ఫ్రెడెరిక్ నీషె
ఫ్రెడెరిక్ నీషె (15 అక్టోబర్ 1844 – 25 ఆగస్టు 1900) ప్రముఖ జర్మనీ తత్వవేత్త.
బాల్యం
[మార్చు]పుట్టిన అయిదేళ్లకే తండ్రి చనిపోగా కుటుంబం నామ్బర్గ్ చేరింది. ఇక్కడ అతని జీవితం తల్లి, అమ్మమ్మ, చెల్లెలు ఇద్దరు మైడేన్లు స్త్రీల మధ్య గడిచింది.
చదువు
[మార్చు]బాలమేధావి అయిన నీషే నాలుగేళ్ళకే చదవటం, అయిదేళ్ళకే రాయటం, ఆరేళ్ళకు బీథోవెన్ స్వరాలు పాడటం చేశాడు. పదేళ్లలోపే మత కవిత్వం రాశాడు. పియానోలతో సంగీత స్వరాలు కట్టాడు. వీధిబడిలో చదవటానికి వెళ్ళినప్పుడు నీషెను తోటిపిల్లలు లిటిల్ పాస్టర్ అనేవారు. బైబిల్ లోని కొన్ని అధ్యాయాలపై చర్చ చేసేటప్పుడు అక్కడి టీచర్లకు పన్నెండేళ్ళ జీసస్ లాగా అనిపించేవాడు. తోటిపిల్లలు శుద్ధ శుంఠలని తనకు సరిజోడు కాదని భావించి స్నేహం చేసేవాడు కాదు. అతని ప్రవర్తన అందరికి ఆశ్చర్యం గొలిపాయి. పద్నాలుగేళ్ళ వయసులో ఫార్టా బోర్డింగ్ స్కూల్ లో చేరి ఫైలాలజి, వాగ్నేర్ మ్యూజిక్ మీద దృష్టి పెట్టాడు. ఈ రెండు తనని అమితంగా ప్రభావితం చేశాయి. మత గ్రంథ రచానపై ఆసక్తి పెంచుకొన్నాడు. ఆరేళ్ళ తర్వాత బాన్ యూనివర్సిటీలో చేరి, కొద్దికాలం చదివి, అక్కడి కుర్రకారు విలాస జీవితాన్ని చూసి దూరంగా ఉన్నాడు.
రచనలు
[మార్చు]నలభయ్యవ ఏట అన్ టైమ్‌లీ థాట్స్, హ్యూమన్ ఆల్ టూ హ్యూమన్, ది డాన్ ఆఫ్ ది డే, ది జాయ్ ఫుల్ సైన్స్, దస్ స్పోక్ జొరాస్ట్ర గ్రంథాలు రాసి ప్రచురించాడు. ఇవి బాగా ప్రసిద్ధి చెందాయి. తర్వాత బియాండ్ గుడ్ అండ్ ఈవిల్. ది జీనాలజి ఆఫ్ మోరల్స్ స్వీయ చరిత్రగా ఈకే హోమో రాశాడు. చనిపోయాక ప్రచురితమైన గ్రంథం ది యాంటి క్రైస్ట్అండ్ ది విల్ టు పవర్. దీనికి హౌ టు ఫిలాసఫైజ్ విత్ హామర్ అని టాగ్ తగిలించాడు.
వ్యక్తిగత జీవితం
[మార్చు]మొదటినుంచి కంటి చూపు సరిగ్గా ఉండేదికాదు.కళ్ళకు కాంతి సరిపడేదికాదు. సూర్యకాంతిలో మసకగా తలదిమ్ముగా ఉండేది. లేత చీకటిలో బాగా పని చేయగలిగే వాడు. ఏది చేసినా కళ్ళకు శ్రమ అనిపించేది. కనుక ఒక రుషి జీవితం అలవాటు చేసుకొన్నాడు. పుస్తకాలలో మునిగి తేలేవాడు.
మరణం
[మార్చు]నీషే కి నలభై అయిదవ ఏట అకస్మాత్తుగా జబ్బు చేసింది. వీధిలో కూలిపోయాడు. బెసేల్ హాస్పిటల్ లో చేర్చారు. తర్వాత జేనాలో శరణాలయంలో చేర్చారు. మెదడు దెబ్బతిన్నా ఒక ఏడాది జీవించాడు. తల్లి, చెల్లి వచ్చి కనిపెట్టుకొని ఉన్నారు. నీషే 25-8-1900లో తన యాభై ఆరవ ఏట మరణించాడు.