భారత-బంగ్లాదేశ్ ఎన్‌క్లేవులు
ఇండో-బంగ్లాదేశ్ ఎన్‌క్లేవులు, లేదా చిత్‌మహళ్ళు (బెంగాలీ: ছিটমহল చిత్‌మొహొల్), కొన్నిసార్లు పాషా ఎన్‌క్లేవులుగా పిలిచే,[1] ప్రాంతాలు భారత-బంగ్లాదేశ్ సరిహద్దుల్లో భారతదేశంలోని పశ్చిమ బంగ, త్రిపుర, అసోం, మేఘాలయాల్లోనూ, బంగ్లాదేశ్ లోనూ ఉన్న ఎన్‌క్లేవులు. ఎన్‌క్లేవ్ అన్న పదానికి పూర్తిగా వేరే దేశపు భూభాగాలు చుట్టుముట్టిఉన్న ప్రాంతాలు. 106 భారతీయ ఎన్‌క్లేవులు ఉండగా, 92 బంగ్లాదేశీ ఎన్‌క్లేవులు ఉన్నాయి, వీటిలో 102 ప్రథమశ్రేణి భారత ఎన్‌క్లేవులు కాగా, వీటిలోని 71 భారత ప్రధానభూభాగంలో ఉన్న బంగ్లాదేశీ ప్రథమశ్రేణి ఎన్‌క్లేవులు. మొత్తం ఎన్‌క్లేవుల్లో 24 ద్వితీయ శ్రేణి ఎన్‌క్లేవులు లేదా కౌంటర్-ఎన్‌క్లేవులు (21 బంగ్లాదేశీ, 3 భారత), తుదకు ఒక కౌంటర్-కౌంటర్ ఎన్‌క్లేవ్(బంగ్లాదేశ్ లోని భారతదేశం ప్రాంతంలో మళ్ళీ బంగ్లాదేశ్ ప్రాంతం ఉండగా దానిలో ఈ ఎన్‌క్లేవ్ నెలకొంది) కూడా ఉంది. 2010లో నిర్వహించిన సంయుక్త జనగణనలో, 51,549 మంది ఈ ఎన్‌క్లేవుల్లో నివసిస్తున్నారు; వారిలో 37,334 మంది బంగ్లాదేశ్ లోని భారత ఎన్‌క్లేవుల్లో మిగిలినవారు భారతదేశంలోని బంగ్లాదేశీ ఎన్‌క్లేవుల్లో ఉన్నారు.[2][3]
1974లో ఎన్‌క్లేవులను ఇచ్చి పుచ్చుకునేందుకు, అంతర్జాతీయ సరిహద్దులు సరళీకరించేందుకు ఉద్దేశించిన భూసరిహద్దు ఒప్పందంపై భారత, బంగ్లాదేశ్ ప్రధానులు సంతకాలు చేశారు. అయితే 41 సంవత్సరాల తర్వాత దీనికి సంబంధించి 7 మే 2015న భారత రాజ్యాంగానికి 100వ సవరణను భారత పార్లమెంటు ఆమోదించాకనే, ఒప్పందపు సవరించిన ప్రతి స్వీకరించారు.[4][5] 6 జూన్ 2015న ఆమోదం పొందిన ఈ ఒప్పందం ప్రకారం, భారత ప్రధానభూభాగంలో ఉన్న 51 బంగ్లాదేశీ ఎన్‌క్లేవులను ((7,110 ఎకరాలు[convert: unknown unit] విస్తరించి ఉన్నాయి) భారతదేశం స్వీకరించగా, బంగ్లాదేశ్ ప్రధానభూభాగంలో విస్తరించిన 111 భారతీయ ఎన్‌క్లేవులు (17,160 ఎకరాలు[convert: unknown unit] విస్తరించివున్నాయి) బంగ్లాదేశ్ కు చెందుతాయి.[6] ఎన్‌క్లేవుల్లో నివాసం ఉంటున్నవారిని ప్రస్తుతం ఉంటున్నచోటే ఉండి కొత్తదేశపు పౌరసత్వాన్ని పొందేందుకైనా, లేదా తమకు నచ్చిన దేశానికి వెళ్ళిపోయేందుకైనా అనుమతిస్తారు.[7]
నిత్యావసర వస్తువులు తెచ్చుకునేందుకు, పిల్లలను చదివించేందుకు, కాన్పు కోసం దగ్గరలోని ఆసుపత్రికి వెళ్ళేందుకు ఎన్‌క్లేవుల్లోని ప్రజలు ఊరు దాటినా సాంకేతికంగా వేరే దేశపు సరిహద్దుల్లోకి ప్రవేశించినందుకు జైలుశిక్షలు అనుభవించేవారు. లేదంటే వారి నివాసాన్ని, పేర్లను తప్పుగా చెప్పాల్సివచ్చేది. ప్రధాన భూభాగంలోని వ్యక్తులు వీరికి ఐడెంటిటీని కూడా అమ్మేవారు. జూన్ 2015లో భారత-బంగ్లాదేశ్ భూసరిహద్దు ఒప్పందం వల్ల ఏ ప్రధాన భూభాగంలోని ప్రాంతాలు ఆ దేశంలో కలిసినందుకు ఎన్ క్లేవుల ప్రజలు సంతోషిస్తున్నారు.[8] భారత-బంగ్లదేశ్ భూసరిహద్దు ఒప్పందం వల్ల 51వేలకు పైగా ఇరు దేశాల ప్రజల పౌరసత్వ సమస్య తీరింది.[9]
మూలాలు
[మార్చు]- ↑ "India and Bangladesh discuss 'pasha' enclaves: Recognition of landlocked areas won in card games to be raised during India PM's visit". 6 September 2011. Retrieved 15 July 2014.
- ↑ Whyte, Brendan R. (2002). "Waiting for the esquimo: An historical and documentary study of the Cooch Behar enclaves of India and Bangladesh" (PDF). The School of Anthropology, Geography and Environmental Studies, The University of Melbourne. Retrieved 11 September 2011.
- ↑ India (2 December 2014). "Everything you need to know: Land swap in offing with Bangladesh to end disputes". The Indian Express. Retrieved 29 May 2015.
- ↑ "The Constitution (119th Amendment) Bill, 2013" PRS India. Accessed 10 May 2015.[1] Archived 2019-01-27 at the Wayback Machine
- ↑ "Prez assents: Constitution (One Hundredth Amendment) Act, 2015". 1, Law Street. 30 May 2015. Archived from the original on 22 ఆగస్టు 2015. Retrieved 30 May 2015.
- ↑ "I've got a nation. It comes at the end of my life, still it comes: resident of a Bangladeshi enclave". The indian Express. Retrieved 7 June 2015.
- ↑ Sougata Mukhopadhyay (7 September 2011). "India-Bangladesh sign pact on border demarcation". CNN-IBN. Archived from the original on 10 జూలై 2012. Retrieved 20 September 2011.
- ↑ గుప్తా, జయంత; భట్టాచార్య, పినాక ప్రియ (1 జూన్ 2015). "Residents of enclaves on India-Bangladesh border: Waiting for their second Independence". టైమ్స్ ఆఫ్ ఇండియా. Retrieved 12 June 2015.
- ↑ న్యూస్, ఏజెన్సీలు. "India, Bangladesh make history with land swap". ది హిందూ. Retrieved 12 June 2015.