ఛ
 | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| తెలుగు వర్ణమాల | |||||||||
| అచ్చులు | |||||||||
| అ | ఆ | ఇ | ఈ | ఉ | ఊ | ||||
| ఋ | ౠ | ఌ | ౡ | ||||||
| ఎ | ఏ | ఐ | ఒ | ఓ | ఔ | ||||
| ఉభయాక్షరమలు | |||||||||
| ఁ | ం | ః | |||||||
| హల్లులు | |||||||||
| క | ఖ | గ | ఘ | ఙ | |||||
| చ | ఛ | జ | ఝ | ఞ | |||||
| ట | ఠ | డ | ఢ | ణ | |||||
| త | థ | ద | ధ | న | |||||
| ప | ఫ | బ | భ | మ | |||||
| య | ర | ల | వ | ||||||
| శ | ష | స | హ | ||||||
| ళ | క్ష | ఱ | |||||||
| ౘ | ౙ | ||||||||
| చిహ్నములు | |||||||||
| ఽ | |||||||||
హల్లులలో తాలవ్య శ్వాస మహాప్రాణ (aspirated voiceless palatal plosive) ధ్వని ఇది[1]. తాలవ్యాలు అనగా దౌడల నుండి పుట్టిన వర్ణాలు. అంతర్జాతీయ ధ్వని వర్ణమాల (International Phonetic Alphabet) లో దీని సంకేతం [cʰ]. IAST లోనూ ISO 15919 లోనూ దీని సంకేతం [ch]. ఇది వ్యంజనవర్ణములలోని యేడవ యక్షరము. చవర్గ ద్వితీయాక్షరము.
ఉచ్చారణా లక్షణాలు
[మార్చు]స్థానం: కఠిన తాలువు (hard palate)
కరణం: జిహ్వాగ్రము (tongue tip)
సామాన్య ప్రయత్నం: మహాప్రాణ (aspirated), శ్వాసం (voiceless)
విశేష ప్రయత్నం: స్పర్శ (stop)
నిర్గమనం: ఆస్యవివరం (oral cavity)
ఛ గుణింతం
[మార్చు]ఛ, ఛా, ఛి, ఛీ, ఛు, ఛూ, ఛె, ఛే, ఛై, ఛొ, ఛో, ఛౌ, ఛం, ఛః
ఇతర వాడుకలు
[మార్చు]- ఇది అసహ్యించుకొనుట యందు వాఁడబఁడు అనుకరణపదము.
మూలాలు
[మార్చు]- ↑ Rao, Bhaskar. Telugu Grammar and Composition. Saraswati House Pvt Ltd. ISBN 978-81-7335-501-1.