కారికేసి
| కారికేసి | |
|---|---|
| |
| Carica papaya | |
| Scientific classification | |
| Kingdom: | |
| (unranked): | |
| (unranked): | |
| (unranked): | |
| Order: | |
| Family: | కారికేసి Dumort., nom. cons.
|
| ప్రజాతులు | |
|
See text | |
కారికేసి (Caricaceae) పుష్పించే మొక్కలలో ఒక కుటుంబం. ఇందులో ముఖ్యమైనది బొప్పాయి. కారికేసి (బొప్పాయి కుటుంబం) అనేది బ్రాసికేల్స్ క్రమంలో పుష్పించే మొక్కల కుటుంబం, ఇది ప్రధానంగా మధ్య, దక్షిణ అమెరికా , ఆఫ్రికాలోని ఉష్ణమండల ప్రాంతాలలో కనుగొనబడింది. అవి స్వల్పకాలిక సతత హరిత పాచీకాల్ పొదలు లేదా 5-10 మీటర్ల ఎత్తు వరకు పెరుగుతున్న చిన్న చెట్లు. ఒక జాతి, వాస్కోన్సెలియా హోరోవిజియానా ఒక లియానా జరిల్లా జాతికి చెందిన మూడు జాతులు మూలికలు. అనేక జాతులు తినదగిన ఫలాలను కలిగి ఉంటాయి.పాపైన్ యొక్క మూలం.ఈ కుటుంబంలో 5 ప్రజాతులు, 31 జాతులు ఉన్నాయి. ఉష్ణమండల బొప్పాయి కుటుంబంలో (కారికేసి) మొక్కలు చెట్లు, పొదలు మృదువైన కలపతో కూడిన మూలికలు, మిల్కీ సాప్, నిటారుగా,పొడవైన కాండం, ప్రత్యామ్నాయ టెర్మినల్ క్లస్టర్, పొడవైన పెటియోల్స్ కలిగిన పాల్‌మేట్ లేదా పాల్మాటిఫిడ్ ఆకులు, 5-లోబ్డ్ పువ్వులు ,ఆకు కక్ష్యలు, పెద్ద, కండకలిగిన బెర్రీల రూపంలో పండు [1]
చరిత్ర
[మార్చు]
బొప్పాయి, (కారికా బొప్పాయి), దీనిని పాపావ్ లేదా పావ్‌పా అని కూడా పిలుస్తారు, కారికేసి కుటుంబంలోని పెద్ద మొక్క పండు. దాని మూలం అస్పష్టంగా ఉన్నప్పటికీ, బొప్పాయి మెక్సికో, అమెరికాకు చెందిన రెండు లేదా అంతకంటే ఎక్కువ జాతుల కారికా యొక్క కలయికను సూచిస్తుంది. ఈనాడు ప్రపంచం అంతటా ఉష్ణమండల ఉపఉష్ణమండల ప్రాంతములలో సాగు చేయబడుతుంది. బొప్పాయి పండు సహజం గా తీపి. బొప్పాయి మొక్కను ఒక చెట్టుగా పరిగణిస్తారు, 8 మీటర్లు (26 అడుగులు) పొడవు, గమనిస్తే చెక్కతో ఉండదు. ఈ మొక్కను లోతుగా లాబ్ చేసిన ఆకులు, కొన్నిసార్లు 60 సెం.మీ (2 అడుగులు) అంతటా, 60 సెంటీమీటర్ల పొడవున్న ఆకు కాండాల పై పుడుతుంది. ఈ పండు గోళాకార నుండి స్థూపాకార రూపంలో ఉంటుంది, 75 నుండి 500 మిమీ (3 నుండి 20 అంగుళాలు) లేదా అంతకంటే ఎక్కువ పొడవు ఉంటుంది, కొన్నిసార్లు 9 నుండి 11.5 కిలోల (20 నుండి 25.5 పౌండ్ల) బరువు ఉంటుంది. పసుపు లేదా నారింజ రంగులో ఉంటుంది. వీటి విత్తనములు నల్లగా ఉంటాయి [2]
భారత దేశములో బొప్పాయి ( కారికేసి ) సాగుదల
[మార్చు]బొప్పాయి (కారికా బొప్పాయి) వాణిజ్య ప్రాముఖ్యత కలిగిన పండు. బొప్పాయి సాగు దక్షిణ మెక్సికో కోస్టా రికాలో ఉంది. మొత్తం వార్షిక ప్రపంచ ఉత్పత్తి 6 మిలియన్ టన్నుల పండ్లుగా అంచనా వేయబడింది. బొప్పాయి ఉత్పత్తిలో భారతదేశం ప్రపంచానికి అగ్రస్థానంలో ఉంది, వార్షిక ఉత్పత్తి సుమారు 3 మిలియన్ టన్నులు. బ్రెజిల్, మెక్సికో, నైజీరియా, ఇండోనేషియా, చైనా, పెరూ, థాయిలాండ్, ఫిలిప్పీన్స్ వంటి దేశాలతో పోలిస్తే మనదేశం లోనే వీటి ఉత్పత్తి అధికం . బొప్పాయి మన దేశంలో ఆంధ్ర ప్రదేశ్ , అస్సాం , తెలంగాణ ,గుజరాత్ , మధ్య ప్రదేశ్, కర్ణాటక , కేరళ, ఒడిస్సా , పశ్చిమ బెంగాల్ , మహారాష్ట్ర, తమిళ నాడు లో సాగు చేస్తారు. బొప్పాయి మొక్క యొక్క నిలిచే కాలం 3 నుండి 4 సంవత్సరాలు మాత్రమే. నేల, వాతావరణం , వ్యవసాయ దారుల నిర్వహణ ప్రకారం, వాతావరణ పరిస్థితుల ప్రభావం తో దిగుబడి విస్తృతంగా రాగలదు . హెక్టారుకు 75-100 టన్నుల దిగుబడి [3] మన దేశములో బొప్పాయిని ఫిబ్రవరి-మార్చి , జూన్-జూలై, అక్టోబర్-నవంబర్ నెలలలో వేస్తారు.
ఉపయోగములు
[మార్చు]బొప్పాయి విటమిన్ల తో కూడిన పండు. బొప్పాయిని మందుల పరిశ్రములలో కాన్సర్, ఎముకల , మధుమేహం , జీర్ణ ప్రక్రియ , చర్మ వ్యాధులు , గుండె సంభందిత, డెంగ్యూ వంటి వ్యాధుల నియంత్రణ మందుల తయారీ లో వాడతారు[4]
- కారికా – one species Carica papaya (బొప్పాయి), Americas[5]
- Cylicomorpha – two species, Africa
- Jacaratia – five species, Americas
- Jarilla – three species, Americas
- Vasconcellea – 20 species, Americas
మూలాలు
[మార్చు]- ↑ "FAMILY CARICACEAE". THE WORLDWIDE VEGETABLES. Retrieved 2020-08-31.
- ↑ "papaya | Description, Cultivation, Uses, & Facts". Encyclopedia Britannica (in ఇంగ్లీష్). Retrieved 2020-08-31.
- ↑ "PAPAYA". nhb.gov.in. Retrieved 2020-08-31.
- ↑ "Papaya fruit: Health benefits, uses, and risks". www.medicalnewstoday.com (in ఇంగ్లీష్). 2017-12-21. Retrieved 2020-08-31.
- ↑ "PROBLEMS AND PROSPECTS OF PAPAYA CULTIVATION IN NORTHEASTERN STATES OF INDIA | International Society for Horticultural Science". www.actahort.org (in అమెరికన్ ఇంగ్లీష్). Archived from the original on 2018-06-02. Retrieved 2020-08-31.