అధిభౌతిక శాస్త్రం (మెటాఫిజిక్స్)

వికీపీడియా నుండి
Jump to navigation Jump to search
ఇమ్మాన్యూల్ కాంట్ అధిభౌతిక వేత్త

మెటాఫిజిక్స్ అనేది తత్వశాస్త్రంలో ఒక విభాగం, ఇది మనస్సు పదార్థం మధ్య సంబంధం, పదార్ధం లక్షణం మధ్య, సంభావ్యత ఇంకా వాస్తవికత మధ్య సంబంధంతో సహా వాస్తవికత ప్రాథమిక స్వభావాన్ని పరిశీలిస్తుంది. [1] "మెటాఫిజిక్స్" అనే పదం రెండు గ్రీకు పదాల నుండి వచ్చింది, దీని అర్థం "సహజమైన అధ్యయనం లేదా అది భౌతిక శాస్త్రం " అని అర్ధం. అరిస్టాటిల్ రచనల విశ్లేషణల తరువాత భౌతికశాస్త్రం నుండి మెటాఫిజిక్స్ అనే విభాగం గుర్తించబడింది.[2]

చరిత్ర

[మార్చు]

మెటాఫిజిక్స్ అనే పదం అరిస్టాటిల్ రచనల సంస్థ నుండి ఉద్భవించినప్పటికీ, ప్రజాస్వామ్య పూర్వ- ఆలోచనా విధానంలో అరిస్టాటిల్‌కు ముందే ఆంటాలజీ లేదా మెటాఫిజిక్స్ అనే తత్వశాస్త్రం పుట్టుకొచ్చింది. పార్మెనిడెస్, ఇతరులతో పాటు, ఉన్న విషయాల వైవిధ్యం, మార్పు కదలికలు ఇప్పటికే ఉన్న ఒకే ఒక శాశ్వతమైన వాస్తవికత (“బీయింగ్”) అభివ్యక్తి అని, విశ్వంలో ఏ మార్పు జరగదని ఖండించారు. మరోవైపు, హెరాక్లిటస్, కచ్చితమైన మార్పును వాస్తవికత అంతిమ లక్షణంగా పరిగణించి, కచ్చితమైన వ్యతిరేక అభిప్రాయాన్ని తీసుకున్నాడు.

ప్లేటో వాస్తవాన్ని రెండు స్థాయిలుగా విభజించడం ద్వారా హెరాకిలిటోస్, పార్మెనిడీ ఆలోచనను మిళితం చేసినట్లు భావించవచ్చు, ఒకటి మార్పుకు ప్రాతినిధ్యం వహిస్తుంది, మరొకటి ఇమ్మ్యూటబుల్ కు ప్రాతినిధ్యం వహిస్తుంది. అతని అధిభౌతిక శాస్త్రపు హృదయంలో ఆలోచన ఉంది. అరిస్టాటిల్ కు, మెటాఫిజిక్స్ అనేది ప్రత్యేక విజ్ఞాన శాస్త్రానికి సంబంధించిన ఏ రంగంలోనైనా వివరాలను జోడించే ముందు "జీవి" ఒక శాస్త్రం. అరిస్టాటిల్ కూడా "మొదటి తత్వశాస్త్రం", "నిత్యమూ, చలనమూ లేని", "వేదాంతశాస్త్రం" అనే పేర్లను మెటాఫిజిక్స్ నుండి కూడా ఉపయోగించాడు. అదే సమయంలో, సాధారణ, నిర్దిష్ట మైన తత్వశాస్త్రం భాగస్వామ్యం అప్పటికే అతనిలో వ్యక్తమవుతుంది; రెండవది "ప్రత్యేక మైన ఉన్నత నామవాచకాలు" లేదా దేవుని అనే సిద్దాంతాన్ని చేర్చినప్పుడు, ఆంటొలజీని సూచిస్తుంది.

మూలాలు

[మార్చు]
  1. "merican Heritage Dictionary of the English Language (5th ed.). 2011. Retrieved 24 November 2018".{{cite web}}: CS1 maint: url-status (link)
  2. "Encyclopedia of Philosophy. The Metaphysics Research Lab Center for the Study of Language and Information Stanford University Stanford, CA. Retrieved 14 November 2018".{{cite web}}: CS1 maint: url-status (link)