కొన్యాక్ భాష

వికీపీడియా నుండి
Jump to navigation Jump to search
కొన్యాక్
స్థానిక భాషనాగాలాండ్, భారతదేశం
స్వజాతీయతకొన్యాక్
స్థానికంగా మాట్లాడేవారు
244,477 (2011 జనాభా లెక్కల ప్రకారం)
సినో-టిబెటన్
భాషా సంకేతాలు
ISO 639-3nbe
Glottologkony1248
ELPKonyak Naga


కొన్యాక్ అనేది ఈశాన్య భారతదేశంలోని నాగాలాండ్‌లోని కొన్యాక్ ప్రజలు మాట్లాడే సినో-టిబెటన్ భాష [1]. భారతదేశంలో 2001 జనాభా లెక్కల ప్రకారం, దాదాపు 2,50,000 మంది స్థానిక భాష మాట్లాడేవారు ఉన్నారు.[2]

మాండలికాలు

[మార్చు]

కొన్యాక్ భాష ప్రామాణిక మాండలికాన్ని టేబుల్‌ంగ్ అని పిలుస్తారు, ఈ భాష విస్తృతంగా ఉపయోగించే మాండలికాలను కలిగి ఉంది. అవి[2]:

  • ఆంగ్ఫాంగ్
  • హోపావో
  • చాంగ్న్యు
  • చెన్
  • చింగ్కావో
  • చింగ్లాంగ్
  • చోహా
  • గెలెకిడోరియా
  • జాక్ఫాంగ్
  • లాంగ్చింగ్
  • లాంగ్‌ఖాయ్
  • లాంగ్మీన్
  • లాంగ్వా
  • మెన్
  • ములుంగ్
  • న్గాంగ్చింగ్
  • సాంగ్
  • షాన్లాంగ్
  • శూన్యుయో
  • షెంగ
  • సిమా
  • సోవా
  • శంన్యుయంగ
  • టేబుల్ంగ్ (అంగ్వాంగ్కు, కాంగోన్, మొహంగ్, వాక్చింగ్)
  • టబు
  • తామ్ఖుంగ్న్యుయో
  • టాంగ్
  • టోబున్యుయో
  • తోలమ్లెయిన్యువా
  • టోటోక్
  • హాంగ్‌ఫోయ్

ఫోనాలజీ

[మార్చు]

కొన్యాక్‌లో మూడు లెక్సికల్లీ కాంట్రాస్టివ్ కాంటౌర్ టోన్‌లు ఉన్నాయి - పెరుగుతున్న (తీవ్రమైన యాసతో వ్రాతపూర్వకంగా గుర్తించబడింది - á), పడిపోవడం (గ్రేవ్ యాసతో గుర్తించబడింది - à) లెవెల్ (గుర్తించబడనిది).

అచ్చులు

[మార్చు]
ఫ్రంట్ సెంట్రల్ బ్యాక్
క్లోజ్ i ɨ u
మిడ్ e ə o
ఓపెన్ a

అచ్చులు /a/ , /o/ , /u/ ఉజ్జాయింపుల ముందు పొడవుగా ఉంటాయి . /ə/ చివరికి ఉండవు.

హల్లులు

[మార్చు]
బిలాబియల్ డెంటల్/
అల్వియోలార్
పాలటాల్ వేలర్ గ్లోటల్
ప్లోసివ్ p
c k
ʔ
నాసికా m ɲ ŋ
ఫ్రికేటివ్ s h
లాటరల్ l
అప్ప్రోక్సిమెంట్ w j

ఆపివేయబడిన /p/, /k/ కాంట్రాస్ట్ / pʰ /, /kʰ / . /p/ /c/ మార్ఫిమ్ హద్దుల్లో అంతర్వాచకంగా వాయిస్ అవుతాయి . పెరుగుతున్న టోన్‌తో అచ్చు ముందు ఉంటే డెంటల్ /t/ అల్వియోలార్‌గా గుర్తించబడుతుంది . ఉజ్జాయింపులు /w/, /j/ అచ్చుల తర్వాత లాక్సర్, చిన్నవిగా ఉచ్ఛరిస్తారు ; /w/ అధిక అచ్చుల ముందు మొదట్లో టెన్సర్ అవుతుంది. మార్ఫిమ్-ఇనీషియల్ లేదా ఇంటర్‌వోకలిక్ అయితే, /j/ వినిపించే రాపిడితో ఉచ్ఛరిస్తారు.  /pʰ/ , /kʰ/ , /c/ , /ɲ/ , /s/ , /h/, /l/ స్వరూపం -చివరికి జరగదు, అయితే /ʔ/ మార్ఫిమ్-ప్రారంభంలో కనిపించదు. మార్ఫిమ్-ప్రారంభ /kp/, /kʰl/ మినహా , హల్లు సమూహాలు మధ్యస్థంగా మాత్రమే ఉంటాయి.

మరింత చదవడానికి

[మార్చు]
  • ఇనే జోంగ్నే జేమ్ (1957), కొన్యాక్ భాషలో పెద్దలకు ప్రైమర్, గౌహతి{{citation}}: CS1 maint: location missing publisher (link)
  • కుమార్, బ్రిజ్ బిహారీ (1972), హిందీ-కొన్యాక్ నిఘంటువు, కోహిమా: నాగాలాండ్ భాషా పరిషత్
  • కుమార్, బ్రిజ్ బిహారీ (1972), కొన్యాక్ వ్యాకరణ్ కి రూపేఖా, కోహిమా: నాగాలాండ్ భాషా పరిషత్
  • నాగరాజా, కె.ఎస్., కొన్యాక్-హిందీ-ఇంగ్లీష్ నిఘంటువు, మైసూర్: సెంట్రల్ ఇన్స్టిట్యూట్ ఆఫ్ ఇండియన్ లాంగ్వేజెస్
  • నాగరాజా, కె.ఎస్., "రిలేటివిజేషన్ ఇన్ కొన్యాక్", ఇండియన్ లింగ్విస్టిక్స్, 45: 41–8

మూలాలు

[మార్చు]
  1. "Konyak language", Wikipedia (in ఇంగ్లీష్), 2021-08-21, retrieved 2022-02-21
  2. 2.0 2.1 "About Konyak Language". Latest News & Information. 2021-11-17. Retrieved 2022-02-21.