అష్టావక్ర గీత

అష్టావక్ర గీత వేదాంతానికి సంబంధించిన గ్రంథం. ఇది అద్వైత వేదాంతాన్ని వివరిస్తుంది. ఇది అష్టావక్ర మహర్షికీ, జనకుడికీ మధ్య జరిగిన సంవాదంగా వ్రాయబడింది.

అష్టావక్ర మహర్షి - జనకుడి సంవాదం

రచన కాలం

భారతీయ సాంఘిక శాస్త్రజ్ఞుడైన రాధాకమల్ ముఖర్జీ ప్రకారం ఈ గ్రంథ రచన భగవద్గీత రచన (సా.పూ॥ 500-400 మధ్య) వెంటనే జరిగింది. ఎడిన్బర్గ్ విశ్వవిద్యాలయంలో సంస్కృతాచార్యుడిగా పనిచేస్తున్న జె.ఎల్. బ్రాకింగ్టన్ ప్రకారం ఈ గ్రంథం అంత పురాతనం కాదనీ, సా.శ.॥ 8 లో ఆది శంకరుడి అనుచరుడి ద్వారా రచించబడిందనీ లేదా 14వ శతాబ్దంలో శంకరుడి బోధనలు తిరిగి ప్రచారంలోకి వచ్చినపుడో జరిగి ఉండవచ్చని తెలుస్తుంది. శ్రీ స్వామి శాంతానంద పూరి ప్రకారం ఈ గ్రంథం గౌడపాద శాయించిన అజాతవాద తత్త్వానికి (సృష్టి జరగలేదని) బీజాలు వేసి ఉండవచ్చనీ, అందువలన ఈ పుస్తక రచన గౌడపాదకి ముందు కాలం, శంకరుడికన్నా ముందు కాలంలో జరిగి ఉండవచ్చు.

అష్టావక్రుడి గుర్తింపు

ఇక్కడ సంవాదంలో ఉన్న అష్టావక్రుడు, మహాభారతంలోని అష్టావక్ర మహర్షి ఒక్కరే అయి ఉండవచ్చు. అయితే ఈ విషయానికి ఋజువు గ్రంథంలో లేదు. రాధాకమల్ ముఖర్జీ ఈ గ్రంథంలోని జనకుడు రామాయణంలోని సీత తండ్రి అనీ, యజ్ఞవల్క్య మహర్షికి శిష్యుడనీ గుర్తించారు. ఇందుకు బృహదారణ్యకోపనిషత్తును ప్రమాణగ్రంథంగా తీసుకున్నారు. బృహదారణ్యకోపనిషత్తులో జనకుడు యజ్ఞవల్క్య మహర్షి నుండి పరమాత్మ తత్త్వాన్ని తెలుసుకున్నట్టు తెలుస్తుంది. భగవద్గీత (మూడవ అధ్యాయం 20 నుండి 25 శ్లోకాలు) లో జనకుడు ఆత్మజ్ఞానం పొందిన రాజుగా గుర్తించబడ్డాడు.