ఎడ్నా కార్టర్
 | విజ్ఞాన సర్వస్వంతో సమ్మిళితం కావాలంటే ఈ వ్యాసం నుండి ఇతర వ్యాసాలకు మరిన్ని లింకులుండాలి. (ఫిబ్రవరి 2025) |
 | ఈ పేజీకి ఏ ఇతర పేజీల నుండి లింకులు లేకపోవడం చేత ఇదొక అనాథ పేజీగా మిగిలిపోయింది. |
ఎడ్నా కార్టర్ ఒక అమెరికన్ భౌతిక శాస్త్రవేత్త, విస్కాన్సిన్లోని హై క్లిఫ్లో జన్మించారు, జనవరి 28, 1872 న జన్మించారు, 1963 మే 14 న 91 సంవత్సరాల వయస్సులో మరణించారు. కార్టర్ 1894 లో న్యూయార్క్ లోని పోగ్కీప్సీలోని వాస్సార్ కళాశాల నుండి పట్టభద్రురాలైయ్యారు. కార్టర్ ఎక్స్-రే పరిశోధనకు చేసిన కృషికి ప్రసిద్ధి చెందింది. ఎక్స్-కిరణాల లక్షణాలపై కార్టర్ చేసిన కృషి ఎక్స్-కిరణాల తరంగాల వంటి లక్షణాలను మాక్స్ వాన్ లాయూ కనుగొనడానికి పునాదులు వేసింది, దీనికి ఆమె 1914 లో నోబెల్ బహుమతిని గెలుచుకున్నారు.[1]
ప్రారంభ జీవితం
[మార్చు]ఎడ్నా కార్టర్ జనవరి 29, 1872,విస్కాన్సిన్ లోని హై క్లిఫ్ లో జన్మించింది. ఆమె తల్లిదండ్రులు ఇద్దరూ న్యూ హాంప్ షైర్ నుండి వచ్చారు, ఆమె తన 8 మంది తోబుట్టువులలో చిన్నదిగా పెరిగింది. ఆమె విన్నెబాగో సరస్సు, గ్రామీణ ప్రాంతాల చుట్టూ ఉన్న ఒక చిన్న పట్టణంలో పెరిగింది. [2][2]
కాలేజీ
[మార్చు]ఎడ్నా కార్టర్ 1890-1894 వరకు వాస్సార్ కళాశాలలో విద్యార్థిగా చదువుకున్నారు. కార్టర్ మొదట జీవశాస్త్రం వైపు మొగ్గు చూపారు, ఆమె జీవశాస్త్ర ఉపాధ్యాయుడు మార్సెల్లా ఓ'గ్రేడీ యొక్క ప్రేరణ కారణంగా. ఆమెకు భౌతికశాస్త్రంలో డాక్టర్ కూలీ బోధించారు, అతను భౌతికశాస్త్రంలో వృత్తిని ప్రారంభించడానికి ప్రేరణగా సూచించారు.
కెరీర్
[మార్చు]కళాశాల తరువాత కార్టర్ యొక్క మొదటి పాత్ర స్థానిక ఉన్నత పాఠశాలకు ప్రత్యామ్నాయ ప్రధానోపాధ్యాయురాలుగా ఉంది. ఈ సమయం గురించి కార్టర్ ఇలా అన్నారు, "అక్కడ నేను చాలా రకాల విషయాలను బోధించాను, కొన్నిసార్లు అర్ధరాత్రి నూనెను అక్షరాలా ఒక దీపంలో కాల్చాను, అది నేను సర్దుబాటు చేయడం మర్చిపోతే చెడుగా కాల్చేదానిని. ఆ సంవత్సరం నా అత్యంత స్పష్టమైన జ్ఞాపకం ఒక మంత్రితో వాగ్వాదానికి సంబంధించినది. 'ఎడ్యుకేషన్ వీక్'లో ఆయన చేసిన ఉపన్యాసం, ప్రొఫెసర్ ఓ'గ్రేడీ బోధన నుండి గ్రహించిన సైన్స్ గురించి నా ఆలోచనలన్నింటికీ షాక్ ఇచ్చింది, కాబట్టి నేను స్థానిక పత్రికకు ఒక వ్యాసం రాశాను. ఇది నా విరోధిపై తీవ్రమైన వ్యక్తిగత దాడి, చెడు పరిణామాలకు దారితీసింది. అదృష్టవశాత్తూ, డాక్టర్ కూలీ ఈ సమయంలో నన్ను భౌతికశాస్త్రంలో సహాయకుడిగా వాస్సార్కు తిరిగి రావాలని కోరారు."
1896లో కార్టర్ వాస్సార్ కళాశాలలో ఫిజిక్స్ అసిస్టెంట్ గా చేరారు. అక్కడ రెండు సంవత్సరాల తరువాత, ఆమె చికాగో విశ్వవిద్యాలయంలో తన వృత్తిని కొనసాగించింది, ఆల్బర్ట్ ఎ. మిచెల్సన్, నోబెల్ బహుమతి గ్రహీత రాబర్ట్ ఆండ్రూస్ మిల్లికాన్, ఇద్దరు ప్రసిద్ధ అమెరికన్ భౌతిక శాస్త్రవేత్తలతో కలిసి చదువుకుంది.
1899 లో, సుమారు 5 సంవత్సరాలు, ఆమె ఉన్నత పాఠశాలలో బోధించడానికి విస్కాన్సిన్లోని ఓష్కోష్కు తిరిగి వెళ్ళింది. కార్టర్ అసిస్టెంట్ ప్రిన్సిపాల్ అయ్యారు.
తరువాత ఆమె 1904 లో మార్సెల్లా బోవేరి, జర్మన్ జీవశాస్త్రవేత్త థియోడర్ బోవేరితో కలిసి భౌతికశాస్త్రంలో పి.హెచ్.డి చదవడానికి జర్మనీలోని వుర్జ్బర్గ్కు వెళ్ళింది . 1906లో పీహెచ్ డీ పట్టా పొందారు.
తరువాత కెరీర్
[మార్చు]ఆమె తన మిగిలిన కెరీర్ కోసం 1906 లో వాస్సార్ కళాశాలకు తిరిగి వచ్చింది, మొదట డాక్టర్ కూలీకి భౌతికశాస్త్రంలో సహాయకురాలిగా మారింది. సాధారణంగా తాను చదువుకున్న ప్రదేశాల్లో ఆమె ఒక్కరే మహిళగా ఉండేవారు.
1911-1912 విద్యా సంవత్సరంలో వాస్సార్ కళాశాలలో ఫిజిక్స్ ప్రొఫెసర్ గా బోధన రెండవ సెమిస్టర్ లో, ఆమెకు సారా బెర్లినర్ రీసెర్చ్ ఫెలోషిప్ లభించింది. కార్టర్ కేంబ్రిడ్జ్ విశ్వవిద్యాలయంలో ప్రొఫెసర్ జె.జె.థామ్సన్ ఆధ్వర్యంలో భౌతిక శాస్త్ర విభాగంలో, అలాగే జర్మనీలోని వుర్జ్బర్గ్లోని ప్రొఫెసర్ విల్హెల్మ్ వీన్ ప్రయోగశాలలో తన పనిని కొనసాగించారు. 1919 నుండి 1939 సంవత్సరాల మధ్య, ప్రొఫెసర్ కార్టర్ వాస్సార్ కళాశాలభౌతిక శాస్త్ర విభాగానికి చైర్మన్ గా పనిచేశారు. 1941లో ఆల్బర్టస్ మాగ్నస్ కళాశాలలో భౌతిక శాస్త్ర విభాగాన్ని ఏర్పాటు చేసి, అక్కడ రెండు సంవత్సరాలు ప్రొఫెసర్ గా పనిచేశారు. 1943, 1944 మధ్యకాలంలో, కాలిఫోర్నియా ఇన్స్టిట్యూట్ ఆఫ్ టెక్నాలజీలో యునైటెడ్ స్టేట్స్ ఫెడరల్ ప్రభుత్వం కోసం రక్షణ పనిలో పాల్గొంది.
పదవీ విరమణ
[మార్చు]కార్టర్ 73 సంవత్సరాల వయస్సులో కాలిఫోర్నియా ఇన్స్టిట్యూట్ ఆఫ్ టెక్నాలజీలో యుద్ధంలో ఉపయోగించిన రాకెట్లపై పని చేసిన తరువాత అధికారికంగా పదవీ విరమణ చేశారు . చివరకు 1963లో తన 91వ యేట కన్నుమూశారు.
రిఫరెన్సులు
[మార్చు]- ↑ "Carter, Edna, 1872-1963 | Memorial Minute: | Vassar College Digital Library". Archived from the original on 2025-01-04. Retrieved 2025-02-18.
- ↑ "Edna Carter - University Archives". University of Wurzburg.