ఐతరేయ బ్రాహ్మణం

వికీపీడియా నుండి
Jump to navigation Jump to search
ఈ వ్యాసానికి సంబంధించిన రచనలు
హిందూధర్మశాస్త్రాలు
aum symbol
వేదములు (శ్రుతులు)
ఋగ్వేదం · యజుర్వేదం
సామవేదము · అధర్వణవేదము
వేదభాగాలు
సంహిత · బ్రాహ్మణము
అరణ్యకము  · ఉపనిషత్తులు
ఉపనిషత్తులు
ఐతరేయ  · బృహదారణ్యక
ఈశ  · తైత్తిరీయ · ఛాందోగ్య
కఠ  · కేన  · ముండక
మాండూక్య  ·ప్రశ్న
శ్వేతాశ్వర
వేదాంగములు (సూత్రములు)
శిక్ష · ఛందస్సు
వ్యాకరణము · నిరుక్తము
జ్యోతిషము · కల్పము
స్మృతులు
ఇతిహాసములు
మహాభారతము · రామాయణము
పురాణములు
ధర్మశాస్త్రములు
ఆగమములు
శైవ · వైఖానసము ·పాంచరాత్రము
దర్శనములు
సాంఖ్య · యోగ
వైశేషిక · న్యాయ
పూర్వమీమాంస · ఉత్తరమీమాంస
ఇతర గ్రంథాలు
భగవద్గీత · భాగవతం
విష్ణు సహస్రనామ స్తోత్రము · త్రిమతాలు
లలితా సహస్రనామ స్తోత్రము · శక్తిపీఠాలు
శివ సహస్రనామ స్తోత్రము
త్రిమూర్తులు · తిరుమల తిరుపతి
పండుగలు · పుణ్యక్షేత్రాలు
... · ...
ఇంకా చూడండి
మూస:హిందూ మతము § వర్గం:హిందూమతం

ఐతరేయ బ్రాహ్మణం (సంస్కృతం: ऐतरेय ब्राह्मण) బ్రాహ్మణాలలో ఒకటి. ఇది ఋగ్వేద శాఖకి చెందినది. ఈ బ్రాహ్మణం సంప్రదాయం ప్రకారం మహీదాస ఐతరేయుడు నకు సంబంధించింది.[1][2]

బ్రాహ్మణాలు నిర్వచనము

[మార్చు]
  • బ్రాహ్మణాలు, లో పురాణాలు, తత్వశాస్త్రం, వేదాల ఆచారాలు గురించి వ్యాఖ్యానాలు ఉంటాయి. వేదసంహితలు తదుపరి మహోన్నత స్థానం బ్రాహ్మణాలు కలిగి ఉన్నాయి. ఇవి వేదాలలోని అంతర్భాము. చతుర్వేదాలలోని సంహిత (శ్లోక, మంత్ర) భాగములకు బ్రహ్మ పదాన్ని, వ్యాఖ్యాన రూపంగా ఉన్నదానికి బ్రాహ్మణం అని చెప్పబడు తున్నది. ఈ నాలుగు వేదాలలో గల మంత్రాలను, ఎక్కడెక్కడ, ఏఏ యజ్ఞములకు ఈ మంత్రాలను ఎలా వినియోగించాలి, ఆయా వాటిని అవసరమైన చోట వ్యాఖ్యానిస్తూ ఉన్నటువంటి గ్రంథాలకు బ్రాహ్మణాలు అని అంటారు. బ్రాహ్మణాల గ్రంథాలందు సంహితలలోని శ్లోకాల నిగూఢ అర్థాన్ని చెబుతూ అనేక వివరణలతో పాటుగా, ఉపాఖ్యానలు కూడా తెలియజేస్తాయి.[3]

ఐతరేయ మహర్షి (ఐతరేయుడు) చరిత్ర

[మార్చు]
  • ఐతరేయము అనగా ఇతరము అని అర్ధము. పూర్వము ఎంతో మంది భార్యలు కలిగి ఉన్న కాత్యాయనుడికి "'ఇతర"' అనే పేరు గల భార్య ( మొదటి భార్య కాదు) కూడా ఉంది. వీరిద్దరి కుమారుడు మహీదాస ఐతరేయుడు.

విభాగము

[మార్చు]
  • ఐతరేయ బ్రాహ్మణంలో 40 అధ్యాయాలు ఉన్నాయి. ఈ అధ్యాయాలు తిరిగి ఖండాలు గా విభజింపబడ్డాయి. ఐదు అధ్యాయాలను పంచిక అని అంటారు. ఈ బ్రాహ్మణం ఎనిమిది పంచికలుగా విభజింపబడింది. ఈ క్రింద సూచించిన పట్టిక ద్వారా వాటికి సంబంధించిన విషయాలను తెలియజేస్తుంది.[4]

అష్టక విభాగం

[మార్చు]
సంచికలు అధ్యాయాలు ఖండాలు సంచికలు అధ్యాయాలు ఖండాలు
I 1 6 V 21 5
2 5 22 10
3 6 23 4
4 9 24 6
5 4 25 9
మొత్తం: 30 మొత్తం: 34
II 6 10 VI 26 3
7 8 27 5
8 6 28 8
9 8 29 10
10 9 30 10
మొత్తం: 41 మొత్తం: 36
III 11 11 VII 31 1
12 13 32 11
13 14 33 6
14 6 34 8
15 6 35 8
మొత్తం: 50 మొత్తం: 34
IV 16 6 VIII 36 4
17 8 37 7
18 8 38 3
19 6 39 9
20 4 40 5
మొత్తం: 32 మొత్తం: 28
మొత్తం ఖండాలు 153 + మొత్తం ఖండాలు 132 = 285

బ్రాహ్మణాలు (ఋక్సంహిత)

[మార్చు]
  • సంహిత యొక్క ప్రతి ప్రధాన శాఖకు ఒక బ్రాహ్మణం ఉండాలి/ఉండేది.
  • ఋక్సంహితకు 21 శాఖలు ఉన్నట్లుగా తెలియుచున్నది. ఆ విధముగా 21 బ్రాహ్మణాలు తప్పకుండా ఉండాలి.
  • ఋగ్వేదానికి కౌషీతకి బ్రాహ్మణం, ఐతరేయ బ్రాహ్మణం, అశ్వలాయన బ్రాహ్మణం గాలవ బ్రాహ్మణం బహ్వృచ బ్రాహ్మణం పైంగి బ్రాహ్మణం అని ఆరు బ్రాహ్మణములు మాత్రమే దృశ్యించినారని తెలుస్తున్నది.
  • ఈ ఆరింటిలోనూ, ప్రస్తుతము ఐతరేయ బ్రాహ్మణం, కౌషీతకి బ్రాహ్మణం అను రెండు బ్రాహ్మణములు మాత్రమే అందుబాటులో ఉన్నాయి. మిగతావన్నీ చరిత్రలో కలసి పోయి నామమాత్రంగానే మిగిలిపోయాయి.
  • ఐతరేయ బ్రాహ్మణాన్ని బహ్వృచ బ్రాహ్మణం అని కూడా కొందరి వాదన, అభిప్రాయము ఉంది.[3]

ఇవి కూడా చూడండి

[మార్చు]

బయటి లింకులు

[మార్చు]

మూలాలు

[మార్చు]
  1. Keith, Arthur Berriedale (1998) [1920]. Rigveda Brahmanas: the Aitareya and Kauṣītaki Brāhmaṇas of the Rigveda. Delhi: Motilal Banarsidass. p. 28. ISBN 81-208-1359-6.
  2. Roman alphabet transliteration
  3. 3.0 3.1 "ఆర్ష విజ్ఞాన సర్వస్వము" - ప్రధానసంపాదకుడు: డాక్టర్ ఎన్.బి.రఘునాథాచార్య - తిరుమల తిరుపతి దేవస్థానములు ప్రచురణ
  4. https://en.wikipedia.org/wiki/Aitareya_Brahmana