సంకల్పం

వికీపీడియా నుండి
Jump to navigation Jump to search

హిందువుల పూజా సంప్రదాయంలో పూజ ప్రారంభానికి ముందు గృహస్థులు స్థలకాలాదుల విశేషాలను, తన స్వంత పరిచయాన్నీ చెప్పుకుంటారు. దీన్ని సంకల్పం అంటారు. సాధారణంగా పూజ ప్రధాన భాగం ఈ సంకల్పంతో ప్రారంభమౌతుంది. ఈ సంకల్పం సంస్కృతంలో ఉంటుంది.

సంకల్పం పాఠ్యం

[మార్చు]

సంకల్పం పాఠ్యం కింది విధంగా ఉంటుంది:[1]

శుభే శోభనముహుర్తే అద్య బ్రహ్మణః ద్వితీయ పరార్ధే శ్వేతవరాహ కల్పే వైవస్వత మన్వంతరే కలియుగే ప్రధమపాదే జంబూద్వీపే భరతవర్షే భరతఖండే మేరోర్దక్షిణ దిగ్భాగే శ్రీశైలస్య ఈశాన్య ప్రదేశే కృష్ణా కావేరీ మధ్య దేశే అస్మిన్ వర్తమాన వ్యావహారిక చాంద్రమానేన _____ సంవత్సరే _____ అయనే _____ ఋతౌ _____ మాసే, శుక్ల/కృష్ణ పక్షే _____ తిథౌ _____ వాసర సంయుక్తాయాం శుభనక్షత్రే శుభయోగే శుభకరణ ఏవంగుణ విశేషణ విశిష్టాయామ్ శుభతిథౌ శ్రీమాన్ _____ గోత్రోద్భవస్య  _____ నామధేయోహం

ఇందులో "అద్య బ్రహ్మణః ద్వితీయ పరార్ధే శ్వేతవరాహ కల్పే వైవస్వత మన్వంతరే కలియుగే ప్రధమపాదే " అనే భాగం కాలాన్ని సూచిస్తుంది.

  • ఆద్య బ్రహ్మణః ద్వితీయ పరార్ధే - ఈ బ్రహ్మ యొక్క జీవితపు రెండవ భాగంలో
  • శ్వేతవరాహ కల్పే - శ్వేతవరాహ కల్పంలో
  • వైవస్వత మన్వంతరే - వైవస్వతం అనే పేరున్న మన్వంతరంలో. ఒక్కో కల్పంలో 14 మన్వంతరాలుంటాయి. ఈ కల్పంలో ఇది 7 వ మన్వంతరం.
  • కలియుగే - కలియుగంలో. ఒక్కో మన్వంతరంలో ఉండే కృత, త్రేతా, ద్వాపర, కలియుగాల్లో ఇది కలియుగం
  • ప్రధమపాదే - ఆ యుగంలో ఉండే నాలుగు పాదాల్లో ఇది మొదటి పాదం

"జంబూద్వీపే భరతవర్షే భరతఖండే" అనేది స్థలాన్ని సూచిస్తుంది.

  • జంబూద్వీపే - జంబూద్వీపంలో. ఇది యావత్తు భూగోళాన్ని సూచిస్తుంది
  • భరతవర్షే - భరత వర్షంలో. ఇది భారతదేశంతో సహా భౌగోళికంగా మరింత విస్తారమైన ప్రాంతాన్ని (యూరేషియాను కూడా కలుపుకుని) సూచిస్తుంది
  • భరతఖండే - భరత ఖండంలో. ఇది భారతదేశాన్ని సూచిస్తుంది

ఈ తరువాత గృహస్థు తానున్న స్థలాన్ని మరింత స్థానికంగా వివరిస్తాడు. అది కొన్ని స్థలాలకు ఇలా ఉంటుంది

  • మేరోర్దక్షిణ దిగ్భాగే - మేరు పర్వతానికి దక్షిణ ప్రాంతంలో
  • శ్రీశైలస్య ఈశాన్య ప్రదేశే - శ్రీశైల క్షేత్రానికి ఈశాన్యంలో
  • కృష్ణా కావేరీ మధ్య దేశే - కృష్ణా గోదావరి నదుల మధ్య ప్రాంతంలో

ఆ తరువాత, పంచాంగం ప్రకారం తిథి వివరాలను చెప్పి, గృహస్థు గోత్ర నామాదులను ఇలా చెప్పుకుంటారు.

అస్మిన్ వర్తమాన వ్యావహారిక చాంద్రమానేన _____ సంవత్సరే _____ అయనే _____ ఋతౌ _____ మాసే, శుక్ల/కృష్ణ పక్షే _____ తిథౌ _____ వాసర సంయుక్తాయాం శుభనక్షత్రే శుభయోగే శుభకరణ ఏవంగుణ విశేషణ విశిష్టాయామ్ శుభతిథౌ శ్రీమాన్ _____ గోత్రోద్భవస్య _____ నామధేయోహం

ఈ విధంగా స్థల కాలాదులను స్వీయ గోత్ర నామాదులనూ చెప్పుకుని, తామందరి కోరికలు నెరవేరేందుకు గాను ఈ పూజ చేస్తున్నానని కింది విధంగా చెప్పుకుని పూజను మొదలుపెడతారు

మమ సహకుటుంబస్య,క్షేమ,స్థైర్య , వీర్య, విజయ, అభయ, ఆయురారోగ్య, ఐశ్వర్యాభివౄధ్యార్థం, పుత్రపౌత్రాభివౄధ్యార్థం, మమధర్మార్థ, కామమోక్ష, చతుర్విధ ఫలపురుషార్థం, సర్వ్వాభీష్ట సిధ్యర్థం శ్రీవరలక్ష్మీ దేవతా ముద్దస్య వరలక్ష్మీ దేవతా ప్రీతార్థం కల్పోక్త ప్రకారేణ యావచ్చక్తి ధ్యానావాహనాది షోడోపచార పూజాం కరిష్యే[2]

మూలాలు

[మార్చు]
  1. "గణేష్ చతుర్థి: వినాయక పూజా విధానం, ఏం కావాలి, ఎలా చేయాలి?". వన్ ఇండియా. Archived from the original on 2024-04-09. Retrieved 2024-04-09.
  2. "నిత్య పూజా విధానం - Daily Pooja Procedure In Telugu" (in బ్రిటిష్ ఇంగ్లీష్). 2020-05-09. Archived from the original on 2023-01-28. Retrieved 2024-04-09.
"https://te.wikipedia.org/w/index.php?title=సంకల్పం&oldid=4182697" నుండి వెలికితీశారు