Jump to content

ఉషా మెహ్రా

వికీపీడియా నుండి

ఉషా మెహ్రా (జననం 14 నవంబర్ 1941) భారతదేశంలోని ఢిల్లీ హైకోర్టు మాజీ న్యాయమూర్తి .  2012 ఢిల్లీ సామూహిక అత్యాచారం, హత్య తర్వాత భారతదేశంలో లైంగిక వేధింపుల కేసులను దర్యాప్తు చేయడంలో, విచారించడంలో పోలీసు, న్యాయ విధానాలలో జరిగిన లోపాలపై ఆమె ఒక ముఖ్యమైన నివేదికను రచించారు.[1][2]

కెరీర్

[మార్చు]

న్యాయ వృత్తి

[మార్చు]

మెహ్రా 1962లో ఢిల్లీ బార్ కౌన్సిల్‌లో చేరి, ఢిల్లీలో న్యాయవాదిగా ప్రాక్టీస్ చేశారు. ఆమె 1965, 1980 మధ్య, న్యాయవ్యవస్థకు నియమించబడే వరకు ఉత్తర రైల్వేకు ప్రాతినిధ్యం వహించారు. 1980లో, మెహ్రా జిల్లా, సెషన్స్ జడ్జిగా నియమితులయ్యారు, 1984, 1987 మధ్య ఢిల్లీ హైకోర్టు రిజిస్ట్రార్ అయ్యారు. ఆమె జూలై 13, 1990న ఢిల్లీ హైకోర్టు అదనపు న్యాయమూర్తిగా నియమితులయ్యారు, ఆమె నియామకం నవంబర్ 7, 1990న శాశ్వతంగా మారింది. ఆమె నవంబర్ 14, 2003న న్యాయ సేవ నుండి పదవీ విరమణ చేశారు.[1]

హైకోర్టు న్యాయమూర్తిగా, మెహ్రా, న్యాయమూర్తి ప్రదీప్ నందరాజోగ్‌తో కలిసి , 2001 భారత పార్లమెంటు దాడికి సంబంధించి అన్ని అభియోగాల నుండి SAR గీలానీ, అఫ్సాన్ గురులను నిర్దోషులుగా ప్రకటించారు , గీలానీకి విధించిన మరణశిక్షను పక్కన పెట్టి, ఈ కేసులో దోషులుగా తేలిన మరో ఇద్దరు వ్యక్తులకు దానిని నిర్ధారించారు. వారి ఉత్తర్వును భారత సుప్రీంకోర్టు ధృవీకరించింది, విస్తృతంగా నివేదించబడింది.  2003లో, మెహ్రా, నందరాజోగ్ సాక్షుల రక్షణ కోసం మార్గదర్శకాలను కూడా జారీ చేశారు, ఇది సాక్షుల రక్షణ కోసం ఒక చట్టం అమలులోకి వచ్చే వరకు అమలులో ఉంటుంది.[3][4][5][6][7]

2012 ఢిల్లీ సామూహిక అత్యాచారం, హత్యలపై కమిషన్ నివేదిక

[మార్చు]

2012 ఢిల్లీ సామూహిక అత్యాచారం, హత్య తర్వాత, డిసెంబర్ 2012లో, ఢిల్లీలో మహిళల భద్రత, భద్రతలో లోపాలను పరిశీలించడానికి, వాటిని మెరుగుపరచడానికి సిఫార్సులు చేయడానికి భారత ప్రభుత్వం ఒక విచారణ కమిషన్‌ను ఏర్పాటు చేసింది. ఈ కమిషన్‌కు నాయకత్వం వహించడానికి మెహ్రాను నియమించారు.  మెహ్రా అనేక పౌర సమాజ సంఘాలు, విద్యార్థి సంఘాలతో, ఢిల్లీ పోలీసులతో సంప్రదించి, ఫిబ్రవరి 22, 2013న కమిషన్‌కు ఒక నివేదికను సమర్పించారు.  ఢిల్లీ పోలీసులు ఈ సంఘటనను నిర్లక్ష్యంగా నిర్వహించారని, రవాణా అధికారులతో తగినంతగా సమన్వయం చేసుకోవడంలో విఫలమయ్యారని కమిషన్ గుర్తించింది.  లైంగిక వేధింపుల నుండి బయటపడినవారు సాక్ష్యం అందించడాన్ని సులభతరం చేయడానికి సాక్ష్యం, ప్రక్రియ నియమాలను సవరించాలని మెహ్రా ఇతర విషయాలతోపాటు సిఫార్సు చేశారు; అటువంటి నేరాలకు మరింత కఠినమైన శిక్ష విధించాలని పిలుపునిచ్చారు, మహిళా అధికారుల నియామకాన్ని పెంచడం వంటి పోలీసు దళంలో అనేక సంస్థాగత సంస్కరణలను కూడా సిఫార్సు చేశారు.[8][9][10][11][12]

మెహ్రా తన నివేదికలో చేసిన అనేక సిఫార్సులను ఢిల్లీ పోలీసులు, ఢిల్లీ ప్రభుత్వం అమలు చేయడం ప్రారంభించాయి.  ఆగస్టు 2013లో, మెహ్రా సిఫార్సులను అనుసరించి, దళంలో మహిళల నియామకాలను విస్తరించినట్లు ఢిల్లీ పోలీసులు ప్రకటించారు.  2014లో, మహిళా, శిశు అభివృద్ధి మంత్రిత్వ శాఖ, మెహ్రా సిఫార్సు చేసిన కేంద్రాలను అనుసరించి, అన్ని జిల్లాల్లో మహిళలపై నేరాల నివేదికల కోసం ప్రత్యేక వన్-స్టాప్ కేంద్రాలను ఏర్పాటు చేయాలనే ఉద్దేశ్యాన్ని ప్రకటించింది.  2014లో, మెహ్రా తన సిఫార్సులను చాలా వరకు అమలు చేయడంలో విఫలమైనందుకు ఢిల్లీ ప్రభుత్వం, పోలీసులను విమర్శించారు.  2015లో, ఢిల్లీ పోలీసులు మహిళలపై జరిగే నేరాల మనస్తత్వశాస్త్రంపై ఒక అధ్యయనాన్ని నియమించారని ధృవీకరించారు, దీనిని మెహ్రా కూడా సిఫార్సు చేశారు, మెరుగైన పోలీసింగ్, లైంగిక వేధింపుల కేసుల దర్యాప్తుకు సహాయపడటానికి.[13]

భారత న్యాయ కమిషన్

[మార్చు]

2013లో, మెహ్రా భారత లా కమిషన్ సభ్యురాలిగా నియమితులయ్యారు.  లా కమిషన్‌లో ఆమె పదవీకాలంలో, ఉగ్రవాద కేసుల్లో తప్ప, మరణశిక్షను రద్దు చేయాలని పిలుపునిస్తూ కమిషన్ ఒక నివేదికను సమర్పించింది. మెహ్రా కమిషన్‌తో విభేదించారు, నివేదికలో ఒక భిన్నాభిప్రాయ గమనికతో సహా, "... మన దేశంలో ఉన్న పరిస్థితులను దృష్టిలో ఉంచుకుని" మరణశిక్షను కొనసాగించాలని తాను భావిస్తున్నానని పేర్కొంది.[14][15][16]

ఇతర నియామకాలు

[మార్చు]

2005లో, యమునా నది నది గర్భంలో, వరద మైదానంలో నిర్మించిన అక్రమ స్థావరాలను తొలగించాలన్న ఢిల్లీ అభివృద్ధి అథారిటీ ఆదేశాల అమలును పర్యవేక్షించడానికి ఢిల్లీ హైకోర్టు మెహ్రాను నియమించింది .[17]

2007లో, మెహ్రాను ఉప-కులాల వర్గీకరణపై దర్యాప్తు చేయడానికి ఒక కమిషన్‌కు నాయకత్వం వహించడానికి నియమించారు, ఇది నిశ్చయాత్మక చర్య కోసం ఉద్దేశించబడింది. మెహ్రా నివేదిక కులాలను సజాతీయ సమూహంగా చూడలేమని పేర్కొంది, నిశ్చయాత్మక కార్యాచరణ విధానాలను మెరుగుపరచడానికి కులాల వర్గీకరణను సిఫార్సు చేసింది. ఈ నివేదిక విస్తృత ప్రజా దృష్టిని ఆకర్షించింది.[18][19]

2011లో, క్రీడలకు సంబంధించిన వివాదాలను పరిష్కరించడానికి ఇండియన్ ఒలింపిక్ అసోసియేషన్ ఏర్పాటు చేసిన వివాద పరిష్కార సంస్థ అయిన ఇండియన్ కోర్ట్ ఆఫ్ ఆర్బిట్రేషన్ ఫర్ స్పోర్ట్స్ (ICAS) లో మెహ్రాను సభ్యుడిగా నియమించారు.[20]

మూలాలు

[మార్చు]
  1. 1.0 1.1 "Former Judges: Justice Usha Mehra". Delhi High Court.
  2. Dhar, Aarti (2012-12-26). "Commission to suggest steps to make Delhi safe for women". The Hindu (in Indian English). ISSN 0971-751X. Retrieved 2020-11-19.
  3. NARRAIN, SIDDHARTH (20 November 2003). "Reversing a verdict". Frontline (in ఇంగ్లీష్). Retrieved 2020-11-20.
  4. "The Case Of SAR Gilani". Outlook India. 4 August 2005. Retrieved 2020-11-20.
  5. "Geelani, Navjot Sandhu acquitted". www.rediff.com. Retrieved 2020-11-20.
  6. TNN (31 October 2003). "Zakir Husain College celebrates Geelani's release". The Times of India (in ఇంగ్లీష్). Retrieved 2020-11-20.
  7. PTI (14 October 2003). "HC issues guidelines for witness protection". The Times of India (in ఇంగ్లీష్). Retrieved 2020-11-20.
  8. Our Bureau (26 December 2012). "Gang rape case: Former judge Usha Mehra to conduct probe". @businessline (in ఇంగ్లీష్). Retrieved 2020-11-19.
  9. Agarwal, Surabhi (2012-12-26). "Justice Usha Mehra to probe Delhi gang-rape case". mint (in ఇంగ్లీష్). Retrieved 2020-11-20.
  10. "Gangrape case: Panel under retd HC judge to probe police 'lapses' - Indian Express". archive.indianexpress.com. Retrieved 2020-11-20.
  11. Shakil, Sana (23 February 2013). "Delhi gangrape: Delhi Police's negligent attitude allowed the heinous crime to occur, says Usha Mehra panel". India Today (in ఇంగ్లీష్). Retrieved 2020-11-20.
  12. "Delhi gangrape: Bus was on road because agencies didn't team up, says panel - Indian Express". archive.indianexpress.com. Retrieved 2020-11-20.
  13. Anand, Jatin (2015-08-07). "Police study on rape psychology". The Hindu (in Indian English). ISSN 0971-751X. Retrieved 2020-11-20.
  14. The Law Commission of India (August 2015). "Report 262: The Death Penalty" (PDF). Law Commission of India. p. 227.
  15. "End death penalty, keep it only for terror: Law panel tells government". The Indian Express (in ఇంగ్లీష్). 2015-09-01. Retrieved 2020-11-20.
  16. "Abolishing death penalty: Don't forget rights of victims, say law panel dissenters". The Indian Express (in ఇంగ్లీష్). 2015-09-01. Retrieved 2020-11-20.
  17. Ramachandran, Smriti Kak (2013-08-17). "DDA's proposal to redraw Yamuna floodplain criticised". The Hindu (in Indian English). ISSN 0971-751X. Retrieved 2020-11-20.
  18. VISWANATHAN, S. (15 January 2009). "Separate slice". Frontline (in ఇంగ్లీష్). Retrieved 2020-11-20.
  19. Subodh Ghildiyal (25 Nov 2008). "NCSC says states can divide SCs into sub-groups | India News - Times of India". The Times of India (in ఇంగ్లీష్). Retrieved 2020-11-20.
  20. Venkatesan, J. (2011-08-05). "Justice Lakshmanan to head Indian Court of Sports Arbitration". The Hindu (in Indian English). ISSN 0971-751X. Retrieved 2020-11-20.