస్తుంది. కొలను పాకలో వేర్వేరుగా ప్రత్యేకమైన కులమఠాలను మనం గమనించవచ్చు. బాసెంపట్టు వేసుకొని కూచొవడాన్ని కూడా మఠం వేసుకుని కూర్చున్నాడు అనివాడతారు. అంటే ఒకస్థిరమైన స్థితిలోకి వచ్చాడు అనే అర్ధం తో. అంటే ఈ ఊరిపేరు ఇలా రావడం అంటే ఇది పూర్వం ఒక మఠం అయ్యి వుండేదన్నమాట. అంతే కాక తను మఠంగా వుండటం ద్వారానే గుర్తింపు పొందేంత ప్రత్యేకమయినదని కూడా అంచనా వేయవచ్చు. ఈ ఊరిలో మరికొంత పరిశీలన చేయగకనిపించిన శివాలయంలోని ద్వారంపై వున్న లలాటబింబం (ద్వారం పై బొట్టులాగా కనిపించే చోట ఏర్పాటు చేసిన విగ్రహం) వినాయకుడిది ఈ సంప్రదాయం చాలా పూర్వపుది. అప్పటినుంచి ఆంగ్లేయుల కాలం వరకూ కూడా ఏదోఒకపద్దతిలో ఇది రెసిడెన్స్ గా వుండేది.
విద్యా సౌకర్యాలు
[మార్చు].jpg)
గ్రామంలో ప్రభుత్వ ప్రాథమిక పాఠశాలలు మూడు, ప్రభుత్వ ప్రాథమికోన్నత పాఠశాల ఒకటి ఉన్నాయి. బాలబడి, మాధ్యమిక పాఠశాలలు ధర్మాజీగూడెంలో ఉన్నాయి. సమీప జూనియర్ కళాశాల, ప్రభుత్వ ఆర్ట్స్ / సైన్స్ డిగ్రీ కళాశాల ధర్మాజీగూడెంలోను, ఇంజనీరింగ్ కళాశాల ఏలూరులోనూ ఉన్నాయి. సమీప వైద్య కళాశాల, మేనేజిమెంటు కళాశాల, పాలీటెక్నిక్ ఏలూరులో ఉన్నాయి. సమీప వృత్తి విద్యా శిక్షణ పాఠశాల చింతలపూడిలోను, అనియత విద్యా కేంద్రం లింగపాలెంలోను, దివ్యాంగుల ప్రత్యేక పాఠశాల ఏలూరు లోనూ ఉన్నాయి.
వైద్య సౌకర్యం
[మార్చు]ప్రభుత్వ వైద్య సౌకర్యం
[మార్చు]మత్తంగూడెంలో ఉన్న ఒక ప్రాథమిక ఆరోగ్య ఉప కేంద్రంలో డాక్టర్లు లేరు. ఒకరు పారామెడికల్ సిబ్బంది ఉన్నారు. ప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రం గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. డిస్పెన్సరీ, పశు వైద్యశాల, సంచార వైద్య శాల గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. సమీప సామాజిక ఆరోగ్య కేంద్రం, మాతా శిశు సంరక్షణ కేంద్రం, టి. బి వైద్యశాల గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి. అలోపతి ఆసుపత్రి, ప్రత్యామ్నాయ ఔషధ ఆసుపత్రి, కుటుంబ సంక్షేమ కేంద్రం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి.
ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యం
[మార్చు]గ్రామంలో ఒక ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యం ఉంది. డిగ్రీ లేని డాక్టరు ఒకరు ఉన్నారు.
తాగు నీరు
[మార్చు]గ్రామంలో కుళాయిల ద్వారా రక్షిత మంచినీటి సరఫరా జరుగుతోంది. బావుల నీరు కూడా అందుబాటులో ఉంది. బోరుబావుల ద్వారా కూడా ఏడాది పొడుగునా నీరు అందుతుంది.
పారిశుధ్యం
[మార్చు]మురుగునీరు బహిరంగ కాలువల ద్వారా ప్రవహిస్తుంది. మురుగునీరు బహిరంగంగా, కచ్చా కాలువల ద్వారా ప్రవహిస్తుంది. మురుగునీటిని నేరుగా జలవనరుల్లోకి వదులుతున్నారు. గ్రామంలో సంపూర్ణ పారిశుధ్య పథకం అమలవుతోంది. సామాజిక మరుగుదొడ్డి సౌకర్యం లేదు. ఇంటింటికీ తిరిగి వ్యర్థాలను సేకరించే వ్యవస్థ లేదు. సామాజిక బయోగ్యాస్ ఉత్పాదక వ్యవస్థ లేదు. చెత్తను వీధుల పక్కనే పారబోస్తారు.
సమాచార, రవాణా సౌకర్యాలు
[మార్చు]పోస్టాఫీసు సౌకర్యం, సబ్ పోస్టాఫీసు సౌకర్యం గ్రామానికి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. పోస్ట్ అండ్ టెలిగ్రాఫ్ ఆఫీసు గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. లాండ్ లైన్ టెలిఫోన్, పబ్లిక్ ఫోన్ ఆఫీసు, మొబైల్ ఫోన్ మొదలైన సౌకర్యాలు ఉన్నాయి. ఇంటర్నెట్ కెఫె / సామాన్య సేవా కేంద్రం, ప్రైవేటు కొరియర్ గ్రామానికి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. గ్రామానికి సమీప ప్రాంతాల నుండి ప్రభుత్వ రవాణా సంస్థ బస్సులు తిరుగుతున్నాయి. సమీప గ్రామాల నుండి ఆటో సౌకర్యం కూడా ఉంది. వ్యవసాయం కొరకు వాడేందుకు గ్రామంలో ట్రాక్టర్లున్నాయి. ప్రైవేటు బస్సు సౌకర్యం, రైల్వే స్టేషన్ మొదలైనవి గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. రాష్ట్ర రహదారి, ప్రధాన జిల్లా రహదారి, జిల్లా రహదారి గ్రామం గుండా పోతున్నాయి. జాతీయ రహదారి గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. గ్రామంలో తారు రోడ్లు, కంకర రోడ్లు, మట్టిరోడ్లూ ఉన్నాయి.
మార్కెటింగు, బ్యాంకింగు
[మార్చు]గ్రామంలో వ్యవసాయ పరపతి సంఘం ఉంది. గ్రామంలో స్వయం సహాయక బృందం, పౌర సరఫరాల కేంద్రం ఉన్నాయి. ఏటీఎమ్, వాణిజ్య బ్యాంకు గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. రోజువారీ మార్కెట్, వారం వారం సంత, వ్యవసాయ మార్కెటింగ్ సొసైటీ గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. సహకార బ్యాంకు గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది.
ఆరోగ్యం, పోషణ, వినోద సౌకర్యాలు
[మార్చు]గ్రామంలో సమీకృత బాలల అభివృద్ధి పథకం, అంగన్ వాడీ కేంద్రం, ఇతర పోషకాహార కేంద్రాలు, ఆశా కార్యకర్త ఉన్నాయి. గ్రామంలో వార్తాపత్రిక పంపిణీ జరుగుతుంది. అసెంబ్లీ పోలింగ్ కేంద్రం, జనన మరణాల నమోదు కార్యాలయం ఉన్నాయి. సినిమా హాలు, గ్రంథాలయం, పబ్లిక్ రీడింగ్ రూం గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. ఆటల మైదానం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది.
విద్యుత్తు
[మార్చు]గ్రామంలో గృహావసరాల నిమిత్తం విద్యుత్ సరఫరా వ్యవస్థ ఉంది. రోజుకు 7 గంటల పాటు వ్యవసాయానికి, 7 గంటల పాటు వాణిజ్య అవసరాల కోసం కూడా విద్యుత్ సరఫరా చేస్తున్నారు.
భూమి వినియోగం
[మార్చు]మత్తంగూడెంలో భూ వినియోగం కింది విధంగా ఉంది:
- వ్యవసాయేతర వినియోగంలో ఉన్న భూమి: 45 హెక్టార్లు
- తోటలు మొదలైనవి సాగవుతున్న భూమి: 6 హెక్టార్లు
- సాగులో లేని భూముల్లో బీడు భూములు కానివి: 47 హెక్టార్లు
- బంజరు భూమి: 143 హెక్టార్లు
- నికరంగా విత్తిన భూమి: 226 హెక్టార్లు
- నీటి సౌకర్యం లేని భూమి: 39 హెక్టార్లు
- వివిధ వనరుల నుండి సాగునీరు లభిస్తున్న భూమి: 378 హెక్టార్లు
నీటిపారుదల సౌకర్యాలు
[మార్చు]మత్తంగూడెంలో వ్యవసాయానికి నీటి సరఫరా కింది వనరుల ద్వారా జరుగుతోంది.
- బావులు/బోరు బావులు: 190 హెక్టార్లు
- చెరువులు: 188 హెక్టార్లు
గణాంకాలు
[మార్చు]2001 వ.సంవత్సరం జనాభా లెక్కల ప్రకారం గ్రామ జనాభా 2330. ఇందులో పురుషుల సంఖ్య 1173, మహిళల సంఖ్య 1157, గ్రామంలో నివాస గృహాలు 569 ఉన్నాయి.
మూలాలు
[మార్చు]- ↑ 1.0 1.1 2011 ఆంధ్ర ప్రదేశ్ జనగణన డేటా - గ్రామాలు దత్తాంశ సమితి (in ఇంగ్లీష్), భారత రిజిస్ట్రార్ జనరల్, జనగణన కమిషనరు కార్యాలయం, Wikidata Q42501043, archived from the original on 11 July 2017
- ↑ "Office of the Registrar General & Census Commissioner, India - Village amenities of 2011".
వెలుపలి లంకెలు
[మార్చు]