నిత్య ఆనంద్
నిత్య ఆనంద్ (1925 జనవరి 1 - 2024 జనవరి 27) 1974 నుండి 1984 వరకు లక్నో సెంట్రల్ డ్రగ్ రీసెర్చ్ ఇనిస్టిట్యూట్ డైరెక్టరుగా పనిచేసిన భారతీయ ఔషధ రసాయన శాస్త్రవేత్త.[1] 2005లో ఇండియన్ ఫార్మాకోపియా కమిషన్ (ఐ. పి. సి.) అతనిని దాని శాస్త్రీయ కమిటీకి ఛైర్మన్ గా నియమించింది. 2012లో భారత ప్రభుత్వం ఆయనకు పద్మశ్రీ పురస్కారాన్ని ప్రదానం చేసింది.[2]
ప్రారంభ జీవితం, విద్య
[మార్చు]నిత్య ఆనంద్ 1925 జనవరి 1న బ్రిటిష్ ఇండియా పంజాబ్ ప్రావిన్స్ ల్యాల్పూర్ లో జన్మించాడు. అతను 1943లో లాహోర్ ప్రభుత్వ కళాశాల విశ్వవిద్యాలయం నుండి బ్యాచిలర్ ఆఫ్ సైన్స్ డిగ్రీని, 1945లో సెయింట్ స్టీఫెన్స్ కళాశాల నుండి రసాయన శాస్త్రంలో మాస్టర్స్ డిగ్రీని పొందాడు. 1948లో ఆనంద్ కు ముంబై ఇనిస్టిట్యూట్ ఆఫ్ కెమికల్ టెక్నాలజీ నుండి ఆర్గానిక్ కెమిస్ట్రీలో పి. హెచ్. డి లభించింది. అతను తన రెండవ పి.హెచ్.డి. కేంబ్రిడ్జ్ విశ్వవిద్యాలయం సెయింట్ జాన్స్ కళాశాల నుండి చేసాడు. అతను 1958లో హార్వర్డ్ మెడికల్ స్కూల్ పోస్ట్-డాక్టోరల్ పరిశోధకుడిగా పనిచేశాడు. [3][1]
కెరీర్
[మార్చు]ఆనంద్ 1951లో మెడిసినల్ కెమిస్ట్రీ డివిజన్లో లక్నో సెంట్రల్ డ్రగ్ రీసెర్చ్ ఇన్స్టిట్యూట్ చేరాడు, తరువాత ఇనిస్టిట్యూట్ డైరెక్టర్ అయ్యాడు. ఆనంద్ రాన్బాక్సీ సైన్స్ ఫౌండేషన్ (ఆర్ఎస్ఎఫ్) కు చైర్మన్ గా ఉన్నాడు. సింథటిక్ కెమిస్ట్రీ విధానాలను ఉపయోగించి కొత్త ఔషధాల రూపకల్పన, ఆవిష్కరణ, అభివృద్ధిలో ఆయన మొత్తం పరిశోధన ఆసక్తి అతనికి ఎల్లప్పుడూ ఉండేది. ఇది ప్రధానంగా ఔషధ-గ్రహీత పరస్పర చర్య, ఔషధ రూపకల్పనలో జీవక్రియ వంటి అంశాలను పరిగణనలోకి తీసుకుంటుంది. అతను 400 కి పైగా పరిశోధనా కథనాలను ప్రచురించాడు. 130 కి పైగా పేటెంట్లను కలిగి ఉన్నాడు. 1969లో ప్రచురించబడిన "ఆర్ట్ ఇన్ ఆర్గానిక్ సింథసిస్" పుస్తకానికి జస్జిత్ ఎస్. బింద్రా పిహెచ్.డి తో కలిసి ఆయన సంయుక్త రచయితగా ఉన్నాడు.[3] ఆనంద్ ఇండియన్ నేషనల్ సైన్స్ అకాడమీ ఫెలోగా కూడా ఉన్నారు.[3][1]
మరణం
[మార్చు]ఆనంద్ 2024 జనవరి 27 న 99 సంవత్సరాల వయసులో మరణించాడు.[4]
మూలాలు
[మార్చు]- ↑ 1.0 1.1 1.2 "Indian Fellow". INSA. 2016. Retrieved 13 May 2016.
- ↑ "Padma Awards" (PDF). Ministry of Home Affairs, Government of India. 2015. Retrieved 21 July 2015.
- ↑ 3.0 3.1 3.2 . "A Tribute to Prof. Nitya Anand".
- ↑ "Dr Nitya Anand, man who discovered India's first oral contraceptive pill 'Saheli', dies at 99". Money Control. 28 January 2024. Retrieved 28 January 2024.