భారత ప్రధాన మంత్రి కార్యాలయం
ప్రధానమంత్రి కార్యాలయం ( PMO ) ( IAST : ప్రధానమంత్రి కార్యాలయ ) భారత ప్రధానమంత్రి తక్షణ సిబ్బందితో పాటు ప్రధానమంత్రికి నివేదించే అనేక స్థాయి సహాయక సిబ్బందిని కలిగి ఉంటుంది. PMO ప్రధాన కార్యదర్శి ప్రస్తుతం ప్రమోద్ కుమార్ మిశ్రా నేతృత్వంలో ఉంది. మొరార్జీ దేశాయ్ మంత్రివర్గంలో 1977 వరకు పేరు మార్చబడినప్పుడు PMO నిజానికి ప్రధానమంత్రి సెక్రటేరియట్ అని పిలువబడింది.
ఇది సెక్రటేరియట్ భవనం సౌత్ బ్లాక్‌లో ఉన్న భారత ప్రభుత్వంలో భాగం.
ప్రధానమంత్రి అధికారిక వెబ్‌సైట్ 22 అధికారిక భాషలలో 11 భారతీయ భాషలలో అస్సామీ, బెంగాలీ, గుజరాతీ, కన్నడ, మలయాళం, మెయిటీ ( మణిపురి ), మరాఠీ, ఒడియా, పంజాబీ, తమిళం & తెలుగు భాషలలో అందుబాటులో ఉంది.[1]
చరిత్ర
[మార్చు]జవహర్‌లాల్ నెహ్రూ ప్రధానమంత్రిగా ఉన్న సమయంలో ఆయన మరణించే వరకు అప్పటి ప్రధానమంత్రి సెక్రటేరియట్‌కు భారత ప్రభుత్వ సంయుక్త కార్యదర్శి నేతృత్వం వహించారు. ఇందిరా గాంధీ ప్రధానమంత్రిగా ఉన్న సమయంలో ప్రధానమంత్రికి ప్రధాన కార్యదర్శి పదవిని సృష్టించారు. ప్రధానమంత్రికి ప్రధాన కార్యదర్శి ప్రధానమంత్రి కార్యాలయానికి అధిపతి.
PMOలో ముఖ్యమైన అధికారులు
[మార్చు]| పేరు | హోదా | ర్యాంక్ |
|---|---|---|
| ప్రమోద్ కుమార్ మిశ్రా, IAS | ప్రిన్సిపల్ సెక్రటరీ | క్యాబినెట్ మంత్రి |
| అజిత్ కుమార్ దోవల్, IPS, KC | జాతీయ భద్రతా సలహాదారు | క్యాబినెట్ మంత్రి |
| టివి సోమనాథన్, ఐఎఎస్ | భారత క్యాబినెట్ కార్యదర్శి | క్యాబినెట్ సెక్రటరీ |
| అమిత్ ఖరే, IAS | సలహాదారు | కార్యదర్శి |
| తరుణ్ కపూర్, IAS | సలహాదారు | కార్యదర్శి |
| అరవింద్ శ్రీవాస్తవ, IAS | అదనపు కార్యదర్శి | భారత ప్రభుత్వ అదనపు కార్యదర్శి |
| హరి రంజన్ రావు, IAS | అదనపు కార్యదర్శి | భారత ప్రభుత్వ అదనపు కార్యదర్శి |
| అతిష్ చంద్ర, IAS | అదనపు కార్యదర్శి | భారత ప్రభుత్వ అదనపు కార్యదర్శి |
| అమిత్ సింగ్ నేగి, IAS | అదనపు కార్యదర్శి | భారత ప్రభుత్వ అదనపు కార్యదర్శి |
| సి.శ్రీధర్, ఐఏఎస్ | జాయింట్ సెక్రటరీ | భారత ప్రభుత్వ సంయుక్త కార్యదర్శి |
| దీపక్ మిట్టల్, IAS | జాయింట్ సెక్రటరీ | భారత ప్రభుత్వ సంయుక్త కార్యదర్శి |
| వివేక్ కుమార్, IFS | ప్రైవేట్ సెక్రటరీ | భారత ప్రభుత్వ సంయుక్త కార్యదర్శి |
| హార్దిక్ సతీశ్చంద్ర షా, IAS | PM ప్రైవేట్ సెక్రటరీ | భారత ప్రభుత్వ సంయుక్త కార్యదర్శి |
సంస్థ
[మార్చు]డిపార్ట్‌మెంట్ ఆఫ్ అటామిక్ ఎనర్జీ (DAE)
[మార్చు]ప్రధాన వ్యాసం: డిపార్ట్‌మెంట్ ఆఫ్ అటామిక్ ఎనర్జీ
- రెగ్యులేటరీ బోర్డులు
- అటామిక్ ఎనర్జీ రెగ్యులేటరీ బోర్డ్ (AERB), ముంబై, మహారాష్ట్ర
- అటామిక్ ఎనర్జీ కమిషన్ (AEC) ముంబై, మహారాష్ట్ర
- బోర్డ్ ఆఫ్ రేడియేషన్ అండ్ ఐసోటోప్ టెక్నాలజీ (BRIT), ముంబై, మహారాష్ట్ర
- పబ్లిక్ సెక్టార్
- ఎలక్ట్రానిక్స్ కార్పొరేషన్ ఆఫ్ ఇండియా (ECIL), హైదరాబాద్
- ఇండియన్ రేర్ ఎర్త్స్ లిమిటెడ్ (IREL), ముంబై
- న్యూక్లియర్ పవర్ కార్పొరేషన్ ఆఫ్ ఇండియా (NPCIL), ముంబై, మహారాష్ట్ర
- భారతీయ నాభికియ విద్యుత్ నిగమ్ లిమిటెడ్ (భవిని), చెన్నై, తమిళనాడు
- యురేనియం కార్పొరేషన్ ఆఫ్ ఇండియా (UCIL), సింగ్‌భూమ్
- పరిశోధన & అభివృద్ధి రంగం
- భాభా అటామిక్ రీసెర్చ్ సెంటర్ ( BARC ), ముంబై ; కింది పరిశోధనా సంస్థలు BARCకి అనుబంధంగా ఉన్నాయి:
- అటామిక్ మినరల్స్ డైరెక్టరేట్ ఫర్ ఎక్స్‌ప్లోరేషన్ అండ్ రీసెర్చ్ (AMD), హైదరాబాద్
- ఇందిరా గాంధీ సెంటర్ ఫర్ అటామిక్ రీసెర్చ్ (IGCAR), కల్పక్కం, తమిళనాడు
- రాజా రామన్న సెంటర్ ఫర్ అడ్వాన్స్‌డ్ టెక్నాలజీ, ఇండోర్
- వేరియబుల్ ఎనర్జీ సైక్లోట్రాన్ సెంటర్ (VECC), కలకత్తా
- భాభా అటామిక్ రీసెర్చ్ సెంటర్ ( BARC ), ముంబై ; కింది పరిశోధనా సంస్థలు BARCకి అనుబంధంగా ఉన్నాయి:
- ఎయిడెడ్ రంగం
- అటామిక్ ఎనర్జీ ఎడ్యుకేషన్ సొసైటీ (AEES), ముంబై
- టాటా ఇన్స్టిట్యూట్ ఆఫ్ ఫండమెంటల్ రీసెర్చ్, ముంబై
- టాటా ఇన్స్టిట్యూట్ ఆఫ్ ఫండమెంటల్ రీసెర్చ్, హైదరాబాద్
- టాటా మెమోరియల్ సెంటర్, ముంబై
- సెంటర్ ఫర్ ఎక్సలెన్స్ ఇన్ బేసిక్ సైన్సెస్, ముంబై
- సాహా ఇన్స్టిట్యూట్ ఆఫ్ న్యూక్లియర్ ఫిజిక్స్ (SINP), కోల్‌కతా
- ఇన్స్టిట్యూట్ ఆఫ్ ఫిజిక్స్, భువనేశ్వర్
- హరీష్-చంద్ర పరిశోధనా సంస్థ (HRI), అలహాబాద్
- ఇన్స్టిట్యూట్ ఆఫ్ మ్యాథమెటికల్ సైన్సెస్ (IMSc లేదా Matscience), చెన్నై
- ఇన్స్టిట్యూట్ ఫర్ ప్లాస్మా రీసెర్చ్, గాంధీనగర్
- నేషనల్ ఇన్స్టిట్యూట్ ఆఫ్ సైన్స్ ఎడ్యుకేషన్ అండ్ రీసెర్చ్, భువనేశ్వర్
- పరిశ్రమలు మరియు మైనింగ్ రంగం
- న్యూక్లియర్ ఫ్యూయల్ కాంప్లెక్స్ (NFC), హైదరాబాద్
- భారీ నీటి బోర్డు (HWB), హైదరాబాద్
అంతరిక్ష శాఖ
[మార్చు]ప్రధాన వ్యాసం: డిపార్ట్‌మెంట్ ఆఫ్ స్పేస్ డిపార్ట్‌మెంట్ ఆఫ్ స్పేస్ కింది ఏజెన్సీలు మరియు ఇన్‌స్టిట్యూట్‌లను నిర్వహిస్తుంది:
- ఇండియన్ స్పేస్ రీసెర్చ్ ఆర్గనైజేషన్ (ISRO) - DoS యొక్క ప్రాథమిక పరిశోధన మరియు అభివృద్ధి విభాగం.
- విక్రమ్ సారాభాయ్ స్పేస్ సెంటర్ (VSSC), తిరువనంతపురం .
- లిక్విడ్ ప్రొపల్షన్ సిస్టమ్స్ సెంటర్ (LPSC), తిరువనంతపురం.
- సతీష్ ధావన్ స్పేస్ సెంటర్ (SDSC-SHAR), శ్రీహరికోట .
- ఇస్రో శాటిలైట్ సెంటర్ (ISAC), బెంగళూరు .
- స్పేస్ అప్లికేషన్స్ సెంటర్ (SAC), అహ్మదాబాద్ .
- నేషనల్ రిమోట్ సెన్సింగ్ సెంటర్ (NRSC), హైదరాబాద్ .
- ఇస్రో ఇనర్షియల్ సిస్టమ్స్ యూనిట్ (IISU), తిరువనంతపురం.
- డెవలప్‌మెంట్ అండ్ ఎడ్యుకేషనల్ కమ్యూనికేషన్ యూనిట్ (DECU), అహ్మదాబాద్.
- మాస్టర్ కంట్రోల్ ఫెసిలిటీ (MCF), హసన్ .
- ఇస్రో టెలిమెట్రీ, ట్రాకింగ్ మరియు కమాండ్ నెట్‌వర్క్ (ISTRAC), బెంగళూరు.
- ఎలక్ట్రో-ఆప్టిక్స్ సిస్టమ్స్ (LEOS) కోసం ప్రయోగశాల, బెంగళూరు.
- ఇండియన్ ఇన్స్టిట్యూట్ ఆఫ్ రిమోట్ సెన్సింగ్ (IIRS), డెహ్రాడూన్ .
- యాంట్రిక్స్ కార్పొరేషన్ - ఇస్రో యొక్క మార్కెటింగ్ విభాగం.
- ఫిజికల్ రీసెర్చ్ లాబొరేటరీ (PRL), అహ్మదాబాద్.
- నేషనల్ అట్మాస్ఫియరిక్ రీసెర్చ్ లాబొరేటరీ (NARL), గడంకి.
- నార్త్-ఈస్టర్న్ స్పేస్ అప్లికేషన్స్ సెంటర్ (NE-SAC), ఉమియం.
- సెమీ-కండక్టర్ లాబొరేటరీ (SCL), మొహాలి .
- ఇండియన్ ఇన్స్టిట్యూట్ ఆఫ్ స్పేస్ సైన్స్ అండ్ టెక్నాలజీ (IIST), తిరువనంతపురం - భారతదేశ అంతరిక్ష విశ్వవిద్యాలయం
ప్రాజెక్ట్ మానిటరింగ్ గ్రూప్
[మార్చు]ప్రధాన వ్యాసం: పనితీరు నిర్వహణ విభాగం 2013 జూన్లో, క్యాబినెట్ సెక్రటేరియట్‌లోని ప్రాజెక్ట్ మానిటరింగ్ గ్రూప్ అనే పేరుతో ప్రభుత్వ మరియు ప్రైవేట్ రంగాలలో నిలిచిపోయిన పెట్టుబడి ప్రాజెక్టులను ట్రాక్ చేయడానికి మరియు ఈ ప్రాజెక్టులలోని అమలులో ఉన్న అడ్డంకులను వేగంగా ట్రాక్ చేయడానికి రూపొందించబడింది. ₹ 1,000 కోట్ల (US$120 మిలియన్లు) కంటే ఎక్కువ విలువైన ప్రాజెక్ట్‌లను ట్రాక్ చేయడానికి ప్రజలకు తెరవబడిన ఆన్‌లైన్ పోర్టల్ సృష్టించబడింది.[2]
ప్రాజెక్ట్ మానిటరింగ్ గ్రూప్ 2014లో ప్రధానమంత్రి కార్యాలయానికి మార్చబడింది.[3][4]
మూలాలు
[మార్చు]- ↑ "PMINDIA Multilingual Website now available in 13 languages Assamese and Manipuri versions of Prime Minister's Official Website launched". pib.gov.in. Retrieved 2023-01-23.
- ↑ "Prime Minister sets up a Project Monitoring Group to Track Large Investment Projects". Press Information Bureau of India. 13 June 2013. Retrieved 18 January 2018.
- ↑ Makkar, Sahil (28 December 2014). "Monitoring group under PMO to push 225 pending big-ticket projects worth Rs 13 lakh cr". Business Standard. New Delhi. Retrieved 18 January 2018.
- ↑ Nair, Rupam Jain; Das, Krishna N. (18 December 2014). Chalmers, John; Birsel, Robert (eds.). "India's Modi moves in to speed up $300 billion stuck projects". Reuters. New Delhi. Archived from the original on 1 అక్టోబరు 2020. Retrieved 18 January 2018.