దుర్గా మందిర్, రామ్‌నగర్

దుర్గా మందిర్
దుర్గా మందిర్
दुर्गा मंदिर
	ఉత్తరప్రదేశ్లో దేవాలయ ఉనికి
భౌగోళికం
భౌగోళికాంశాలు	25°16′56″N 83°02′24″E / 25.2821°N 83.0399°E
దేశం	భారతదేశం
రాష్ట్రం	ఉత్తర ప్రదేశ్
ప్రదేశం	వారణాశి
సంస్కృతి
దైవం	దుర్గాదేవి
ముఖ్యమైన పర్వాలు	నవరాత్రి
వాస్తుశైలి
నిర్మాణ శైలులు	మందిర్
చరిత్ర, నిర్వహణ
నిర్మించిన తేదీ	సుమారు 500 సంపత్సరాల క్రితం

దుర్గా మందిర్ ( దుర్గా ఆలయం ) బనారస్ (లేదా వారణాసి ) లోని రామ్‌నగర్ ప్రాంతం‌లో ఉంది. ^[1] ఇది 500 సంవత్సరాల క్రితం నిర్మించబడిందని నమ్ముతారు, ఇది ప్రస్తుతం బనారస్ రాష్ట్ర రాజ కుటుంబం నియంత్రణలో ఉంది. ఈ ఆలయం హిందూ దేవత దుర్గాదేవికి అంకితం చేయబడింది. ఈ ఆలయం వద్ద పెద్ద రాతితో నిర్మించిన పుష్కరణి ఉంది. దుర్గా మందిర్ చక్కని రాతి తో నిర్మించబడినది. ఇది ఉత్తర భారత శిల్ప కళలకు అద్భుతమైన ఉదాహరణ.

18 వ శతాబ్దంలో దుర్గా కుండ్ అని పిలువబడే కొలనుకు ఎదురుగా నిర్మించిన వారణాసి నగరంలో మరో దుర్గా ఆలయం ఉంది. ^[2]

ఆలయ నిర్మాణం

ఈ ఆలయం చతురస్రాకారం ఆధారంగా నిర్మించబడి ఉంటుంది. దీనికి చతురస్రాకార ప్రాంగణం ఉంది. ఆలయం యొక్క ప్రధాన భవనం చదరపు ఆకారంలో నిర్మించబడింది. భవనం యొక్క ఆకారం కూడా చతురస్రాకారం. ఆలయ స్టేజ్ లో గదులు ఉన్నాయి,. వీటిని ఆలయ సిబ్బంది ఆలయ ప్రయోజనాల కోసం, కొన్నిసార్లు యజ్ఞం కోసం ఉపయోగిస్తారు. పరిసరాలలో చెట్లు, మొక్కలతో పచ్చగా ఉంటుంది. సందర్శకులు ఆవరణలోని ప్రధాన ఆలయ భవనం చుట్టూ తిరగవచ్చు. కొంతమంది ఆరాధకులు హిందూ మతంలో మతపరమైన కారణాల వల్ల దేవాలయాల నిర్మాణం చుట్టూ తిరుగుతారు.

ఈ ఆలయానికి ముందు ఒక పెద్ద చతురస్రాకార కొలను ( పుష్కరిణి ) ఉంది. ఈ కొలనుకు అన్ని వైపులా రాతి మెట్లు ఉన్నాయి. ప్రతి మూలలో నాలుగు వాచ్ స్తంభాలు ఉన్నాయి. చెరువుకు ఒక వైపు రాతితో చేసిన ఆశ్రయం కూడా ఉంది.

ఆలయ భవనం గోడలపై రాతి పని కూడా చతురస్ర ఆకారాన్ని కలిగి ఉంటుంది. ఆలయ గోడలో చతురస్రాకారపు రాతి బండలు, అలంకారమైన గొలుసు కట్టుగా ఉన్న డిజైన్లు ఉన్నాయి.

చరిత్ర

ఈ ఆలయాన్ని 1738, 1770 మధ్య బెనారస్ రాష్ట్రాన్ని ( వారణాసి ) పరిపాలించిన కాశీ నరేష్ మహారాజా బల్వంత్ సింగ్ నిర్మించాడు; అతను రామ్‌నగర్ కోటను కూడా నిర్మించాడు. అతని తరువాత అతని కుమారుడు రాజా చైత్ సింగ్ (చెట్ సింగ్) 1770 లో పరిపాలనలోకి వచ్చాడు. బెనారస్ రాష్ట్రం అప్పటి కాలంలో ఊద్ నవాబు అయిన షుజా-ఉద్-దౌలా కు సామంత రాజ్యంగా ఉండేది. 1775 లో ఉధ్ నవాబ్ మరణించిన తరువాత, బ్రిటిష్ ఇండియా మొదటి గవర్నర్ జనరల్ వారెన్ హేస్టింగ్స్ బెనారస్ రాష్ట్ర పాలనను చేపట్టాలని నిర్ణయించుకున్నాడు. అతను 2.3 మిలియన్ రూపాయల అవాస్తవ పన్నులను, రాజా చైట్ సింగ్ పై 5 లక్షల రూపాయల అదనపు యుద్ధ పన్ను విధించాడు. ఈ పన్నులను రాజు అయిష్టంగానే చెల్లించాడు. 1778 లో ఈస్ట్ ఇండియా కంపెనీ రాజా చైత్ సింగ్ నుండి 2000 ఫిరంగి దళాన్ని డిమాండ్ చేసింది. దీనిని రాజు విస్మరించాడు. తరువాత సంస్థ తన డిమాండ్‌ను 1000 ఫిరంగి దళాలకు తగ్గించింది. రాజు కంపెనీకి 500 ఫిరంగులను, 500 పదాతి దళాన్ని ఇవ్వడానికి అంగీరకరించాడు. దీనికి కంపెనీ అంగీకరించింది. కాని రాజు అలాంటి సైనికులను అందించడంలో విఫలమయ్యాడు. వారెన్ హేస్టింగ్స్ రెండు సిపాయి కంపెనీలను బెనారస్ రాజును అరెస్టు చేయాలని ఆదేశించాడు. సిపాయి కంపెనీలు బెనారస్ రాష్ట్ర రాజధాని రామ్‌నగర్‌ను పశ్చిమ వైపు నుండి ఆక్రమించాయి. రాజధాని రామ్‌నగర్ కు పశ్చిమ సరిహద్దులో దుర్గా ఆలయం ఉంది. అందువల్ల ఆ దాడికి మొదటి బాధిత కట్టడం ఆ దేవాలయం అయింది. బ్రిటిష్ సిపాయి సంస్థ కానన్ల ద్వారా ఆలయాన్ని కూల్చివేసేందుకు ప్రయత్నించింది. ఆలయంపై అనేక రౌండ్ల కానన్ పేల్చారు. ఆలయంలో ఎక్కువ భాగం ధ్వంసమైంది. ఆలయం పైభాగంలో కానన్ రౌండ్లతో గుర్తించబడిన గోధుమ రంగు మచ్చ స్పష్టంగా ఆ దాడి కథను చెబుతోంది. బెనారస్ సైన్యం, బ్రిటిష్ ఈస్ట్ ఇండియా సంస్థ మధ్య భీకర యుద్ధం తరువాత, బెనారస్ సైన్యం యుద్ధంలో ఓడిపోయింది. రామ్ నగర్ కోట నుండి ఒక సొరంగం ద్వారా రాజు తప్పించుకున్నాడు. అతను 30 సంవత్సరాలు బహిష్కరించబడ్డాడు. దీని తరువాత బెనారస్ రాష్ట్రం బ్రిటీష్ సామ్రాజ్యం యొక్క సార్వభౌమత్వం పరిధిలోకి వచ్చింది. ఇంగ్లాండ్ రాణి పేరుతో రాజా చైట్ సింగ్ వారసుడిచే పరిపాలించబడింది. బెనారస్ రాష్ట్రంలోని కొత్త పాలకులు ఆలయం యొక్క దెబ్బతిన్న భాగాన్ని అసలు మాదిరిగానే పునర్నిర్మించాలని కోరుకున్నారు. కాని ఆలయం యొక్క క్లిష్టమైన రూపకల్పన కారణంగా ఎవరూ ముందుకు రాలేదు. ఆలయం నిర్మించేందుకు రాజు భారీ బహుమతిని ప్రకటించాడు. ఒక వ్యక్తి ముందుకు వచ్చి, ఆలయాన్ని అసలు మాదిరిగానే చేస్తానని రాజుకు వాగ్దానం చేశాడు. అతను వైఫల్యం చెందడంతో ఆలయం పైనుండి దూకి అత్మహత్య చేసుకుంటాడు. అతను మొత్తం ఆలయాన్ని సరిగ్గా అదే విధంగా నిర్మించాడు. కానీ ఆలయం పైభాగం రూపకల్పనను పునర్నిర్మించడంలో విఫలమయ్యాడు. తన వాగ్దానంలో తాను విఫలమయ్యానని తెలుసుకున్న అతను ఆలయం పైనుండి దూకాడు. అతని సృజనాత్మక పనిని ఇప్పుడు అతను నిర్మించిన శిల్పాలపై దాడి నుండి బయటపడిన శిల్పాలను వివరంగా విజువలైజేషన్ చేయడం ద్వారా పోల్చవచ్చు.

ఈ ఆలయం మొదట విష్ణువుకు అంకితం చేయబడిందని కూడా నమ్ముతారు. కాని ఆలయ సమ్మేళనంలో పారానోర్మల్ కార్యకలాపాల కారణంగా, రాజు ఆస్థానంలోని బ్రాహ్మణులు ఈ ఆలయాన్ని దుర్గాను దేవతగా మార్చాలని సూచించాడు.