ఎం. కె. బినోదినీ దేవి
 | This పేజీకి ఏ ఇతర పేజీల నుండి లింకులు లేకపోవడం చేత ఇదొక అనాథ పేజీగా మిగిలిపోయింది. |
మహారాజ్ కుమారి బినోదినీ దేవి (ఫిబ్రవరి 6, 1922 - జనవరి 17, 2011)[1] మణిపూర్ కు చెందిన ప్రముఖ రచయితల్లో ఒకరు[2], పురాతన రాచరికం, ఆధునిక కళ రెండు ప్రపంచాలను కలిపేందుకు ప్రసిద్ధి చెందారు. రాజభవనం జీవితంలో యువరాణిగా జన్మించింది[3], దీనిని ఆమె తన చివరి వ్యాసాల పరంపరలో ప్రేమగా గుర్తు చేసుకుంది, ఆమె నవలా రచయిత్రిగా, చిన్న కథలు, వ్యాసాలు, నాటకాలు, అవార్డు గెలుచుకున్న స్క్రీన్ ప్లేలు, పాటలు, బ్యాలెట్ స్క్రిప్ట్ ల రచయిత్రిగా ప్రపంచవ్యాప్తంగా గుర్తింపు పొందింది. ఈమెకు 1976లో పద్మశ్రీ పురస్కారం లభించింది. 1976లో ఆమె రాసిన చారిత్రాత్మక నవల బోరో సాహెబ్ ఒంగ్బి సనాతోంబికి 1979లో సాహిత్య అకాడమీ అవార్డు లభించింది.[4] ఈ పుస్తకం ఆంగ్ల అనువాదం, ది ప్రిన్సెస్ అండ్ ది పొలిటికల్ ఏజెంట్, 2020 లో పెంగ్విన్ రాండమ్ హౌస్ ఇండియా చే పెంగ్విన్ మోడ్రన్ క్లాసిక్గా ప్రచురించబడింది.[5][6]
గ్రంథ పట్టిక
[మార్చు]ప్రచురణలు (మణిపురిలో)
[మార్చు]- నుంగైరక్త చంద్రముఖి (కంకరలో క్రిసాన్తిమం , 1965 ), చిన్న కథలు
- అసంగ్బా నోంగ్జాబి (క్రిమ్సన్ రెయిన్‌క్లౌడ్స్, 1966), నాటకాలు
- బోరో సాహెబ్ ఓంగ్బీ సనతోంబి (ది ప్రిన్సెస్ అండ్ ది పొలిటికల్ ఏజెంట్, 1976), నవల
- అమసంగ్ ఇంద్రజిత్ (ఇంద్రజిత్, 1990), బాదల్ సిర్కార్ రచించిన బెంగాలీ నాటకానికి అనువాదం
- ఓ మెక్సికో! లాంకోయ్ వారి (2004), మెక్సికో, అమెరికా, యూరప్ గురించి ప్రయాణ రచన
- చురాచంద్ మహారాజ్గి ఇముంగ్ (ది మహారాజాస్ హౌస్‌హోల్డ్, జ్ఞాపకాల వ్యాసాలు, 2008)
- ఇసే బినోదినిగి (బినోదిని పాటలు, ఎడిషన్: అరిబామ్ శ్యామ్ శర్మ, చోంగ్తం కమల; ఇమాసి పబ్లికేషన్స్, 2014)
- ఖోంజెల్ లీలా బినోదినిగి (రేడియో ప్లేస్ ఆఫ్ బినోదిని, ఎడి.: చోంగ్తం కమల, డా. తరుణ్కుమారి బిష్ణులత్పం; ఇమాసి పబ్లికేషన్స్, 2016)
- వారి మచ్చ బినోదినిగి (బినోదిని చిన్న కథల సేకరణ) సం. L. సోమి రాయ్; ఇమాసి పబ్లికేషన్స్, 2022)
సినిమా స్క్రిప్ట్‌లు (మణిపురిలో)
[మార్చు]- ఓలాంగ్‌థగీ వాంగ్మాదాసూ (ఫీచర్ ఫిల్మ్, ఒరిజినల్ స్క్రీన్‌ప్లే, 1980)
- ఇమాగి నింగ్థెం (ఫీచర్ ఫిల్మ్, 1981)
- పావోఖం అమా (ఫీచర్ ఫిల్మ్, ఒరిజినల్ స్క్రీన్ ప్లే, 1983)
- సాంగై, ది డ్యాన్సింగ్ డీర్ ఆఫ్ మణిపూర్ (డాక్యుమెంటరీ, 1988),
- ఇషానౌ ( ఫీచర్ ఫిల్మ్, ఒరిజినల్ స్క్రీన్ ప్లే, 1990)
- మయోఫిజీ మచా (ఫీచర్ ఫిల్మ్, 1994)
- మణిపూర్ ఆర్కిడ్స్ (డాక్యుమెంటరీ, 1994)
- సనాబి (ఫీచర్ ఫిల్మ్, 1995)
- లా (డాక్యుమెంటరీ, 1997),
- తెంగ్మల్లాబర రాధా-మన్బి (ఫీచర్ ఫిల్మ్, 1999)
- అషాంగ్బా నోంగ్జాబి (టెలివిజన్ ఫీచర్ ఫిల్మ్, 2003)
- న్గైహాక్ లంబిడా (చిన్న ఫీచర్, కథ, 2006)
- నంగ్నా కప్పా పచ్చడే (ఫీచర్, 2013)
రేడియో నాటకాలు
[మార్చు]- బాసి మరోల్ చుమ్దాబా
- చరంజ్ఞరబ నంగ్
- చెయిస్రా
- చితి
- ఇమాగి నింగ్థెం
- ఇంఫాల్ కాబా
- జహనారా లేదా కేతాబ్గి సెగైఖ్రబా లమై
- కాననా కీతెల్ కాబినీ?
- కౌరబరా రాస్ సన్నబాగీ అహింగ్డో
- నందిని
- నంగ్న కప్పా పచ్చడే
- న్గైఖో, హింగ్మినాఖిసి
- నోంగ్‌ఫాడోక్ లక్పడ
- శిల్పి, తర్వాత అసంగ్బా నోంగ్జాబి
- శ్రీబన్ చింగి తమ్నలై
- తెంగ్మల్లబర రాధామంబి
అనుసరణలు
[మార్చు]- అహింగ్ అమాగి వారి (హౌబామ్ సత్యబతి కథ ఆధారంగా)
- చరంజ్ఞరబ నుంగ్ (రవీంద్రనాథ్ ఠాగూర్ హంగ్రీ స్టోన్స్ )
- నోంగ్‌ఫాడోక్ లక్పడా (లమాబం బిరామణి అతిథి ఆధారంగా)
బ్యాలెట్ స్క్రిప్ట్‌లు (మణిపురిలో)
[మార్చు]- కాంగ్ హాంగోయ్ (పిల్లల బ్యాలెట్, 1971)
- తోయిబి (బ్యాలెట్, 1972)
- కీబుల్ లాంజావో (వైల్డ్‌లైఫ్ బ్యాలెట్, 1984 )
- లోక్‌టాక్ ఇసే (ఎకాలజీ బ్యాలెట్, 1991)
- పెబెట్ (పిల్లల బ్యాలెట్, 1996)
- ఎ త్రో ఆఫ్ పాచికలు (మహాభారతం ఆధారంగా)
అవార్డులు
[మార్చు]- నుంగైరక్త చంద్రముఖి, జామినీ సుందర్ గుహ గోల్డ్ మెడల్, 1966 [7]
- పద్మశ్రీ, 1976, 2001లో తిరిగి వచ్చింది [8]
- బోరో సాహెబ్ ఒంగ్బి సనతోంబి, సాహిత్య అకాడమీ అవార్డు, 1979 [4]
- కమల్ కుమారి జాతీయ సాంస్కృతిక పురస్కారం, 2002
- ప్రముఖ సీనియర్ రచయిత అవార్డు, సాహిత్య అకాడమీ, 2007
- జీవిత సాఫల్య పురస్కారం , మణిపూర్ రాష్ట్ర కళా అకాడమీ, 2011 (మరణానంతరం) [9][10]
- 9వ మణిపూర్ రాష్ట్ర చలనచిత్ర అవార్డులలో నంగ్నా కప్పా పక్కాడే చిత్రానికి ఉత్తమ కథ అవార్డు.[11]
ప్రస్తావనలు
[మార్చు]- ↑ Roy, L. Somi (2022). Makers of Indian Literature: M.K. Binodini Devi (1st ed.). Kolkata: Sahitya Akademi. ISBN 978-93-5548-290-7.
- ↑ "Binodini's Women: The three strong characters of My Son, My Precious". The Indian Express. 9 March 2018. Retrieved 12 February 2019.
- ↑ "The Maharaj Kumari Binodini Devi Foundation,IMASI,imasi,imasi.org". www.imasi.org. Retrieved 2025-02-22.
- ↑ 4.0 4.1 "..:: SAHITYA : Akademi Awards ::." sahitya-akademi.gov.in. Retrieved 2024-04-05.
- ↑ "The Wire: The Wire News India, Latest News, News from India, Politics, External Affairs, Science, Economics, Gender and Culture". thewire.in. Retrieved 2024-04-04.
- ↑ "41 years on, Manipuri classic relives forgotten chapter of British Raj". The Times of India. 2020-05-22. ISSN 0971-8257. Retrieved 2024-04-05.
- ↑ "Governor lauds MK Binodini". www.thesangaiexpress.com (in ఇంగ్లీష్). Retrieved 2024-04-05.
- ↑ "BINODINI, RATAN THIYAM TO DISOWN PADMASHREE TITLES : 04th jul01 ~ E-Pao! Headlines". e-pao.net. Retrieved 2024-04-05.
- ↑ "Manipur State Kala Akademi(MSKA)". artnculturemanipur.gov.in. Retrieved 2024-04-05.[permanent dead link]
- ↑ "Award presentation ceremony of Manipur State Kala Academy held – Manipur News" (in అమెరికన్ ఇంగ్లీష్). 2012-08-08. Retrieved 2024-04-05.
- ↑ "One Stop Solution for Career and Livelihod". Retrieved 2025-02-22.